Είναι ο ωραιότερος Ροσίνι στα χρονικά της Λυρικής. Η έξυπνη ιδέα της σκηνοθέτριας Ροδούλας Γαϊτάνου να μεταφέρει τη δράση στη ζούγκλα της αμερικανικής showbiz, σ’ ένα θέατρο χτυπημένο από το οικονομικό κραχ του 1929, «έκατσε» αρκετά καλά επάνω στο λιμπρέτο
Του Γιάννη Σβώλου
Με ένα από κάθε άποψη εξαιρετικό, καινούργιο ανέβασμα της ροσίνειας «Σταχτοπούτας» ξεκίνησε η ΕΛΣ τη νέα καλλιτεχνική περίοδο 2013-14. Η παράσταση φιλοξενήθηκε στο θέατρο «Ολύμπια» και την τίμησαν επίσημοι από τις πιο περίοπτες τάξεις του δημόσιου βίου (25/10/2013). Η εξαντλητικά δουλεμένη σκηνοθεσία της Ροδούλας Γαϊτάνου, η σωστή, ομοιογενής διανομή, η ολοζώντανη, υφολογικά εύστοχη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου και η άρτια προετοιμασία είχαν αποτέλεσμα μια ωραία, ανεπιφύλακτα απολαυστική πρεμιέρα. Συγκεφαλαιωτικά ήταν η καλύτερη ροσίνεια παραγωγή της ΕΛΣ εδώ και δεκαετίες. Επιπλέον η ανάλαφρη, φορτισμένη με αιχμές κυνικής, κοινωνικής κριτικής διάσταση του έργου πρόσφερε μιαν ευπρόσδεκτη ανάσα χιούμορ και αισιοδοξίας στην κατήφεια των ημερών. Μαζί με τον πνευματώδη «Κόμη Ορύ» της Μαριάμ Κλεμάν, που είχε προγραμματίσει ο αείμνηστος Στέφανος Λαζαρίδης (Φεβ. 2008), η νέα παραγωγή της «Σταχτοπούτας» έρχεται να προστεθεί στο αποθεματικό καλαίσθητων, ευπρόσδεκτα εκσυγχρονισμένων αναγνώσεων του Ροσίνι, που ασυζητητί αξίζει και προσμένουμε να ξαναδούμε στο μέλλον.
Παίζοντας έξυπνα με την έννοια του θεάτρου ως καθρέφτη της κοινωνίας, η σκηνοθέτρια Ροδούλα Γαϊτάνου μετέφερε τη δράση στη ζούγκλα της αμερικάνικης showbiz, σ’ ένα θέατρο χτυπημένο από το οικονομικό κραχ του 1929. Η ιδέα της «έκατσε» αρκετά καλά επάνω στο ροσίνειο λιμπρέτο. Επιπλέον υλοποιήθηκε με λειτουργικά ισορροπημένη ιεράρχηση μείζονων και ελάσσονων επεισοδίων της δράσης, αποτέλεσμα εις βάθος επεξεργασμένης, σκηνικά λεπτομερώς εφαρμοσμένης δραματουργίας που επιπλέον έλαβε υπ’ όψιν τα δεδομένα εκάστου τραγουδιστή. Εξοχη, αλλά όχι σε επίπεδο χονδροειδούς φάρσας, ήταν η τυπική για παιγνιώδες δράμα αντιπαράθεση ανάμεσα στους ευγενείς χαρακτήρες (Αντζελίνα, Ντον Ραμίρο, Αλιντόρο) και τους χαρακτήρες-καρικατούρες (Τίσμπε-Κλορίντα, Ντον Μανίφικο, Νταντίνι), χαρακτηριστικό που υποστηρίχθηκε εύγλωττα με εκφραστική κινησιολογία. Θαυμάσια κίνησε η σκηνοθέτρια τα «στατικά» σύνολα, όπως το περίφημο σεξτέτο της Β΄Πράξης. Ομοίως επιτυχημένη, καλά γειωμένη στη δράση, ευφυώς εμπλουτισμένη με εικονογραφία και κωμικά γκαγκ εποχής υπήρξε η σκηνική καθοδήγηση της χορωδίας. Το σκηνικό του Σάιμον Κόρντερ συμπύκνωσε εύστοχα, με θαυμαστή οικονομία το «πίσω απ’ τη σκηνή» ενός συνοικιακού αμερικανικού θεάτρου, ενώ τα κουστούμια εποχής της Αλεξίας Θεοδωράκη ενίσχυσαν όσο ήταν απαραίτητο την αίσθηση του τόπου και του χρόνου.
