Ενα οδοιπορικό στα Τίρανα απόψε με «Πρωταγωνιστές» (MEGA, 23.40) παιδιά τα οποία μεγάλωσαν στην Ελλάδα, αλλά η κρίση ανάγκασε τους γονείς τους να επιστρέψουν στην Αλβανία…
Του Σωτήρη Μανιάτη
Στην Ελλάδα τα λέγανε αλβανάκια. Κάποια από αυτά ήταν μέχρι και σημαιοφόροι στα ελληνικά σχολεία που πήγαιναν. Τώρα στην Αλβανία είναι τα «ελληνάκια». Παιδιά που ουσιαστικά έχουν δύο πατρίδες, αλλά ορισμένοι επιμένουν να τα κάνουν να νιώθουν ότι δεν έχουν καμιά.
Αυτά τα παιδιά γίνονται «Πρωταγωνιστές» απόψε (23.40) στην εκπομπή του Σταύρου Θεοδωράκη (MEGA) που επιχειρεί ένα διαφορετικό οδοιπορικό. Για πέντε ημέρες μαζί με τους συνεργάτες του, τον οπερατέρ Γιώργο Πετράκη και τους δημοσιογράφους Λίνα Παπαδάκη και Λεωνίδα Σάββα, «περιπλανιούνται» στα Τίρανα αναζητώντας τα παιδιά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Ελλάδα, αλλά λόγω της κρίσης οι γονείς τους επέστρεψαν στην Αλβανία.
Οταν ρωτάς τον Σταύρο Θεοδωράκη γιατί αυτό το ταξίδι, απαντά: «Τι είναι λοιπόν πατρίδα; Αυτό είναι ένα ερώτημα που έχω συχνά. Ή, για να το θέσω αλλιώς. Να έχεις γεννηθεί εδώ, Αιγάλεω ή Λάρισα, να έχεις πάει Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, ίσως και Λύκειο και κάποια στιγμή να σου πουν “αποχαιρέτα τους φίλους σου, φεύγεις για την πατρίδα των γονιών σου”! Και η δική σου πατρίδα; Το διάστημα 2004- 2012 (για το οποίο έχει στοιχεία η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία) γεννήθηκαν στην Ελλάδα από Αλβανούς γονείς 104.225 παιδιά. Και, σύμφωνα με την έκθεση του Usadis, ενός οργανισμού που χρηματοδοτείται από το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και συνεργάζεται με τον αντίστοιχο οργανισμό ACIT στα Τίρανα, την τελευταία πενταετία έχουν φύγει από την Ελλάδα και έχουν επιστρέψει στην Αλβανία 200.000 άνθρωποι. Πόσα από αυτά είναι “ελληνάκια”, επιμένω εγώ. Πόσα παιδιά ερωτεύτηκαν εδώ, έτρεξαν, έπαιξαν, αρίστευσαν και τώρα συνεχίζουν τη ζωή τους στα Τίρανα, στο Δυρράχιο, στο Ελμπασάν… Πώς είναι να το ζεις αυτό; Αυτό σκεφτόμουν και γι’ αυτό ταξίδεψα στα Τίρανα αρχές Οκτωβρίου».
Τα περισσότερα παιδιά που μιλούν στην κάμερα των «Πρωταγωνιστών» δακρύζουν όταν συζητούν για την Ελλάδα, τα σχολεία τους και τις παρέες τους. Αλλωστε, τα περισσότερα από αυτά δεν ήξεραν καλά καλά τα αλβανικά όταν πήραν τον δρόμο της επιστροφής. Κάποια από αυτά τα παιδιά στην Ελλάδα ήταν τα «αλβανάκια», κάποια άλλα ήταν σημαιοφόροι σε ελληνικά σχολεία, όλα όμως θέλουν να συνεχίσουν κάποια στιγμή τη ζωή τους στην Ελλάδα.
Kαταγράφουν τη ζωή των μαθητών σε δύο σχολεία των Τιράνων. Το Αρσάκειο Τιράνων και το δημόσιο σχολείο Βασίλ Σάντο (Vasil Shanto). Ο Σταύρος Θεοδωράκης κάνει μαζί με τον 17χρονο Χρήστο το δρομολόγιο με το λεωφορείο προς τα δυτικά προάστια περνώντας από περιοχές απόλυτης φτώχειας αλλά και μεγάλης ανοικοδόμησης. Ανεβαίνει με τον Μάριο, τον ράπερ, στην τεράστια τσιμεντένια πυραμίδα του Χότζα, που συνεχίζει να δεσπόζει αν και εγκαταλελειμμένη στο κέντρο των Τιράνων. Ο Μάριος μεγάλωσε σε ένα υπόγειο στο κέντρο της Αθήνας και τώρα φτιάχνει ρίμες στα Τίρανα για τον ρατσισμό και τα κοινωνικά προβλήματα που ταλανίζουν τον σύγχρονο κόσμο. Η Ορνέλα, η οποία έχει σπουδάσει Φυσικοθεραπεία στη Θεσσαλονίκη, αφηγείται την περιπέτειά της να αποκτήσει νόμιμα χαρτιά στην Ελλάδα, πράγμα που της το αρνήθηκαν, αν και έχει τελειώσει ελληνικό σχολείο. Στο τέλος συναντά στο κατακόκκινο γραφείο του τον πρωθυπουργό Εντι Ράμα και μιλάει μαζί του για όλα αυτά που συνδέουν τις δύο χώρες. Από τον κοινό ευρωπαϊκό προσανατολισμό μέχρι βέβαια τα «ελληνάκια» της Αλβανίας.
