«Η μύτη» του Σοστακόβιτς στη Μετροπόλιταν Οπερα της Νέας Υόρκης; Πριν από λίγα χρόνια κάτι τέτοιο θα ηχούσε σαν χοντρό αστείο. Ωστόσο, η ιστορία της εξέλιξης δείχνει αδιάψευστα πως όποιος δεν προσαρμόζεται αφανίζεται. Ετσι, ο ναός της αμερικανικής όπερας κάνει γρήγορα, καλοζυγιασμένα άλματα προς τον εκσυγχρονισμό, διευρύνοντας τον διάλογο με τη δημιουργία του 20ού αιώνα και τους σκηνοθέτες του 21ου!

Τις προάλλες, στο πλαίσιο των πανελλήνιων διαδικτυακών αναμεταδόσεων παραστάσεων της ΜΕΤ από τον Antenna, απολαύσαμε στο Μέγαρο Μουσικής τη φαρμακερά σατιρική αυτή όπερα σε αναβίωση σκηνοθεσίας του Γουίλιαμ Κέντριτζ (2010). Ο ταλαντούχος Νοτιοαφρικανός εικαστικός/σκηνοθέτης αφηγήθηκε τη διαμεσολαβημένη από τον 22χρονο Σοστακόβιτς «παράλογη» ιστορία του Γκόγκολ με όρους υπερθεάματος. Παράλληλα προς την ασύλληπτης ποιότητας διανομή, την εκφραστική οξύτητα της μουσικής και την ένταση της εκτέλεσης, ο αριστοτεχνικός χειρισμός του ιστορικού εικαστικού υλικού, ο πλούτος και η ευφυΐα της σκηνοθεσίας του μας άφησαν άναυδους: πειραματικό θέατρο και εικαστικός φουτουρισμός των ρώσικων ΄20s, καμπαρέ και καρικατούρα, λαϊκό και «επαναστατικό» στοιχείο, σκιαγραφία, γελοιογραφία.

Ο 58χρονος Κέντριτζ χρησιμοποίησε όλ’ αυτά για να εισαγάγει, να «μεταφράσει» και να «εξηγήσει» στο δυτικό ακροατήριο –η παραγωγή έχει παρουσιαστεί και στην Λιόν– το πολύ ρωσικό, κρυπτικό χιούμορ του κακού παιδιού της σοβιετικής μουσικής του Μεσοπολέμου. Ενα υποδειγματικό μάθημα του τι μπορεί να προσφέρει στο θέατρο ένας ταλαντούχος μάγος-σκηνοθέτης που γνωρίζει Ιστορία και έχει δαμάσει τις νέες τεχνολογίες!