Οσον αφορά τη διανομή, πρώτα απ’ όλα θα επικροτήσουμε τη μετάκληση δύο Ελλήνων τραγουδιστών με σημαντικές σταδιοδρομίες στο εξωτερικό: της μεσοφώνου Μαίρης-Ελεν Νέζη και του βαθύφωνου Πέτρου Μαγουλά. Τους ρόλους του πρωταγωνιστικού ζευγαριού έφεραν η πρώτη ως Σταχτοπούτα/Αντζελίνα και ο τενόρος Αντώνης Κορωναίο ως Ντον Ραμίρο. Το στιλιστικά εύστοχο, φροντισμένο ροσίνειο τραγούδι και η εκφραστική κίνηση της Νέζη υποστήριξαν ιδανικά τη σκηνική ενσάρκωση της ηρωίδας. Στην καλύτερη εμφάνισή του εδώ και χρόνια, ο Κορωναίος τραγούδησε τον ρόλο του ερωτευμένου πρίγκιπα στρωτά, με ευγένεια και περισσό συναίσθημα. Τον σύντομο, κομβικό ρόλο του παιδαγωγού Αλιντόρο ενσάρκωσε αριστοκρατικά, με βαρύνουσα παρουσία ο βαθύφωνος Πέτρος Μαγουλάς. Στο δίδυμο των δύο κακιασμένων ετεροθαλών αδελφών της ηρωίδας, Κλορίντε και Τίσμπε, απολαύσαμε τις Μυρσίνη Μαργαρίτη και Ελένη Δάβου, που αντικατέστησαν τις αρχικά αναγγελθείσες τραγουδίστριες. Φωνητικά τραγούδησαν με ακρίβεια όσα ζητά ο Ροσίνι, ενώ υποκριτικά ανταποκρίθηκαν με κέφι στις επικίνδυνων ισορροπιών απαιτήσεις δύο άχαρα καρατερίστικων ρόλων. Τον ερωτύλο υπηρέτη Νταντίνι ενσάρκωσε ο Ισπανός βαρύτονος Νταβίδ Μενέντεθ. Το θορυβώδες, εξωστρεφές ταμπεραμέντο του και η ακμαία, στεντόρεια φωνή του –ελάχιστα πείραξε που το ροσίνειο τραγούδι του δεν ήταν υποδειγματικό– ταίριαξαν γάντι στην μπουφόνικη σκηνική περσόνα α λα Γκιωνάκη-Βουτσά, που διδάχτηκε από τη σκηνοθέτρια. Τέλος, τον άκαρδο πατριό Ντον Μανίφικο τραγούδησε πολύ καλά ο Αργεντινός βαθύφωνος Κάρλος Εσκιβέλ.
Μουσικά η παράσταση είχε επικεφαλής τον ακούραστο Γιώργο Πέτρου, που μετέφερε αυτούσια την εμπειρία του από το μπαρόκ στη γεμάτη μηχανιστικούς ρυθμούς αλλά και θύλακες στιλιζαρισμένου, θεϊκού λυρισμού μουσική του Ροσίνι. Νευρώδης, ολοζώντανη, άγρυπνα αλλά διακριτικά υποστηρικτική προς τους μονωδούς, η διεύθυνσή του μεταμόρφωσε τα σύνολα της ΕΛΣ, συντονίζοντας και συσφίγγοντας τον ήχο ώστε να πετύχει ένα απρόσμενα καλό, αβίαστα μουσικό αποτέλεσμα. Στα χαμηλόφωνα λυρικά μέρη εξασφάλισε ρευστή μελωδικότητα, ενώ στα μακρά, βαθμιαία χτισίματα των μέχρις υστερίας εντεινόμενων κορυφώσεων διατήρησε τη διαφάνεια του συμφωνικού ήχου και έλεγξε τις δυναμικές της ορχήστρας, ώστε να μην πνίγουν τους τραγουδιστές. Προετοιμασμένη από τον Αγαθάγγελο Γεωργακάτο, η αντρική χορωδία της ΕΛΣ τραγούδησε εντυπωσιακά καλά, αποδίδοντας σκηνικά με κέφι και μεσογειακή αμεσότητα τον συλλογικό ρόλο του κραταιού φαλλοκρατικού αντρόκοσμου σε πλήρη -ανεξαρτήτως τάξης!- σύμπνοια και συστράτευση! Εν ολίγοις: μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε!
ΥΓ.1 Ακριβό διαμάντι ευφυούς, «ροζ» σχολιασμού το κείμενο της Ρούλας Γεωργακοπούλου στο έντυπο πρόγραμμα!
ΥΓ.2 Η «Σταχτοπούτα» θα παρουσιάζεται ώς τις 13/11, σε τριπλή διανομή.
