Οδοιπορικό της «Εφ.Συν.» στο Πέραμα και την Αμφιάλη, που συγκλονίζονται ακόμα από το στυγερό έγκλημα. Μετανάστες, άνεργοι μεταλλεργάτες και νέοι αντιμετωπίζουν με ικανοποίηση και σκεπτικισμό τις συλλήψεις

Των Αφροδίτης Τζιαντζή, Κώστα Ζαφειρόπουλου

Μια διαφορετική Δευτέρα ξημέρωσε χθες για τους άνεργους μεταλλεργάτες, τους μετανάστες, τις μαθήτριες και τους νέους στο Πέραμα και στο Κερατσίνι. Μια Δευτέρα χωρίς τη φοβέρα των δολοφόνων της Χρυσής Αυγής, μέρα ανακούφισης που οι ηγέτες της εγκληματικής συμμορίας οδηγήθηκαν σιδηροδέσμιοι στον ανακριτή, μέρα δικαίωσης για τους αντιφασίστες, μέρα που ο φόβος άλλαξε στρατόπεδο.

Ετσι θα ξεκινούσε αυτό το κείμενο, αν τα γεγονότα ήταν γραμμένα με άσπρο-μαύρο. Μόνο που σχεδόν κανείς από όσους μιλήσαμε στις φτωχογειτονιές του Πειραιά δεν εξέφρασε ένα και μοναδικό συναίσθημα για όσα συμβαίνουν. Η δυσπιστία και το μούδιασμα κυριαρχούν, ενώ όλοι παρακολουθούν με προσήλωση τα γεγονότα, που εξελίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς.

Το χαμόγελο του Αχμέτ

Αντικρίσαμε πάντως το πλατύ και ειλικρινές χαμόγελο του 25άχρονου ιχθυοπώλη Αχμέτ: «Τώρα που μπήκαν οι αρχηγοί τους φυλακή, θα σταματήσουν. Εμείς θέλουμε μόνο δουλειά και ησυχία. Εnough is enough». Ο Αχμέτ εργάζεται σε ψαράδικο στο Πέραμα, που ανήκει σε Αιγύπτιο. Τον Ιούνιο του 2012 τέσσερις συνάδελφοί του δέχτηκαν δολοφονική επίθεση από μαυροντυμένους ροπαλοφόρους, που έστειλαν έναν από αυτούς σε σοβαρή κατάσταση στο νοσοκομείο. Σήμερα το χτύπημα στους Αιγύπτιους ψαράδες περιλαμβάνεται στη δικογραφία των 32 υποθέσεων που «καίνε» το νεοναζιστικό κόμμα. «Τότε είχε γίνει μαζική αντιφασιστική πορεία με τη συμμετοχή πολλών κινήσεων και κόσμου της γειτονιάς», μας θυμίζει ο Τάκης, άνεργος μεταλλεργάτης και μέλος της Ανοιχτής Συνέλευσης Περάματος. «Είχαμε διαδηλώσει και το 2011, όταν οι νεοναζί είχαν χτυπήσει αναρχικούς που μοίραζαν προκηρύξεις.

»Τώρα, μετά το δολοφονικό χτύπημα στους αφισοκολλητές του ΠΑΜΕ, συμμετείχαμε στην πορεία καταδικάζοντας την επίθεση. Δεν ήταν η πρώτη αντιφασιστική διαδήλωση στη γειτονιά, αλλά η τρίτη. Ο φασισμός δεν τελειώνει αν δεν πολεμήσουμε όσα τον θρέφουν: φτώχεια, ανεργία, εκμετάλλευση. Και όλα αυτά είναι ακόμα εδώ».

