Του Κωνσταντίνου Τσίμα
Οι έννοιες πολλές, οι λέξεις λίγες. Ακόμα και στην ελληνική, εξαιρετικά πλούσια και ευρηματική στην απόδοση εννοιών, οι όροι που χαρακτηρίζουν συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους και ιδεολογικές θέσεις είναι μάλλον πεπερασμένοι. Κάποιοι είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με πρόσωπα ή πρακτικές του παρελθόντος, άρα μη χρησιμοποιήσιμοι• κάποιοι έχουν τόσο καταδικαστεί, δίκαια ή άδικα, στο συλλογικό ασυνείδητο, που η χρήση τους ισοδυναμεί με πολιτική αυτοκτονία• κάποιοι φέρουν βαρύτατες κακώσεις από την τρέχουσα συγκυρία, στο εσωτερικό ή το εξωτερικό, ώστε θεωρούνται προβληματικοί. Επιπλέον, υπάρχουν και οι ειδικοί σύμβουλοι πολιτικού μάρκετινγκ και πολιτικής επικοινωνίας: μελετούν τις (επτασφράγιστες) «έρευνες αγοράς» που διαθέτουν και απορρίπτουν ή προτείνουν.
Η πρόσφατη πρωτοβουλία-κάλεσμα «για την ελληνική ΕΛΙΑ», ένα κείμενο προσωπικοτήτων με στόχο τη δημιουργία ενός φορέα-ομπρέλας, κυκλοφόρησε από την πρώτη στιγμή με τη στάμπα της «Κεντροαριστεράς». Καθώς ο όρος αυτός προσδιορίζει περισσότερο μια μάλλον ασαφών ορίων γεωγραφική περιοχή σ’ έναν υποτιθέμενο χάρτη του πολιτικού σκηνικού, χρήζει μελέτης. Δεν υπάρχει ομόφωνη αποδοχή τόσο του σχήματος του πολιτικού χάρτη όσο και της ακριβούς θέσης των κομμάτων εντός του ― λ.χ. οι ενστάσεις που τέθηκαν για τη διάταξη των εδράνων στη σημερινή Βουλή. Ολα τα χρησιμοποιούμενα γεωμετρικά σχήματα παρουσιάζουν μειονεκτήματα, αφού τίθεται αυθαίρετα ένας τουλάχιστον άξονας που ορίζεται από το «Κέντρο» βάσει ιστορικών κριτηρίων συνήθως. Επιπλέον όλες οι «χαρτογραφήσεις» που κυκλοφορούν παρουσιάζουν ένα παγ(ι)ωμένο πολιτικό σκηνικό.
Ομως το πολιτικό σκηνικό είναι δυναμικό και συνεχώς εξελισσόμενο, ειδικά σε περιόδους κρίσης, οπότε και οι ελάχιστες διαφοροποιήσεις στη φρασεολογία ή στις πολιτικές θέσεις ενδέχεται να προκαλέσουν σημαντικές αναταράξεις. Ακόμα υπάρχει μια χρονική υστέρηση ανάμεσα στον στιγμιαίο αυτοπροσδιορισμό της θέσης του κάθε πολίτη και στη διαμόρφωση συσχετισμού του προσωπικού στίγματος με τα «όρια» ενός συγκεκριμένου κόμματος. Το τελευταίο, σημαντικότατο, καθώς καθορίζει εν πολλοίς τη στήριξη ή και την ψήφο του πολίτη, λειτουργεί φυσικότατα στη βάση μιας απλουστευτικής διαδικασίας. Προτάσσονται ένα ή δύο το πολύ θέματα «υψίστης σπουδαιότητος» όπου καταγράφεται σύμπτωση θέσεων και υποβαθμίζονται όλα τα υπόλοιπα.
Η πρόταση για την ΕΛΙΑ μετατοπίζει την αποφασιστική διαδικασία ένταξης/στήριξης από το άτομο στον κάθε είδους πολιτικό σχηματισμό που απευθύνεται. Επεται λοιπόν συνέχεια.
