→Η παραγωγή ενέργειας από αντιδραστήρες είναι η μόνη ενεργειακή τεχνολογία που δεν αναπτύσσεται ταχέως, ενώ το μερίδιό της στον πρωτογενή εφοδιασμό του πλανήτη μειώθηκε από 6,4% το 2002 σε 4,5% το 2012
Του Τάσου Σαραντή
Η παγκόσμια παραγωγή πυρηνικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 4,2 γιγαβάτ (GW), ή 1,1%, έχοντας ανέλθει στα 373,1 GW το 2012. Ο αριθμός των επιχειρησιακών πυρηνικών αντιδραστήρων αυξήθηκε το 2012 κατά δύο μονάδες, ή 0,46%, σε ένα σύνολο 437 πυρηνικών αντιδραστήρες παγκοσμίως.
Τρεις αντιδραστήρες με συνολική δυναμικότητα 1,3 GW έκλεισαν στον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ τρία νέα εργοστάσια εγκαινιάστηκαν στην Κίνα και τη Νότια Κορέα, με συνολική παραγωγή λίγο κάτω από 3 GW. Επιπλέον, δύο καναδικοί αντιδραστήρες (με 772 μεγαβάτ ο καθένας) επέστρεψαν σε υπηρεσία, έπειτα από 15 χρόνια.
Από το 1987 η επέκταση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνικούς σταθμούς έχει επιβραδυνθεί σημαντικά σε ολόκληρο τον κόσμο. Μόλις 75 GW προστέθηκαν τα τελευταία 25 χρόνια, σε σύγκριση με τα 296 GW κατά τα προηγούμενα 25 χρόνια. Πράγματι, η πυρηνική ενέργεια είναι η μόνη ενεργειακή τεχνολογία που δεν παρουσιάζει ταχεία ανάπτυξη. Το μερίδιό της στον πρωτογενή ενεργειακό εφοδιασμό στον πλανήτη μειώθηκε από 6,4% το 2001 και το 2002 σε μόλις 4,5% το 2012.
Παρά το γεγονός ότι η πυρηνική ενέργεια είναι ευρέως διασπαρμένη σε ολόκληρη την υδρόγειο, σε μεγαλύτερο βαθμό χρησιμοποιείται από τις βιομηχανικές χώρες. Από τα 10 έθνη με τη μεγαλύτερη παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, τα 9 -εκτός της Κίνας- είναι βιομηχανικές χώρες. Με παραγωγή 102,1 GW και 104 αντιδραστήρες, οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ο μεγαλύτερος παραγωγός πυρηνικής ενέργειας στον κόσμο.
Ωστόσο, στη Γαλλία το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας στη συνολική παραγωγή ενέργειας είναι υψηλότερο, αφού 58 αντιδραστήρες συνεισφέρουν στο 75% της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, σε σύγκριση με 19% στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, πρόσφατα, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ δήλωσε την πρόθεσή του να μειώσει την εξάρτηση από την πυρηνική ενέργεια από το 75% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο 50% από το 2025, την ίδια στιγμή που συνεχίζεται η σταδιακή κατάργηση των πυρηνικών μονάδων στη Γερμανία και την Ελβετία.
Εξάλλου, η Ευρώπη είναι η πιο κορεσμένη σε πυρηνικούς αντιδραστήρες ήπειρος με 170 μονάδες, το 39% του παγκόσμιου συνόλου. Στην Ασία, η Κίνα αναμένει τη συνεχιζόμενη αύξηση του πυρηνικού τομέα της έχοντας 17 μονάδες σε λειτουργία, 29 υπό κατασκευή και 38 στη φάση σχεδιασμού. Από την πλευρά της, η Ιαπωνία πριν από τον σεισμό του 2011 και το τσουνάμι παρήγαγε το 30% της ηλεκτρικής της ενέργειας από την πυρηνική ενέργεια, ποσοστό που αναμενόταν να αυξηθεί στο 40% μέχρι το 2017. Αντ΄ αυτού, όλοι οι αντιδραστήρες της βρίσκονται εκτός σύνδεσης.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, ξεκίνησε η κατασκευή επτά νέων αντιδραστήρων κατά το 2012, με συνολική προβλεπόμενη παραγωγική ικανότητα 6,9 GW, ποσότητα που απέχει πολύ από το 15,8 GW της δυναμικότητας που υπήρξε το 2010, όταν η εκκίνηση λειτουργίας νέων αντιδραστήρων αυξήθηκε. Παγκοσμίως, περίπου 67 πυρηνικοί αντιδραστήρες με συνολική παραγωγική ικανότητα 64,3 GW κατασκευάζονται σήμερα. Ωστόσο, οι 7 από αυτούς τελούν πλέον υπό κατασκευή για περισσότερα από 20 χρόνια, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ολοκλήρωσή τους είναι αμφίβολη.
Τρεις βασικοί παράγοντες ευθύνονται για τη στασιμότητα της πυρηνικής ενέργειας. Το πρώτο και πιο σημαντικό είναι ότι η πυρηνική ενέργεια δεν είναι οικονομικά ανταγωνιστική προς τα ορυκτά καύσιμα και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αφού παραμένει πάρα πολύ ακριβή. Ο δεύτερος παράγοντας αφορά τις ανησυχίες για την ασφάλεια, μετά από πολλά ατυχήματα που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια με το Three Mile Island, το Τσερνομπίλ και τη Φουκουσίμα να αποτελούν μόνο τρία παραδείγματα ορισμένων από τα χειρότερα περιστατικά. Αλλωστε, προβλήματα στους πυρηνικούς σταθμούς εμφανίζονται σε τακτική βάση. Και παρά την αυστηρότερη εποπτεία σε ορισμένες χώρες, η δημόσια αντίθεση στη χρήση πυρηνικής ενέργειας παραμένει υψηλή σχεδόν παντού σε ολόκληρο τον κόσμο. Τέλος, η αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων παραμένει ένα άλυτο πρόβλημα. Κανείς δεν ξέρει πραγματικά τι να κάνει με τα απόβλητα και κανείς δεν θέλει να έχει τα επικίνδυνα υλικά, ούτε καν στη «γειτονιά» του.
Εκτός από τη συνεχιζόμενη οικολογική καταστροφή γύρω από τη Φουκουσίμα, οι διαρροές μολυσμένου νερού που χρησιμοποιείται για την ψύξη των αντιδραστήρων στη Γαλλία και την Ταϊβάν και οι διαρροές ακτινοβολίας στις Ηνωμένες Πολιτείες συνέβαλαν στις δημόσιες αντιδράσεις σχετικά με τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Τον Αύγουστο του 2012, εντοπίστηκε μια διαρροή σε μια από τις 177 υπόγειες δεξαμενές αποβλήτων με διπλό κέλυφος σε πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Χάνφορντ στις Ηνωμένες Πολιτείες – δεξαμενές που πιστεύεται ότι είναι σταθερές και αδιαπέραστες. Μέχρι σήμερα, καμία λύση για την ασφαλή αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων δεν έχει αποδειχθεί ασφαλής και αξιόπιστη, ενώ απαιτείται ένα εξαιρετικά μεγάλο χρονικό διάστημα προκειμένου να υποχωρήσει η πυρηνική ακτινοβολία.