Μετανοημένος ψηφοφόρος

Συναντάμε τους συναδέλφους του. Μακροχρόνια άνεργοι, με ελάχιστα μεροκάματα ενδιάμεσα. Πώς είναι η επόμενη μέρα μετά τις συλλήψεις των χρυσαυγιτών; «Η επόμενη μέρα είναι νεκρή» σχολιάζει λακωνικά ο Γιώργος, «τα μεροκάματα είναι λίγα και για λίγους. Η Χρυσή Αυγή είναι βιτρίνα, που για ένα κομμάτι ψωμί εκμεταλλεύονται τον κόσμο». «Το κακό παραμονεύει» μας λέει ο Ισίδωρος, άνεργος, πατέρας τριών παιδιών, τα δύο από αυτά επίσης άνεργα. «Δεν τελειώσαμε με τον φασισμό. Η γάγγραινα δεν θεραπεύεται. Κόβεται. Και εννοώ το σύστημα που τον γεννά. Ο κόσμος που ψήφισε Χρυσή Αυγή ήταν εξαθλιωμένος και στράφηκε σε αυτούς από απόγνωση. Η ανεργία και η πείνα είναι τυφλές».

Ο Παναγιώτης ψήφισε Χρυσή Αυγή στις τελευταίες εκλογές, αλλά δηλώνει μετανοημένος. «Ναι, τους ψήφισα. Και ντρέπομαι. Ομως το σκαλοπάτι για να πατήσω μου το έδωσαν αυτοί που κυβερνούσαν. Δεν είμαι φασίστας». Μας δείχνει τις κάρτες ανεργίας του ΟΑΕΔ των τελευταίων τεσσάρων χρόνων, που σχηματίζουν βεντάλια. «Καταδικάζω το θάνατο του παιδιού. Ηταν ειδεχθής πολιτική δολοφονία. Ως προς τις συλλήψεις, δεν με πείθει η κυβέρνηση ότι θα κάνει έργο. Φοβάμαι ότι μετά από λίγο θα γίνει κάτι χειρότερο». Συνεχίζει με κριτική στην Αριστερά και στις συνδικαλιστικές πρακτικές τού ΠΑΜΕ. Οι συνομιλητές συμφωνούν ότι τα ελάχιστα μεροκάματα μοιράζονται επιλεκτικά, με προτίμηση στα μέλη της διοίκησης του συνδικάτου. Η φτώχεια και η αναδουλειά φέρνουν γκρίνια και οι συλλήψεις των χρυσαυγιτών δεν την καταπνίγουν.

Τα καφέ απέναντι από τη Ζώνη γεμίζουν έφηβους από τα γειτονικά σχολεία, όπου ξεκίνησαν καταλήψεις. «Ο κόσμος πρέπει να ξεσηκωθεί και η επανάσταση πρέπει να αρχίσει από τα παιδιά», μας λέει η 14χρονη Ευγενία, μαθήτρια στο 1ο Γυμνάσιο Περάματος. «Χάρηκα πολύ που συλλάβανε τους αρχηγούς της Χρυσής Αυγής. Αλλά να μείνουν φυλακή, να μη βγουν. Φοβάμαι όμως ότι αυτοί που έχουν μείνει έξω θα κάνουν κάτι άσχημο. Κι εδώ στο Πέραμα έχουμε πολλούς», μας λέει η συμμαθήτριά της η Ζωή. Η 16χρονη Μπλέρτα είναι οργισμένη: «Επρεπε να πεθάνει ο Παύλος για να μπει η Χρυσή Αυγή μέσα; Τόσα παιδιά έχουν σκοτώσει. Είχα πάει στην πορεία στα γραφεία της Χρυσής Αυγής στη Μεσογείων και οι μπάτσοι πάταγαν παιδιά με τις μηχανές. Είναι κι αυτοί δολοφόνοι».

