Η έκθεση είναι ιδιαίτερα ελκυστική για τις νεαρές ηλικίες. Τα 40 τρισδιάστατα, διαδραστικά μοντέλα εφευρέσεων/μηχανών του, αλλά και τα 23 ψηφιακά αντίγραφα γνωστών πινάκων του, μαζί με ipads, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και πλούσιο φωτογραφικό υλικό προσκαλούν σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο μυαλό του Ντα Βίντσι
Της Παρής Σπίνου
Πώς ήταν ο πρόδρομος του ποδηλάτου, αλλά και του αυτοκινήτου, του ελικοπτέρου και του πολυβόλου; Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι (1452 – 1519), κορυφαίος ζωγράφος, ιδιοφυής εφευρέτης και επιστήμονας, τα οραματίστηκε όλα αυτά πριν από 550 χρόνια, ωστόσο λίγες από τις επαναστατικές ιδέες του μπορούσαν να πραγματοποιηθούν στην εποχή του.
Τώρα, το Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» μάς φέρνει την ενδιαφέρουσα έκθεση «Λεονάρντο ντα Βίντσι: Ο άνθρωπος, ο εφευρέτης, η ιδιοφυΐα», που τα τελευταία χρόνια έχει φιλοξενηθεί σε περισσότερες από 20 πόλεις σε όλο τον κόσμο και παρουσιάζει τις πιο σημαντικές πτυχές της ζωής και του έργου του. Ιδιαίτερα ελκυστική για τα παιδιά της σχολικής ηλικίας, η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερα από 40 τρισδιάστατα, διαδραστικά μοντέλα εφευρέσεων/μηχανών και 23 ψηφιακά αντίγραφα των ζωγραφικών του έργων: από τη μυστηριώδη «Μόνα Λίζα» και την κομψή «Κυρία με την ερμίνα» μέχρι τον επιβλητικό «Αγιο Ιωάννη Βαπτιστή».
Πάνελ με βιογραφικά στοιχεία και προσωπικές σημειώσεις αποκαλύπτουν την πολυσχιδή του δραστηριότητα σε σχέση με κορυφαία γεγονότα της εποχής του. Τα εκθέματα συνοδεύονται από i-pads και ηλεκτρονικούς υπολογιστές με πλούσιο υλικό, όπως φωτογραφίες, βίντεο, κινούμενα σχέδια, προσκαλώντας σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στο μυαλό του Ντα Βίντσι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εφευρέσεις έχουν κατασκευαστεί υπό κλίμακα από μια παραδοσιακή ιταλική επιχείρηση, η οποία εδώ και δύο αιώνες δημιουργεί ρέπλικες με βάση τις τεχνικές που χρησιμοποιούσε ο Λεονάρντο και με τα υλικά της εποχής του, όπως ξύλο, μέταλλο, ύφασμα και σχοινιά. Ο επισκέπτης έρχεται σε απόσταση αναπνοής με τα εκθέματα και μέσα από εγκαταστάσεις multimedia μπορεί προσεγγίσει τους προβληματισμούς του δαιμόνιου δημιουργού, να γνωρίσει τις λύσεις που προτείνει αλλά και να αναρωτηθεί σχετικά με τη λειτουργικότητα των μηχανών του στην ψηφιακή εποχή μας.
Βλέπουμε πώς ο Λεονάρντο σχολιάζει την κίνηση του αυτοκινήτου: «Οι δύο πίσω τροχοί πρέπει να είναι πιο ψηλοί από τους μπροστινούς». Ενδιαφέρεται για τις πολεμικές μηχανές: ενισχύει την αποτελεσματικότητα του «καταπέλτη», αυξάνει τη δύναμη πυρός ενός κανονιού επισυνάπτοντας οκτώ κάννες μικρού διαμετρήματος, σχεδιάζει ένα δρεπανηφόρο σκάφος με ένα τεράστιο δρεπάνι στην πλώρη. Στη μηχανική καινοτομεί: ελατήρια για τη μεταφορά ενέργειας, τεράστιες τροχαλίες, μηχανές ανύψωσης και γερανοί καταλαμβάνουν τον χώρο. Ακόμα, ένα μηχανικό τύμπανο για παρελάσεις αποκαλύπτει τον ενθουσιασμό του για τη μουσική.
Απαλλαγμένος από τον στενό ορίζοντα των μεσαιωνικών αντιλήψεων, αναμφίβολα αποτελεί σήμερα πρότυπο του «Αναγεννησιακού ανθρώπου», που αναγεννάται μέσα από την επιστήμη και τη φιλοσοφία. Κατά τον Ζίγκμουντ Φρόιντ, ο Λεονάρντο ουδέποτε έχασε την παιδικότητά του: «Ακόμη και ως ενήλικας συνέχισε να παίζει, γι' αυτό και για κάποιους σύγχρονούς του φάνταζε περίεργος και δυσνόητος».
Επίμονα προσπαθεί να τιθασεύσει το υγρό στοιχείο με υδατοφράχτες, ανανεώνει τον «Κοχλία του Αρχιμήδη» για την άντληση νερού, φτιάχνει αναπνευστικούς σωλήνες για υποβρύχιες εξερευνήσεις. Ωστόσο, το μεγαλύτερο όραμά του, η εμμονή του, είναι οι πτητικές μηχανές. Παρατηρεί το πέταγμα των πουλιών, ανατέμνει τα φτερά τους: «Φαντάσου ένα σώμα που “γλιστρά” στον αέρα, όπως ένα πουλί που κουνά την ουρά του σε διαφορετικές κατευθύνσεις», σημειώνει. Σχεδιάζει ένα σκάφος από καλάμια, λινό ύφασμα και νήματα σιδήρου που το χειρίζονται τέσσερις άνδρες, οι οποίοι περιστρέφοντας έναν άξονα θα μπορούσαν να σηκωθούν από το έδαφος. Είναι ξεκάθαρο ότι ο έλικάς του δεν μπορεί να απογειωθεί, όμως με έναν επαρκή κινητήρα σήμερα θα στροβιλιζόταν στον αέρα!
Η έκθεση συνοδεύεται από μια νέα ταινία στη «Θόλο» με τίτλο «Κατακτώντας τους ουρανούς. Ενα όνειρο της ανθρωπότητας» (φετινό βραβείο σκηνοθεσίας στο FullDome Festival), που περιγράφει την εξέλιξη της πτήσης μέσα στους αιώνες με την οπτική του Λεονάρντο, των αδελφών Ράιτ και άλλων εφευρετών.
INFO: Πειραιώς 254, Ταύρος, μέχρι 16 Φεβρουαρίου 2014. Τηλ. 212 2540000. Εισιτήρια ενηλίκων 7ευρώ για την έκθεση και 8 ευρώ για την ταινία. Παιδικά 4 ευρώ για την έκθεση και 6 για την ταινία. Οικογενειακό (2 ενήλικες και 2 παιδιά) για την έκθεση και την ταινία 38 ευρώ. http://leonardo.hellenic-cosmos.gr
