Πρόσφυγες που πριν από χρόνια πάτησαν στη Μυτιλήνη ως πρώτο σταθμό του ευρωπαϊκού τους ταξιδιού επέστρεψαν για να ευχαριστήσουν όσους στάθηκαν στο πλευρό τους, να θυμηθούν τις δύσκολες ώρες που πέρασαν (κάποιοι από αυτούς στο κολαστήριο της Παγανής), αλλά και να δηλώσουν την ανάγκη για μια άλλη ευρωπαϊκή πολιτική απέναντί τους
ΛΕΣΒΟΣ Της Ανθής Παζιάνου
Επιστροφή στον τόπο… διαφυγής, αλλά και ένα ευχαριστώ «στους ανθρώπους που μας έσωσαν». Λίγες μέρες μετά το αποτρόπαιο πρόσωπο της Ευρώπης στη Λαμπεντούζα, αλλά και ως απάντηση στην απαράδεκτη πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης στο προσφυγικό στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου, την ευγνωμοσύνη για «το θαύμα της επιβίωσής τους» κάνουν πράξη αυτές τις μέρες στη Μυτιλήνη ανήλικοι και πρώην ανήλικοι πρόσφυγες που πρωτοπάτησαν πριν από χρόνια σε ευρωπαϊκό έδαφος από τη στεριά της Λέσβου και αφού κατόρθωσαν να επιβιώσουν στην Ελλάδα, έφυγαν για τη Γερμανία, τη Σουηδία και τη Βόρεια Ευρώπη.
Ιχνηλατώντας τα πρώτα βήματα
«Τώρα, που έχουμε επιτέλους “χαρτιά”, επιστρέψαμε. Θέλουμε να ξανακάνουμε το ταξίδι του ερχομού μας, γυρνώντας πίσω στα σύνορα από όπου φτάσαμε, πατώντας ξανά τα πρώτα ίχνη μας στην Ευρώπη» μας λένε οι πρόσφυγες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα «ταξιδιού ανηλίκων Welcome to Europe και JOG (Νεολαία χωρίς Σύνορα)». Πρόκειται για ένα ταξίδι–συνάντηση: εκείνων που πέρασαν από τη Λέσβο με αυτούς που τώρα κάνουν τα πρώτα τους βήματα, αλλά και με όλους όσοι στέκονται στο πλευρό των ξενιτεμένων γιατί πιστεύουν «στην αλληλεγγύη και όχι στα σύνορα».
Πολλοί από αυτούς έκαναν τα πρώτα τους βήματα σε ευρωπαϊκό έδαφος στη Λέσβο: «Πολλοί από εμάς ήμασταν μέσα στο Κέντρο Κράτησης της Παγανής, αυτό το πολύ άσχημο μέρος στο νησί σας, που έγινε πλέον παρελθόν έπειτα από έναν σκληρό και επίμονο αγώνα μέσα και έξω από την Παγανή. Εχουμε ζήσει πολλές πικρές εμπειρίες στην Ελλάδα, αλλά έχουμε συναντηθεί επίσης με εσάς και άλλους ανθρώπους που ήταν αλληλέγγυοι στον αγώνα μας. Και σήμερα φτάνουν στη Λέσβο πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων ασυνόδευτοι ανήλικοι, όπως ήμασταν και εμείς. Είναι στην ίδια κατάσταση που ήμασταν εμείς, χωρίς βοήθεια και υποστήριξη. Οπως είπαμε, έχουμε πολλές πικρές εμπειρίες: Εχουμε επιβιώσει από το επικίνδυνο ταξίδι με τα μικρά πλοία, έχουμε δει φυλακές και χρήση βίας από την αστυνομία. Εχουμε ζήσει την εμπειρία τού να είσαι άστεγος, να μας έχουν προωθήσει παράνομα πίσω (σ.σ. στην Τουρκία) και έχουμε βιώσει ρατσιστικές επιθέσεις και στη συνέχεια του ταξιδιού μας» μας επισήμαναν από το κτίριο της κατειλημμένης ΕΡΑ Αιγαίου, όπου επέλεξαν να δώσουν την πρώτη τους συνέντευξη.
Μέσα στην εμπειρία της προσφυγιάς «συναντήσαμε Μυτιληνιούς και πολλούς άλλους που μας βοήθησαν προσφέροντας πράγματα που φαίνονταν απλά, όπως το να μας δώσουν ένα ζευγάρι παπούτσια ή φαγητό ή απλώς να μας υποδεχτούν φιλικά. Πολλοί από εμάς ήρθαν στο νησί σε μια εποχή που πολλά πράγματα ήταν διαφορετικά από το συνηθισμένο: κατά τη διάρκεια του 2009 στο “Νoborder” μείναμε στο INFOPOINT στο λιμάνι της Μυτιλήνης αμέσως μετά την άφιξή μας. Από την πρώτη στιγμή βρήκαμε φίλους από όλη την Ευρώπη. Αλλοι έχουν περάσει κάποιο χρονικό διάστημα στον ξενώνα ανηλίκων στην Αγιάσο, γνωστή μεταξύ μας ως “Villa Azadi” (σ.σ. “βίλα της ελευθερίας”)».