Επισκεπτόμαστε το Στέκι της Ανοιχτής Συνέλευσης. «Δεν νιώθω ανακούφιση. Η ηγεσία τους ξηλώθηκε, αλλά αυτοί είναι ικανοί να δίνουν εντολές και από μέσα, αφού δρουν ως μαφία. Το θέμα είναι τι κάνει ο λαός. Είναι καιρός να τους ξαναχώσουμε πιο βαθιά στα λαγούμια τους» μας λέει ο Λέανδρος. «Είναι πιο επίκαιρο από ποτέ ένα αντιφασιστικό λαϊκό μέτωπο». «Ο φόβος δεν έχει σπάσει» προσθέτει η Ξένια, «ούτε οι πιο σκληροπυρηνικοί έχουν μετανιώσει. Ισα ίσα, λένε ότι τους χτυπάει το σύστημα». Μας κατακλύζουν με ερωτήματα: «Ποιος τους χρηματοδοτεί; Ποιοι τους στηρίζουν σε κρατικούς μηχανισμούς; Γιατί τόσα χρόνια είχαν ασυλία, ενώ σε μια εβδομάδα μέσα τους ξήλωσαν;»

Η ουρά του φιδιού

Το κεφάλι του φιδιού κόπηκε, παραμένει η ουρά του. «Θάνατος στις μαυροκόκκινες πουτάνες» διαβάζουμε στο φρεσκογραμμένο σύνθημα με την υπογραφή «Χρυσή Αυγή Τ.Ο. Περάματος», ανάμεσα σε κέλτικους σταυρούς και μαίανδρους. «Βγήκαν εξόρμηση, να δείξουν ότι είναι εδώ. Θα βγούμε να τα σβήσουμε» δηλώνει αποφασισμένος ο Τάκης.

Ανηφορίζουμε στην Αμφιάλη. Λεωφόρος Παναγή Τσαλδάρη. Γκράφιτι «R.I.P. Κillah P.» και αντιφασιστικά συνθήματα παντού. Οι δείκτες του ρολογιού έχουν κολλήσει στο βράδυ μεταξύ 17ης και 18ης Σεπτεμβρίου. «Η ιστορία άλλαξε από εκείνη την μέρα για όλους μας» τονίζει ένας κάτοικος. Ενας ηλικιωμένος πλησιάζει και αφήνει ένα παστέλι δίπλα στο σημείο του φόνου, λέγοντας «δεν έχω κάτι άλλο». Πρώτο θέμα συζήτησης στη γειτονιά δεν είναι η σύλληψη των μελών τής Χ.Α., αλλά η εξακρίβωση του τι ακριβώς συνέβη εκείνο το βράδυ.

Την επομένη της δολοφονίας η «Εφ.Συν.» είχε δεχτεί ένα τηλεφώνημα: «Ψάξτε να βρείτε τι γίνεται στην οδό Μελά και ίσως μάθετε περισσότερα για τον φόνο». Οδός Παύλου Μελά. 200 μέτρα από το σημείο της δολοφονίας βρίσκεται η «σφηγκοφωλιά» των χρυσαυγιτών, όπως την αποκαλούν υποψιασμένοι γείτονες. Σε αυτόν τον δρόμο μέσα σε λίγα μέτρα διαμένουν δύο ενεργά μέλη τής Χ.Α., που φέρονται να εμπλέκονται στη δολοφονία Φύσσα: ο ένας συνελήφθη το πρωί του Σαββάτου και ο δεύτερος καταζητείται. Το μοιραίο βράδυ, σύμφωνα με μαρτυρίες, ήταν παρόντες στην καφετέρια όπου βρισκόταν και ο Παύλος Φύσσας. Ο καταζητούμενος ήταν εξαφανισμένος από το βράδυ της δολοφονίας, εμφανίστηκε μία μέρα μέσα στην εβδομάδα και ύστερα εξαφανίστηκε πάλι, διαφεύγοντας τον έλεγχο της αντιτρομοκρατικής το πρωί του Σαββάτου.

