Του Κωνσταντίνου Τσίμα

Η έκφραση «περήφανα γηρατειά» μάς έμεινε ―μαζί με τα ΚΑΠΗ και τα προγράμματα για άτομα «τρίτης ηλικίας»― από την εποχή που λεφτά (δανεικά) υπήρχαν, δέναμε τα σκυλιά με τα λουκάνικα και όλοι λάμβαναν χωρίς ιδιαίτερες διαδικασίες κάποια σύνταξη. Σήμερα, το να γερνάς στην Ελλάδα ισοδυναμεί με μια δυσάρεστη περιπέτεια. Αυτό καταμαρτυρεί παγκόσμια έρευνα του ΟΗΕ που δημοσιοποιήθηκε χθες, Διεθνή Ημέρα Ηλικιωμένων. Η χώρα μας καταλαμβάνει την 58η θέση, ασθμαίνουσα πίσω από όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες (συμπεριλαμβανομένης της Αλβανίας) και αρκετές εξωτικές, όπως η Σρι Λάνκα, το Τατζικιστάν και οι Φιλιππίνες.

Δεν θα μπορούσε να ’ναι αλλιώς, αφού οι δείκτες που λαμβάνει υπόψη του ο ΟΗΕ για την παγκόσμια κατάταξη περιλαμβάνουν εισοδηματική ασφάλεια-συντάξεις (εδώ γελάμε), σύστημα υγείας (εδώ… ξεκαρδιζόμαστε), απασχόληση-εκπαίδευση και, τέλος, το γενικότερο κοινωνικό περιβάλλον. Με τέτοια κριτήρια, πάλι καλά να λέμε που δεν βρεθήκαμε ν’ ανταγωνιζόμαστε το Αφγανιστάν για την 91η και τελευταία θέση. Κι αν δεν σημαίνουν πολλά για κάποιους οι ενότητες «απασχόληση-εκπαίδευση» και «κοινωνικό περιβάλλον», επιτρέψτε μου να προσθέσω τούτο: σε μια επίσκεψή μου στο Τόκιο, πριν από δέκα χρόνια, θαύμασα τους εθελοντές που στελέχωναν το Μουσείο Επιστημών: ήταν όλοι συνταξιούχοι δάσκαλοι και δασκάλες που υποδέχονταν με χαμόγελο τις σχολικές τάξεις και ξεναγούσαν τα παιδάκια στα πειραματικά εκθέματα του πολύ πρωτότυπου αυτού μουσείου. Εντυπωσιασμένος, ρώτησα και έμαθα ότι όλοι τους ένιωθαν μεγάλη τιμή να επιλεγούν για μια τετράωρη βάρδια την εβδομάδα. Ακόμη δεν έχω βρει ελληνικό αντίστοιχο.

Ωραίο το ζήτημα μορφών κοινωνικής συμμετοχής των ηλικιωμένων, αν είχε λυθεί το θέμα επιβίωσής τους. Δυστυχώς, τα νέα από το μέτωπο «ασφαλιστικές δαπάνες Υγείας» είναι όλο και πιο δυσάρεστα: η μείωση των δαπανών (που περιλαμβάνει, λένε, γενναίο εξορθολογισμό και περιστολή της σπατάλης) έχει φέρει τα κονδύλια στα επίπεδα του 2003 με αποτέλεσμα να παρατηρούνται ζωτικές ελλείψεις στο ιατροφαρμακευτικό υλικό.

Οπότε τίθεται το λογικό ερώτημα: αν όντως πέτυχε ο εξορθολογισμός και κόπηκαν οι υπερτιμολογήσεις, γιατί δεν φτάνουν τα χρήματα για την Υγεία των συνταξιούχων; Τόσο πολύ αυξήθηκε ο αριθμός των ασθενών και οι «ακριβές» παθήσεις μέσα σε μια δεκαετία;