Το καλωσόρισμα απέναντι στο σκληρό καθεστώς φύλαξης των συνόρων αποτέλεσε ελπίδα για την επιβίωση, αλλά και την αφετηρία ενός κοινού αγώνα για το όραμα «μιας άλλης, φιλόξενης Ευρώπης, η οποία ίσως να υπάρξει στο μέλλον. Κάνουμε αυτό το ταξίδι για να κερδίσουμε τη χαμένη μας αξιοπρέπεια, έχοντας τις αναμνήσεις στο σακίδιό μας. Και θέλουμε να πάμε ένα βήμα παραπέρα και να υψώσουμε τη φωνή μας ενάντια στον απάνθρωπο τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκές αρχές αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες. Εδώ, στο σημείο εκκίνησης των ταξιδιών μας προς την Ευρώπη» ανέφεραν στην «Εφ.Συν.» ο Κουζέμ, η Σαλί, ο Χουσεΐν και ο Ιλντεν.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Οι εκδηλώσεις
* Εκθεση φωτογραφίας στην Εργατική Λέσχη Λέσβου: «Ενα ευχαριστώ στους ανθρώπους που μας έσωσαν».
* Σήμερα: συνάντηση πληροφόρησης και συζήτησης στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου για το «Watch The Med»: μια online πλατφόρμα που καταγράφει τους θανάτους και τις παραβιάσεις των ανθρώπινων δικαιωμάτων των μεταναστών στα θαλάσσια σύνορα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Θα μιλήσει ο Lorenzo Pezzani, ένας από τους ιδρυτές τού project. Δείτε: http://www.watchthemed.net/
* Πέμπτη 10 Οκτωβρίου: workshop για το w2eu.info. Ο δικτυακός οδηγός παρέχει χρήσιμες επαφές και συμβουλές σε πρόσφυγες και μετανάστες για το ταξίδι τους. Η ιδέα για τη δημιουργία αυτού του οδηγού γεννήθηκε κατά τη διάρκεια των δράσεων του No Border στη Λέσβο, το 2009. Το workshop θα είναι προσανατολισμένο σε πρακτικές λύσεις που μπορούν να συνεισφέρουν σ’ αυτόν τον στόχο, όπως μεταφράσεις, παροχή επαφών και διανομή καρτών και εκτυπώσεις σε όσους βρίσκονται σε ανάγκη.
Μετά την άφιξη της τελευταίας ομάδας, την Πέμπτη το απόγευμα, θα αρχίσει το πάρτι καλωσορίσματος με συλλογική κουζίνα.
* Παρασκευή 11 Οκτωβρίου: εκδήλωση στο Επιμελητήριο: «Ανιχνεύοντας διαδρομές από τη Λέσβο στην Ευρώπη. Μόνο όσοι έχουν διαβατήρια δικαιούνται σεβασμού;». Το πλέγμα των σχέσεων που συνδέει το «εδώ» (τη Μυτιλήνη και την Ελλάδα) με το «εκεί» (Γερμανία, Σουηδία κ.λπ.), καθώς και για τη ζωή στην Ευρώπη «με» και «χωρίς» πιστοποιητικά (διαβατήρια κ.λπ.). Εκθέσεις: Ανιχνεύοντας διαδρομές από τη Λέσβο στην Ευρώπη – No Border 2009 – δείγματα ρούχων από την Παγανή και διάφορα άλλα εκθέματα.
* Σάββατο 12 Οκτωβρίου: τελετή μνήμης στη Θερμή. Κατασκευή μιας κρήνης για να θυμίζει όχι μόνο τους θανάτους της τραγωδίας του Δεκεμβρίου του 2012, όταν τα σώματα των θυμάτων που πνίγηκαν στη θάλασσα βρέθηκαν στην παραλία της Θερμής, αλλά και όλους/ες τους άλλους/ες που πέθαναν στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ευρώπη. Η τελετή είναι αφιερωμένη και στους εκατοντάδες νεκρούς της μεγαλύτερης τραγωδίας που συνέβη στη διάρκεια του μεταναστευτικού κύματος προς την Ευρώπη, μετά το ναυάγιο πλοίου που μετέφερε πρόσφυγες/μετανάστες κοντά στο ιταλικό νησί της Λαμπεντούζα.
* Κυριακή 13 Οκτωβρίου: ομάδες εργασίας στην παραλία με θέματα «Η τεκμηρίωση του ταξιδιού (φωτογραφίες, αντικείμενα, καταγεγραμμένα ή προφορικά βιώματα κ.ο.κ.)», «Πώς επιθυμούμε να συνεχίσουμε τη δράση μας για την υποστήριξη των μεταναστών/προσφύγων».
