Αντιμετωπίζουν κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα για τις σκανδαλώδεις ανταλλαγές της λίμνης Βιστονίδας με εκτάσεις του Δημοσίου

Των Μαρίας Δήμα, Αντας Ψαρρά

Προ των πυλών ακόμη μιας μεγάλης δίκης βρίσκεται η Δικαιοσύνη, για το μεγάλο σκάνδαλο της Μονής Βατοπεδίου που ταλάνισε επί μακρόν τον πολιτικό βίο της χώρας. Στο «σκαμνί» του Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας παραπέμπονται δεκατέσσερα άτομα προκειμένου να λογοδοτήσουν για την υπόθεση των «ιερών ανταλλαγών» μεταξύ Μονής Βατοπεδίου και Δημοσίου, καθώς σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστών «οι ενέργειές τους έπληξαν τα συμφέροντα του ελληνικού Δημοσίου». Σύμφωνα με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών (υπ’ αριθμόν 2000/13), μαζί με τον Αρχιμανδρίτη Εφραίμ και τον μοναχό Αρσένιο παραπέμπονται σε δίκη και οι Αικατερίνη Πελέκη, Διονύσης Πελέκης, Δημήτρης Πελέκης, Ιωάννης Διονυσόπουλος, Στέφανος Δέτσης, Χριστόδουλος Μπότσιος, Γρηγόρης Κρόμπας, Πέτρος Παπαγεωργίου, Κωνσταντίνος Γκράτσιος, Γιώργος Μητρόπουλος, Σταματούλα Μαντέλη και Κωνσταντίνος Σκιαδάς.

Τα αδικήματα που αντιμετωπίζουν οι κατηγορούμενοι συνίστανται -κατά περίπτωση- σε πράξεις του ηθικού και φυσικού αυτουργού σε κακουργηματική απιστία και σε ψευδείς βεβαιώσεις για την ανταλλαγή της λίμνης Βιστονίδας και των παραλίμνιων εκτάσεων με άλλες εκτάσεις του Δημοσίου. Με το ίδιο βούλευμα απαλλάχθηκαν των κατηγοριών 18 άτομα (από αρχικά 32 κατηγορούμενους) ανάμεσα στους οποίους και ο τότε διευθυντής του γραφείου του πρώην πρωθυπουργού, Γιάννης Αγγέλου.

Μνήμες από το σκάνδαλο

Η ιστορία του Βατοπεδίου τόσο πρόσφατη και τόσο σκόπιμα ξεχασμένη έκανε τελικά την «εμφάνισή» της με το διατακτικό βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών. Ωστόσο, παρά την επίμονη προσπάθεια πολιτικών με προεξάρχοντα τον Γιώργο Καρατζαφέρη αλλά και μέρος των ΜΜΕ να αποδομηθεί ως μη γενόμενο το σκάνδαλο Βατοπεδίου, φαίνεται πως η Δικαιοσύνη έχει άλλη γνώμη. Θυμίζουμε εδώ τις τρεις φάσεις του κλιμακούμενου σκανδάλου

1. Η αρχική συνδέεται με την υιοθέτηση από το Δημόσιο των χρυσόβουλων που επικαλέστηκε η Μονή Βατοπεδίου ως νόμιμων τίτλων ιδιοκτησίας. Οι ευθύνες εδώ βαραίνουν και τα δύο κόμματα (ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ.)

2. Η διακοπή της δίκης (επί Ν.Δ.), που τελικά θα δικαίωνε το Δημόσιο, ήταν αυτή που άνοιξε τον δρόμο για το πραγματικό σκάνδαλο και

3. Η σοβαρότερη φάση οπότε και έγιναν οι περίφημες ανταλλαγές μεταξύ ΚΕΔ και Μονής (απολύτως άνισες, μεθοδευμένες και οργανωμένες) ώστε να καταλήξουν πολύτιμα ακίνητα στα χέρια «ιδιωτών» και μάλιστα απαλλαγμένα από δεσμεύσεις της δασικής και της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Αυτό το σκάνδαλο άνοιξε την όρεξη και σε πολλές άλλες μονές ανάμεσα σε επιτήδειους επιχειρηματίες και θεοσεβούμενους πολιτικούς.

Αξίζει εδώ να υπενθυμίσουμε ένα δημοσίευμα του Ιού που αποκάλυπτε πως με επιστολή τους στον Χίτλερ οι τότε ηγούμενοι μία ημέρα πριν από την είσοδο των Γερμανών ναζί στην Αθήνα (26/4/1941) ζητούν από την «Υμετέραν Εξοχότητά» του να αναλάβει την προστασία και κηδεμονία του Αγίου Ορους. Εκαναν δηλαδή ακριβώς το ίδιο που είχαν κάνει και επί οθωμανικής κυριαρχίας. Το αποτέλεσμα της έκκλησης στον Χίτλερ ήταν να αποκτήσει το Αγιον Ορος την εύνοια του δωσιλογικού καθεστώτος Τσολάκογλου και να γίνουν δεκτές οι τότε διεκδικήσεις της Μονής Βατοπεδίου. Ενώ όμως αυτός ο νόμος, ο κατοχικός, καταργήθηκε το 1945, εντούτοις αποτέλεσε τη βάση του σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου.

Τέλος, τα τέσσερα εμπόδια όπου σκόνταψε η θεωρία του «μη σκανδάλου» ήταν:

1. Ο χαρακτηρισμός και ο αποχαρακτηρισμός των εκτάσεων χωρίς βεβαιώσεις των αρμόδιων υπηρεσιών

2. Ενώ η ζημιά του Δημοσίου είναι δεδομένη, άρχισε μια φιλολογία για την αστρονομική αξία της λίμνης που ποτέ δεν υιοθετήθηκε φυσικά από το αρμόδιο υπουργείο Γεωργίας, χώρια που αυτό θα προϋπέθετε ότι η λίμνη ανήκει στη Μονή, ενώ το δικαστήριο είχε κρίνει αντίθετα

3. Τα επιχειρήματα ΛΑΟΣ και Ν.Δ. περί του ότι δεν ευσταθεί ζημιά μεταξύ Δημοσίου (ΚΕΔ) και Μονής, που είναι νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, διότι πρόκειται για Δημόσιο και στις δύο περιπτώσεις, δεν απαντούσαν στην ύπαρξη ενός νομικού μορφώματος, το οποίο διαθέτει offshore εταιρείες και απόλυτη αυτονομία εμπορικής δράσης.

4. Η αμφισβήτηση των χρυσόβουλων παρουσιάστηκε περίπου σαν εθνική προδοσία, μια και αυτό ίσως θα στερούσε την περιουσία του Πατριαρχείου. Εδώ όμως ξεχνούσαν οι φορείς αυτής της άποψης ότι τα Πατριαρχεία δεν στηρίζονται σε χρυσόβουλα, αλλά σε τίτλους παραχωρημένους από τους σουλτάνους, τους οποίους δεν πρόκειται να ακυρώσει καμιά ελληνική δικαιοπραξία.