Του Βίκτωρα Νέτα
Μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα από οπαδό της Χρυσής Αυγής, ήρθε την περασμένη Παρασκευή μια άλλη δολοφονική επίθεση με θύματα δύο νεαρούς νεκρούς, μέλη της Χρυσής Αυγής αυτήν τη φορά, και έναν βαριά τραυματισμένο, για να φορτίσει ακόμη πιο πολύ το ζοφερό κλίμα που ζει η χώρα τα τελευταία χρόνια της πολλαπλής κρίσης. Το φόρτισε και μάλιστα επικίνδυνα. Η κυβέρνηση και όλα τα πολιτικά κόμματα έσπευσαν αμέσως να καταδικάσουν τη δολοφονική επίθεση, αλλά δεν ήταν σε θέση να προσδιορίσουν το στίγμα των δραστών. Ολα, ωστόσο, δείχνουν πως πρόκειται για τρομοκρατική ενέργεια με στόχο την παραπέρα αποσταθεροποίηση του ήδη σαθρού και ετοιμόρροπου πολιτικού συστήματος. Και από αυτό το άκρατο γεγονός, που προκάλεσε σοκ στον πολιτικό κόσμο και στην κοινή γνώμη, προκύπτει ακόμη πιο έντονο το ερώτημα για τα αίτια της κρίσης, η οποία είναι βαθιά και άκρως επικίνδυνη η παράτασή της, γιατί οδηγεί σε διχασμό. Και είναι γνωστό ότι ο τόπος πλήρωσε με βαρύ τίμημα τους διχασμούς.
Υπάρχουν, λοιπόν, απαντήσεις για τα αίτια της κρίσης και συγκεκριμένα στο ερώτημα «τι ή τις πταίει;». Πρόκειται για ερώτημα που έρχεται και επανέρχεται όχι μόνο από την εποχή του Χαριλάου Τρικούπη, αλλά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Το μέγα αυτό ζήτημα δεν ερευνήθηκε συστηματικά και υπεύθυνα, προπαντός από τον πολιτικό κόσμο, αλλά και από την πνευματική ηγεσία του τόπου, που είχε χρέος να το κάνει και να μην είναι απαθής.
Υπάρχουν, ωστόσο, και εξαιρέσεις πνευματικών ανθρώπων, που υψώνουν φωνή, αλλά δεν ακούγονται, γιατί δεν καλούνται στις τηλεοπτικές συζητήσεις, όπου κυριαρχούν τα ίδια πρόσωπα σε όλες τις εκπομπές όλων των τηλεοπτικών σταθμών. Οι σοβαροί προτιμούν την αρθρογραφία στις εφημερίδες, τις οποίες όμως οι σημερινοί πολιτικοί δεν διαβάζουν. Θα συνιστούσα, λοιπόν, στους πολιτικούς εκείνους που ανησυχούν και προβληματίζονται και σε όσους αναζητούν μια θαρραλέα φωνή, να διαβάσουν το βιβλίο του ομότιμου καθηγητή Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Χρίστου Α. Τέζα «Με το μάτι ενός δασκάλου της φιλοσοφίας. Παρεμβάσεις σε σύγχρονα εκπαιδευτικά, πολιτικά και γεωπολιτικά προβλήματα» (εκδόσεις «Αδελφών Κυριακίδη α.ε.»), που μόλις κυκλοφόρησε με έναν ενδιαφέροντα πρόλογο του ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Κώστα Ε. Μπέη.
Βρίσκει ο Χρίστος Τέζας ως κύρια αιτία της κακοδαιμονίας της χώρας την έλλειψη πολιτικής παιδείας. Υπογραμμίζει στον πρόλογο του βιβλίου του: «Στο βάθος όλων των αναζητήσεων και των σκέψεών μου υπάρχει ένα κύριο μέλημα: η πολιτική παιδεία του ελληνικού λαού, γιατί, κατά την ταπεινή μου γνώμη, ο λαός αυτός και δεν είχε κατά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους πολιτική παιδεία, αφού, εκτός των άλλων, ελληνικό κράτος στην ουσία δεν υπήρχε από το 146 π.Χ., επί δύο δηλαδή σχεδόν χιλιετίες, και ποτέ οι πολιτειακοί, πολιτικοί και πνευματικοί άρχοντές του δεν φρόντισαν πραγματικά να αποκτήσει».
Σημειώνει ο συγγραφέας ότι η ομόφωνη εκλογή του Καποδίστρια από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνος το 1827 έδειξε σπάνια πολιτική ωριμότητα και ελπιδοφόρο μήνυμα, αλλά αυτό ήταν μια αναλαμπή. Η δολοφονία του κυβερνήτη το 1831 ήταν η πρώτη μεγάλη καταστροφή του νεοελληνικού κράτους και ένα χρόνο αργότερα, το 1832, η επιλογή του Οθωνα και η εγκαθίδρυση της βασιλείας ήταν η δεύτερη μεγάλη καταστροφή. Αυτές οι καταστροφές έβαλαν ταφόπλακα σε οποιαδήποτε ελπίδα να αποκτήσει πολιτική παιδεία ο ελληνικός λαός, καταλήγει ο Χρίστος Τέζας. Θα μου επιτρέψει να προσθέσω ότι σπάνια ωριμότητα και προοδευτικότητα έχουμε και στη σύνταξη και ψήφιση των τριών Συνταγμάτων του απελευθερωτικού Αγώνα, που ήταν τα δημοκρατικότερα του κόσμου την εποχή εκείνη, όπως βεβαιώνουν κορυφαίοι συνταγματολόγοι (Αλ. Σβώλος κ.ά.). Τα Συντάγματα εκείνα αναγνώριζαν τη λαϊκή κυριαρχία με τη διακήρυξη της αρχής της ισότητας και την εφαρμογή της καθολικότητας της ψήφου πολύ πριν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες.
Ενα μεγάλο κεφάλαιο του βιβλίου του αφιερώνει ο Χρίστος Τέζας στην κρίση που πλήττει τη χώρα τα τελευταία χρόνια και κατονομάζει «τους υπεύθυνους της οικονομικής εξαθλίωσης και του διεθνούς διασυρμού» της Ελλάδας. Παραθέτοντας και στοιχεία. Θεωρεί υπεύθυνους όλους τους πρωθυπουργούς της μεταπολίτευσης, όλους τους βουλευτές «γιατί δεν έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου», την πνευματική ηγεσία «γιατί εσιώπησε και σιωπά», τη συνδικαλιστική ηγεσία «που υπήρξε κατώτερη των περιστάσεων», την άρχουσα τάξη «γιατί σπάνια ενδιαφέρθηκε για επενδύσεις πρωτίστως και όχι για αύξηση του δικού της πλούτου», τα ΜΜΕ «γιατί δεν διατύπωσαν έναν λόγο υπεύθυνο». Και τέλος καταλήγει με το γενικό συμπέρασμα ότι «ως λαός ευθυνόμαστε όλοι, και είναι καταστροφικό για τη δημοκρατία αν ο λαός αρνείται τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες του».
Μπορεί να έχει κανείς αντιρρήσεις για ορισμένες εκτιμήσεις του συγγραφέα. Δεν μπορεί, όμως, να μην αναγνωρίσει ότι εκφράζει τις σκέψεις και τις ανησυχίες των Ελλήνων που αγωνιούν για το μέλλον της χώρας. Και τίθεται το ερώτημα: Τι άλλο περιμένουν να συμβεί τα κόμματα για να συνεννοηθούν και να αντιμετωπίσουν όλα μαζί την κρίση πριν συμβούν τα χειρότερα;
