«Πριν από πέντε χρόνια οι αγρότες της Νέας Βύσσας είδαν τη σοδειά τους να σαπίζει και είκοσι από αυτούς αποφάσισαν να ιδρύσουν σε χρόνο-ρεκόρ έναν συνεταιρισμό. Σήμερα οι κόποι τους ανταμείβονται, αφού ο συνεταιρισμός απορροφά 4.000 τόνους σκόρδα
Της Αλεξάνδρας Λεφοπούλου
Στην εύφορη πεδιάδα του ποταμού Εβρου στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού Εβρου, βρίσκεται η Νέα Βύσσα. Εδώ συναντάμε τη μεγαλύτερη καλλιεργούμενη έκταση σκόρδου της Ελλάδας. Εξάλλου, στη Νέα Βύσσα το σκόρδο καλλιεργείται από τότε που χτίστηκε το χωριό, δηλαδή από το 1923, και ήδη βρίσκεται στη διαδικασία αναγνώρισης ως προϊόν γεωγραφικής ένδειξης.
Το σκόρδο εδώ έχει πολύ πλούσιο αρωματικό δυναμικό. Ο βολβός είναι λευκού χρώματος με μοβ ιριδισμούς και πρόκειται για την τοπική ποικιλία που καλλιεργούν από παλιά οι αγρότες του χωριού. Σ’ αυτό βοηθά το εξαιρετικό μικροκλίμα της περιοχής, που χαρακτηρίζεται από τις μεγάλες διαφορές θερμοκρασίας μεταξύ ημέρας και νύχτας, καθώς και πολύ καλή ηλιοφάνεια, που συμβάλλουν στην εξαιρετική ποιότητα και αντοχή του ονομαστού σκόρδου Βύσσας.
Παρά την εξαιρετική ποιότητα του σκόρδου Βύσσας, οι αγρότες της περιοχής είδαν το 2008 τη σοδειά τους να μένει αδιάθετη και να σαπίζει. Και τότε πήραν την απόφαση να δημιουργήσουν τον συνεταιρισμό τους. Αυτή η κακή χρονιά ήταν αρκετή για τη δημιουργία, τον επόμενο χρόνο, το 2009, του Αγροτικού Συνεταιρισμού Παραγωγής-Επεξεργασίας Σκόρδου Βύσσας (ΑΣΠΕΕ). Ηταν η ευκαιρία να ξαναδούν οι αγρότες της περιοχής το προϊόν τους και τις δυνατότητες βελτίωσης και προώθησής του. Οι 20 παραγωγοί που οργάνωσαν αρχικά τον συνεταιρισμό, χωρίς επιδοτήσεις αλλά με αυτοχρηματοδότηση, σύντομα έγιναν 35, ενώ είδαν τους κόπους τους να ανταμείβονται καλύπτοντας το 70% της ελληνικής παραγωγής σε σκόρδο.
Σήμερα ο συνεταιρισμός απορροφά την παραγωγή πολύ περισσότερων αγροτών της περιοχής, 170 πλέον, ενώ η ετήσια παραγωγή φτάνει τους 4.000 τόνους. Ο συνεταιρισμός στεγάζεται σε έκταση που καταλαμβάνει 2.000 τ.μ. ενώ διαθέτει γραμμές επεξεργασίας, διαλογής, καθαρισμού τροφίμων και ψυγείο για την αποθήκευση και διατήρηση, έτσι ώστε να διαθέτει στην αγορά τα προϊόντα του κατά τη διάρκεια όλου του έτους. Εκτός από το διάστημα μεταξύ Μαΐου – Ιουνίου, η διάθεση των σκόρδων της Βύσσας γίνεται όλο τον χρόνο φτάνοντας στις κεντρικές λαχαναγορές όλης της Ελλάδας αλλά και σε αλυσίδες σουπερμάρκετ σε όλη τη χώρα. Παράλληλα, κάνει τα πρώτα επιτυχημένα βήματά του και στη διεθνή αγορά σε χώρες όπως η Γερμανία, η Πολωνία, η Κύπρος, η Βουλγαρία. Ανταγωνιστές του, το σκόρδο της Κίνας, της Βραζιλίας και της Χιλής. Ωστόσο, η γεύση και τα έλαια του σκόρδου της Βύσσας το τοποθετούν στα καλύτερα διεθνώς. Τα σκόρδα διατίθενται στην αγορά σε πλεξάνες των 25 τεμαχίων ή μεμονωμένα κεφάλια σκόρδου σε συσκευασία χαρτοκιβωτίου, σακιού και τελάρου των 80-100 και 200 τεμαχίων, καθώς και σε συσκευασίες των 3 ή 4 τεμαχίων.
Η καλλιέργειά του έχει μεγάλο κόστος και πολλή δουλειά. Ο συνεταιρισμός έχει πιστοποιηθεί στο σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης GLOBAL GAP με την αγροτική παραγωγή που εφάρμοσε και παράλληλα έδωσε βάρος στη βελτίωση των δραστηριοτήτων του, των σχέσεων με τους πελάτες του και του περιβάλλοντος, ενώ συμμετείχε και συμμετέχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Μέσα στους επόμενους στόχους του εντάσσεται το σκέλος της μεταποίησης με νέα προϊόντα, όπως είναι η πάστα σκόρδου ή το σκορδέλαιο, η χρήση του οποίου είναι ιδιαίτερη διαδεδομένη στο εξωτερικό.
Ο συνεταιρισμός ήδη συμμετέχει σε διεθνείς εκθέσεις (Βερολίνο, fruit logistica), καθώς και σε μεγάλες εκθέσεις στην Ελλάδα, ενώ δεν άργησε να έρθει και η αναγνώριση από την πλευρά της πολιτείας. Πρόσφατα, χάρη στην πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας να βραβεύσει επιστήμονες, αγρότες και επιχειρηματίες της μεταποίησης στο σκέλος της καινοτομίας για την επιχειρηματική τους δράση στον αγροδιατροφικό τομέα, έκανε γνωστή τη δραστηριότητα του Συνεταιρισμού της Βύσσας αλλά και της ποιότητας του ίδιου του προϊόντος στο ευρύ κοινό.
Σήμερα, νέοι παραγωγοί αποφασίζουν χάρη στη δυναμική του συνεταιρισμού να ασχοληθούν με την καλλιέργεια του σκόρδου.