Τα σπίτια των δύο μελών της Τ.Ο. Νίκαιας (οι οποίοι έδιναν αναφορά στον πυρηνάρχη Γ. Πατέλη) είναι αντικριστά και, όπως εξηγούν στην «Εφ.Συν.» κάτοικοι σπάζοντας την ομερτά που επικρατεί στη γειτονιά, τα τελευταία χρόνια οι οικογένειες οργάνωναν ναζιστικές γιορτές και ζητωκραύγαζαν ρατσιστικά συνθήματα: «Αλβανοί, θα σας σκοτώσουμε» φώναζε η πεθερά του ενός, «Αίμα-Τιμή-Χρυσή Αυγή» απαντούσε ο άλλος από το παράθυρο. Η πιλοτή του σπιτιού του ενός ήταν η αφετηρία της δολοφονικής επίθεσης. Στον ίδιο δρόμο βρίσκεται το σπίτι του πρώην διευθυντή του Α.Τ. Νίκαιας, φίλου των δύο χρυσαυγιτών και ανθρώπου-κλειδί, ο οποίος κατονομάζεται σε ένορκη κατάθεση μάρτυρα.

Ο Δημήτρης και ο Χρήστος, μέλη της Εργατικής Λέσχης Κερατσινίου – Δραπετσώνας, μοιράζουν καλέσματα για τη δημιουργία αντιφασιστικού συντονισμού. «Οσοι τους ψήφισαν, τώρα είναι μαγκωμένοι. Ξέρουν ότι με αυτό που έκαναν έχουν λίγο από το αίμα του Παύλου στα χέρια τους» μας λένε. «Κανείς δεν θεωρεί την υπόθεση του φασισμού τελειωμένη. Ισα ίσα τώρα ζορίζει το πράγμα», μας λέει ο Χρήστος. «Ο κόσμος δεν παραμυθιάζεται, αλλά ούτε ενεργοποιείται. Παρακολουθεί τις εξελίξεις, όπως παρακολουθεί να του ρημάζουν τη ζωή. Σαν θεατής. Το ζητούμενο είναι να περάσουμε στη δράση».

Αντιφασιστικό μέτωπο

Κατά το μοίρασμα των φυλλαδίων γνωστοί χρυσαυγίτες κάτοικοι τους παρακολουθούσαν στενά και τους έλεγαν: «Εμείς δεν είμαστε φασίστες, είμαστε εθνικιστές». «Ο μηχανισμός τους όμως έχει λουφάξει αυτές τις μέρες» λένε ο Δημήτρης και ο Χρήστος, εξηγώντας πως «ένα μέρος των ψηφοφόρων τής Χ.Α., που δεν ήταν μέλη, φαίνεται κατ' αρχάς να ουδετεροποιείται, χωρίς να αλλάζει η σκέψη του από τη μια μέρα στην άλλη». Το πρώτο συναίσθημα που επικρατεί ανάμεσά τους είναι ο φόβος «να μην μπλέξουν και μένα». Πολλοί συνειδητοποιούν ότι η Χ.Α. τούς χρησιμοποίησε. «Δεν μετανιώνω που τους ψήφισα, τώρα όμως ντρέπομαι» λένε.

«Θέλουμε τους ανθρώπους της γειτονιάς αλλά και τα εργατικά σωματεία της περιοχής να παίξουν ενεργό ρόλο στη συγκρότηση ενιαίου αντιφασιστικού μετώπου στη Δραπετσώνα, στο Κερατσίνι και στο Πέραμα» τονίζει ο Χρήστος.

Ολες οι σκέψεις και οι προτάσεις δράσης (προβολές, αντιφασιστικά πανό σε αθλητικούς χώρους,δίκτυο βοήθειας θυμάτων ρατσιστικών επιθέσεων, ζωγραφιές στις αυλές σχολείων κ.ά.) θα συζητηθούν την Πέμπτη 3 Οκτώβρη, στις 7 μ.μ., στο Πολιτιστικό Κέντρο «Α. Σαμαράκης» στο Κερατσίνι. Η μαζική συμμετοχή θεωρείται παραπάνω από επιτακτική.