Της Μαργαρίτας Κουλεντιανού
Σάλος ξέσπασε όταν ξανθογάλανη μικρούλα «βρέθηκε» σε καταυλισμό Ρομά. Τα εισαγωγικά σημαίνουν ότι το ρήμα είναι άστοχο. Κανείς δεν την έψαχνε τη Μαρία ούτε οι θετοί γονείς της την κρατούσαν κρυμμένη. Αντίθετα, κυκλοφορούσε μαζί με τη μητέρα και τα αδέρφια της στην πόλη, έπαιζε στις πλατείες, φωτογραφιζόταν με τη θετή της οικογένεια και συμμετείχε στα γλέντια τους. Πριν από δυο-τρία χρόνια είχε φαίνεται πρόβλημα με τα μάτια της, έτσι επισκέφθηκε γιατρούς και νοσοκομεία και υποβλήθηκε σε θεραπείες για να αποκατασταθεί η όρασή της. Η ίαση επέτρεψε στη μικρή Μαρία να βλέπει τους άλλους όσο καλά την έβλεπαν εκείνοι.
Ομως ξαφνικά «βρέθηκε». Κι αυτό είχε πολλές συνέπειες. Οι θετοί γονείς προφυλακίστηκαν, το κοριτσάκι μεταφέρθηκε στο «Χαμόγελο του Παιδιού», το σπίτι της οικογένειας παραμένει κλειστό. Η μικρή πρωταγωνίστρια υφίσταται ιατρικές εξετάσεις, προσδιορίζουν το DNA της, μετρούν τα δόντια της και προσπαθούν να συνεννοηθούν μαζί της παρ' όλο που, όπως λένε, μιλά μια «δυσνόητη διάλεκτο». Οι φωτογραφίες της δημοσιεύονται στον Τύπο και προβάλλονται στην τηλεόραση. Ακόμη και οικογενειακά βίντεο με το κοριτσάκι να χορεύει και να παίζει με τα αδέρφια του είδαν το φως της δημοσιότητας. Χωρίς καμιά περίσκεψη, καμιά πρόβλεψη για το μέλλον της που θα στοιχειώνεται από τις εικόνες αυτές.
Οι κομπάρσοι της ιστορίας, τα υπόλοιπα παιδιά της οικογένειας, αγνοούνται. Με τους γονείς προφυλακισμένους και το σπίτι κλειστό, είναι γι’ αυτά μεγάλη τύχη η παράδοση της εκτεταμένης οικογένειας στους Ρομά. Σημαίνει ότι μπορεί η οικογένεια να έμεινε ακέφαλη, όμως τα παιδιά θα έχουν προστασία και φροντίδα. Σαν αυτή που παρέχεται στα παιδιά στο πλαίσιο της κουλτούρας τους. Γιατί άλλη φροντίδα και προστασία δεν θα έχουν τα παιδιά, εφόσον είναι μαυριδερά και καστανομάλλικα με σκούρα μάτια, μια μαύρη συμμορία δηλαδή, απέναντι στον ξανθό άγγελο. Κι όμως, φαίνεται πως η οικογένεια έχει δέκα ή και περισσότερα παιδιά, από τα οποία πολλά θα είναι υιοθετημένα με τον τρόπο που υιοθετήθηκε η Μαρία: παράνομα. Λέγεται πως μάζευαν παιδιά για να παίρνουν τα επιδόματα.
Η συγκεκριμένη αυτή δραστηριότητα της κατηγορούμενης οικογένειας, φυσικά, δεν αρκεί για να εξηγήσει τον σάλο που ξέσπασε σε όλη την Ευρώπη ούτε τη φρενίτιδα εισαγωγικών (ακόμη και στη λέξη Μαρία έβαλαν εισαγωγικά μερικοί, υπονοώντας ότι ούτε το όνομα δεν θα παραμείνει στο άτυχο κοριτσάκι). Σε παλιότερες εποχές, η λέξη τσιγγάνος (ανέγγιχτος) και γύφτος (Αιγύπτιος) ήταν συνώνυμες με την ελευθερία. Τα τραγούδια μιλούσαν για «τσιγγάνα καρδιά» και «γύφτισσα μέρα», ενώ οι Ρομά συνδέονταν με τον έρωτα, την ομορφιά, το τραγούδι και τον χορό. Ακόμη και όνομα για τσιγάρα έγιναν, με ένα εκπληκτικό λογότυπο που έμεινε στην ιστορία. Μετά η Ευρώπη άλλαξε γνώμη για όλα αυτά και οι Γάλλοι, για παράδειγμα, εξακολουθώντας να καπνίζουν Ζιτάν, συλλαμβάνουν έφηβη Τσιγγάνα μέσα στο σχολικό λεωφορείο για να την απελάσουν, ενώ οι Ιρλανδοί παρακρατούν παράνομα δύο παιδάκια στο νοσοκομείο για να ελέγξουν το DNA τους, επειδή ήταν ξανθά. Οι Ελληνες περιθωριοποιούν συστηματικά τους Ρομά, εξωθώντας τους στην παρανομία, όπως έχει καταγγείλει το Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2006, οπότε κατατέθηκε και σχετική ερώτηση στην Ευρωβουλή.
Ας απαντήσουμε περιβάλλοντας με αγάπη τη μικρή Μαρία, τα αδερφάκια της και όλα τα παιδάκια που, εξαιτίας της επιμελούς καλλιέργειας αρνητικών στερεότυπων για τη φυλή τους, αντιμετωπίζουν την αδιαφορία και συχνά τη βία της πολιτείας και της κοινωνίας.
