Του Γιώργου Σταματόπουλου
Τι θλίψη για τον πολιτισμό της χώρας να υπάρχουν βουλευτές σαν κι αυτούς της Χρυσής Αυγής: τραμπούκοι, αγράμματοι, μισαλλόδοξοι, υβριστές, «μάγκες», «παλικάρια»· με σωρό ιδιότητες που εκφράζουν τη χυδαιότητα, την υποκουλτούρα, τον τσαρλατανισμό, τα ζωώδη ένστικτα (τα αμόρφωτα εννοείται, τα πρωτόγονα, γιατί πολλά ζώα δεν είναι αιμοβόρα). Πώς κατάντησε έτσι η πολιτική ζωή του τόπου;
Γιατί δεν αντέδρασε ο πνευματικός κόσμος; Γιατί χάθηκε η ευγένεια έστω που χαρακτήριζε τους πολιτικούς άντρες ως προς τη στάση τους και συμπεριφορά τους απέναντι στην καθημερινότητα της λειτουργίας της πολιτικής;
Πέρα από την πολιτική κριτική, μάλλον πριν απ’ αυτήν, δεσπόζει η κριτική της προσωπικότητας, του ομιλείν και φέρεσθαι, του σέβεσθαι αντιπάλους και μη. Οι βουλευτές της Χρυσής Αυγής δεν έχουν επαφή με πολιτισμό και παιδεία· μόνο κραυγάζουν και απειλούν, υβρίζουν και αθυροστομούν. Εκφράζουν βέβαια ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας που ουδέποτε ενδιαφέρθηκε να διαβάσει, να συζητήσει, να προβληματιστεί και μόνο του μέλημα ήταν η επιβίωση. Αλλά μια επιβίωση χωρίς τα αχ του πνεύματος και το ευ του ζην (παιδεία, πολιτισμός) είναι ανάρμοστη στην πολιτική ζωή. Ενα πολιτικό σύστημα που επιτρέπει σε απολίτιστους ανθρώπους να καταλαμβάνουν θέσεις εξουσίας είναι ένα επικίνδυνο σύστημα· άπαντες το γνωρίζουμε, αλλά, όλα κι όλα, πάνω απ’ όλα το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και ας έχουν μαύρα μεσάνυχτα αυτοί που εκλέγουν και ας είναι ναζί ή εγκληματίες αυτοί που εκλέγονται.
Η ελευθερία και τα δικαιώματα είναι θέματα τιμής και δημοκρατίας για το Σύνταγμα (εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική εξουσία, παρακαλώ).
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι οι τραμπούκοι βουλευτές (και πολλοί άλλοι ανεπαρκείς από όλα τα πολιτικά κόμματα). Το πρόβλημα παραμένει· είναι η ελλιπής αντιπροσωπευτική δημοκρατία, οι ατέλειές της, η παθογένειά της. Το μέγα πρόβλημα είναι ότι η κοινωνία δεν μπορεί να συμμετάσχει θεσμικώς στο πολιτικό σύστημα. Ουδέποτε θα παραδεχτούμε ότι οι «εθνικοί» μας αντιπρόσωποι δεν μπορούν να είναι εκπρόσωποι των εντολέων τους, της κοινωνίας δηλαδή.
Τα θλιβερά φαινόμενα των τραμπουκισμών εκ μέρους του Κασιδιάρη και των άλλων βουλευτών, που απειλούν, χτυπούν και βρίζουν, θα συνεχίσουν να υπάρχουν και να επηρεάζουν (Θεέ μου) συνειδήσεις. Τέτοια πολιτισμική ένδεια, τέτοιος λαϊκισμός, τόσος εξευτελισμός της κοινωνικής ύπαρξης…