Του Μπάμπη Μιχάλη
Η υπερβολική πίστη στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς οδηγεί καμιά φορά και στο έγκλημα.
Ηρωίνη; Κοκαΐνη; Φούντα μυρωδάτη από την Κολομβία; Μαύρο χασισάκι από το Αφγανιστάν; Πλαστά ντοκουμέντα; Ή μήπως καμιά δολοφονία; Απ’ όλα είχε η Silk Road (ο Δρόμος του Μεταξιού), η ηλεκτρονική μαύρη αγορά την οποία το FBI χαρακτήρισε «μεγαλύτερη και πιο σύγχρονη αγορά εγκλήματος στο διαδίκτυο».
Στα 2,5 χρόνια λειτουργίας της, η Silk Road «χρησιμοποιήθηκε από χιλιάδες εμπόρους ναρκωτικών και άλλους παράνομους πωλητές -για τη διανομή εκατοντάδων κιλών ναρκωτικών και άλλων παράνομων προϊόντων και υπηρεσιών- προς εκατοντάδες χιλιάδες αγοραστές». Χρησιμοποιήθηκε ακόμη για το ξέπλυμα εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων που προήλθαν από παράνομες δραστηριότητες». Οι πωλήσεις από τον Φεβρουάριο του 2011 -όταν πρωτοεντοπίστηκε από τις αρχές- φτάνουν τα 9,5 εκατ. bitcoins (το εικονικό νόμισμα του Ιντερνετ στο οποίο γίνονταν οι συναλλαγές). Ποσό που ούτε λίγο ούτε πολύ ισοδυναμεί με 1,2 δισ. δολάρια. Από αυτά, η Silk Road εισέπραξε για λογαριασμό της από προμήθειες 600 χιλιάδες bitcoins ή αλλιώς 80 εκατ. δολάρια.
Ολα τελείωσαν όμως την περασμένη Τετάρτη όταν το FBI έκλεισε την ιστοσελίδα, κατέσχεσε εικονικό νόμισμα αξίας 3,6 εκατ. δολαρίων (ή αλλιώς το 0,22% του συνόλου της αγοράς bitcoin, που ισοδυναμεί 1,6 δισ. δολάρια) και συνέλαβε τον 29χρονο ιδιοκτήτη Ross William Ulbricht.
Σύμφωνα με το FBI, τα… φιλοσοφικά θεμέλια αυτής της αγοράς δεν ήταν αποκλειστικά και μόνο η επιθυμία γρήγορου πλουτισμού αλλά και η σκέψη της… Αυστριακής Σχολής Οικονομολόγων. Και πιο συγκεκριμένα, οι εργασίες των αυστριακών φιλελεύθερων οικονομολόγων Ludwig von Mises, Ludwig M. Lachmann, Friedrich August von Hayek κ.ά., που πρεσβεύουν ότι δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική ελευθερία χωρίς οικονομική ελευθερία, και υπερασπίζονται την οικονομία της ελεύθερης αγοράς, την ατομική ιδιοκτησία –«που είναι η πρώτη αρχή της ελευθερίας»-, το υγιές νόμισμα και τις ειρηνικές διεθνείς σχέσεις. Αντίθετα, η αυστριακή σχολή αφορίζει το κράτος και τις παρεμβάσεις του (που καταστρέφουν τον πλούτο) υποστηρίζοντας ότι τόσο η κοινωνία όσο και η οικονομία δεν χρειάζονται κεντρική διαχείριση για να επιτύχουν την ευταξία. Το FBI ανακάλυψε, λοιπόν, ότι ο Ulbricht -που κατηγορείται για διακίνηση ναρκωτικών και ξέπλυμα χρήματος- είχε προφίλ χρήστη στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου της Αυστριακής Σχολής Mises, που έχει έδρα στην Αλαμπάμα. Είχε ακόμη link της ιστοσελίδας του Mises στο Silk Road, ενώ είχε ανεβάσει εκεί και τις εργασίες των Αυστριακών οικονομολόγων… Προφανώς για να επιμορφώνονται οι έμποροι ναρκωτικών και οι χρήστες. Η επιρροή από τη σκέψη της Αυστριακής Σχολής αποτυπωνόταν και στο προφίλ του στο Linkedin, όπου ο μεταπτυχιακός φυσικός έγραφε ότι μετά το πέρας των σπουδών του το 2010 «οι στόχοι του στράφηκαν προς τη δημιουργία μιας οικονομικής προσομοίωσης που θα είχε στόχο να προσφέρει στους ανθρώπους μια εμπειρία από πρώτο χέρι για το πώς θα ήταν η ζωή τους σε έναν κόσμο χωρίς τη συστημική χρήση της ισχύος των θεσμών και των κυβερνήσεων». Ζωή χωρίς κράτος δηλαδή και μέσα στη… μαστούρα.
Πέρα από την πλάκα, πάντως, η διάλυση του Silk Road έχει τραγικές συνέπειες για το bitcoin, που συναλλάσσεται πια στα 120 δολάρια έναντι 141 δολαρίων πριν από την επέμβαση του FBI.
