Για πολλούς, ο 40χρονος μουσικός είναι ο πιο αυθεντικός τρομπετίστας που ανέδειξε η Νέα Ορλεάνη μετά τον Γουίντον Μαρσάλις. Ερχεται στην Αθήνα με το τρίο του και με καινούργιο δίσκο («#BAM») στις αποσκευές του
Του Δημήτρη Κανελλόπουλου
Ο Νίκολας Πέιτον, που παίζει από Παρασκευή έως και Δευτέρα στο «Half Note», δεν είναι μόνο ένας σπουδαίος τζαζ μουσικός, είναι και καλός αρθρογράφος. Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον μπλογκ του παρουσιάζεται ρηξικέλευθος και προβοκάτορας. Σε ένα τελευταίο του ποστ ασχολήθηκε με τον σούπερ σταρ Kanye West και τη ρήση του για το ραπ, που αποτελεί το νέο ροκ εντ ρολ. Αλλά, «what the fuck is Rock and Roll?» αναφωνεί ο Πέιτον και δίνει μια απάντηση που πριν τη διαβάσετε απομακρύνετε τα παιδιά σας σε απόσταση ασφαλείας από την εφημερίδα: «το ροκ εντ ρολ ήταν η μουσική που ανακάλυψαν οι λευκοί, ο τρόπος ώστε να σταματήσουν τις γυναίκες και τις κόρες τους να “υγραίνονται” μόλις άκουγαν κι έβλεπαν μαύρους μουσικούς»! Σας το είπα, προβοκάτορας. Να δείτε τι μας απάντησε χθες το απόγευμα που μιλήσαμε μαζί του για την τζαζ. «Η τζαζ είναι νεκρή μουσική και δεν μπορεί να σώσει ούτε καν τον ίδιο την τον εαυτό». Και πότε πέθανε παρακαλώ; «Το 1959».
«Θα δώσω την ψυχή μου»
Αυτός είναι ο Νίκολας Πέιτον. Μόλις 40 ετών σε ηλικία, αλλά από τα μεγαλύτερα ονόματα της αμερικανικής τζαζ. Κάποιοι θεωρούν πως είναι ο πιο αυθεντικός τρομπετίστας, που αναδείχθηκε από τη Νέα Ορλεάνη μετά τον Γουίντον Μαρσάλις. Με τη δική του άλλωστε παρότρυνση επέκτεινε τις σπουδές του στην τρομπέτα, τη μουσική θεωρία αλλά και την κλασική μουσική.
Στο «Half Note» έρχεται ως τρίο μαζί με τους Βίσεντ Αρτσε στο κοντραμπάσο και τον Αντονις Ρόουζ στα τύμπανα. Εχει και καινούργιο δίσκο βγάλει, το «#BAM», από τα αρχικά των λέξεων Black American Music, με τραγούδια που περιέχουν στοιχεία από διάφορα είδη της μαύρης αμερικάνικης παράδοσης, R&B, μπλουζ, σόουλ, γκόσπελ κ.ά. «Να το αγοράσετε, σας το προτείνω ανεπιφύλακτα», μας λέει. Θα το αγοράσουμε τη βραδιά που θα πάμε στο «Half Note». Κι εκεί θα βρίσκονται pure τζαζίστες οπαδοί. Ο Πέιτον είναι τζάζμαν με τα όλα του, χωρίς υποχωρήσεις, χωρίς ευκολίες. Δεν θέλω να πω, όμως, πως είναι για ειδικούς οι συναυλίες του, αν και η μουσική του είναι κάπως εξεζητημένη. Αλλά τζαζ πας να ακούσεις, ξέρεις τι να περιμένεις.
«Ούτε η τζαζ είναι μια μουσική ας πούμε “απαραίτητη”, ούτε υπάρχει κάποιο όργανο που να θεωρείται επίσης “απαραίτητο”. Αυτά που είναι απαραίτητα στη ζωή είναι η αναπνοή, τα συναισθήματα, η αγάπη και όποια μορφή τέχνης πηγάζει από αυτά», εξηγεί. Ολα αυτά τα χρόνια, ο Νίκολας βρίσκεται σε μία διαρκή προσπάθεια βελτίωσης και ανάδειξης του δικού του προσωπικού ήχου. «Οσες σπουδές κι αν έχει ένας μουσικός είναι στην ουσία αυτοδίδαχτος. Ουδείς μπορεί να σε διδάξει οτιδήποτε. Οι σπουδαιότεροι δάσκαλοι απλώς προσφέρουν στους μαθητές τους τα εργαλεία εκείνα ώστε να τα καταφέρουν μόνοι τους». Σοφά λόγια. Τον ρωτάω αν μπορεί η μουσική, εν γένει, να αποτελέσει τη σωτηρία μας. «Η μουσική, όπως κι όλες οι τέχνες που παράγονται με ειλικρινές πνεύμα, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να ξεπεράσουμε κάθε εμπόδιο».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ηχογραφεί με την μπάντα του Τζόε Χέντερσον, του Τζόσουα Ρέντμαν αλλά και με άλλους τρομπετίστες. Το 1996 θα συμμετάσχει στην ταινία «Kansas City» του Ρόμπερτ Ολτμαν, ενώ το άλμπουμ του με τον βετεράνο 92χρονο τρομπετίστα Ντοκ Τσίταμ, την ίδια εποχή, κερδίζει βραβείο Γκράμι. Στη Verve κυκλοφόρησε μια σειρά από εξαιρετικά και πολυβραβευμένα δισκάκια, όπως το «From this Moment», το «Gumbo Nouveau», το «Payton’s Place», το «Nick@Night» και το αφιέρωμα στον Λούις Αρμστρονγκ «Dear Louis». Μετά το 2003 βγάζει τα άλμπουμ του στην ετικέτα της Warner, ενώ από τις συνεργασίες του ξεχωρίζουμε εκείνες με τον Χέρμπι Χάνκοκ, τη Νάνσι Γουίλσον, τον Ρέι Τσαρλς, τον Αλέν Τουσέ κ.ά.
«Ερχομαι στην Ελλάδα και κάθε βράδυ θα αφήνω την ψυχή μου στη σκηνή του Half Note. Είναι αυτό που μου αρέσει περισσότερο και θα κάνω ό,τι το καλύτερο στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μου». Και, όπως υποστηρίζει, «η δημιουργικότητα δεν είναι το αντίθετο της πειθαρχίας στη μουσική, η τεμπελιά είναι». Αλλά, τι λέει για τη φήμη του; Πώς την αντιμετωπίζει; Πόσο τον επηρεάζει αυτόν αλλά και τους καλλιτέχνες γενικότερα στη δουλειά τους; «Οι ισχυρές προσωπικότητες όση φήμη κι αν αποκτήσουν δεν χάνουν την επαφή τους με την πραγματικότητα. Μόνο τα αδύναμα μυαλά χάνουν την ουσία τους από την επίδραση εξωτερικών δυνάμεων».
INFO: 17 Οκτωβρίου – 20 Οκτωβρίου «Half Note» Τριβωνιανού 17, Μετς Εισιτήρια: 20 ευρώ (όρθιοι με μπίρα ή κρασί) – 30 ευρώ (σε τραπέζι, με μπίρα ή κρασί).
