Η Βουλή εξακολουθεί να το ενισχύει. Το υπουργείο Παιδείας αντίθετα έκοψε κάθε επιχορήγηση. Τα 250 χιλιάδες ευρώ που χρειάζεται κάθε χρόνο για να συνεχίσει το πολύπλευρο εκπαιδευτικό του έργο αναζητούνται αγωνιωδώς
Της Νόρας Ράλλη
«Εμείς στην Κρήτη λέμε πως το μπόι ενός ανθρώπου τελειώνει στον λαιμό και από κει και πάνω αρχίζει το ανάστημα. Και αυτό το ανάστημα ο Ελευθέριος Βενιζέλος το είχε! Γι΄ αυτό βρίσκομαι σήμερα εδώ». Mε αυτά τα λόγια της Μάρως Δούκα ξεκίνησε η συνέντευξη Τύπου για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Ιδρυμα Ελευθέριος Βενιζέλος, στα Χανιά. Συστάθηκε το 2000, με πρωτοβουλία του μακαριστού Μητροπολίτη Ειρηναίου, του Πολυτεχνείου Κρήτης και του Μουσείου Μπενάκη, με το οποίο συνδέεται με «δεσμούς αίματος», όπως δήλωσε ο διευθυντής του, Α. Δεληβορριάς, εξαιτίας της ιστορικής σχέσης Μπενάκη – Βενιζέλου. Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους η Βουλή των Ελλήνων κύρωσε με νόμο τον οργανισμό του ιδρύματος και προστέθηκε στα ιδρυτικά του μέλη. Από τότε το χρηματοδοτεί με ποσά της τάξης των 15.000 – 60.000 ευρώ ετησίως. Ωστόσο, η χρηματοδότηση αυτή δεν επαρκεί και το ίδρυμα βρίσκεται σε κίνδυνο. Σήμερα επιβιώνει χάρη στην αυταπάρνηση των όσων εργαζομένων έχουν απομείνει, στη νοικοκυρεμένη διαχείριση των οικονομικών του τα προηγούμενα έτη και τις οικονομικές εισφορές όσων πιστεύουν σε αυτό.
«Υπάρχουν πολλά ιδρύματα πολιτικών προσωπικοτήτων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στη Γαλλία έχουν επιλέξει τον Λουδοβίκο 14ο, τον Ντε Γκολ και τον Ναπολέοντα και το κράτος χρηματοδοτεί πλήρως τα αντίστοιχα Ιδρύματα. Το ίδιο συμβαίνει και στη Γερμανία, στην Ιταλία, όπου έδωσαν εκατομμύρια ευρώ για να ανακαινιστεί η έπαυλη Μουσολίνι, ακόμα και στη Σρι Λάνκα. Στην Ελλάδα ωστόσο, όλα τα υπόλοιπα ιδρύματα πολιτικών εξυπηρετούν συγκεκριμένες -καλές ή κακές- σκοπιμότητες. Απεναντίας, το Ιδρυμα Ελ. Βενιζέλος είναι από τη γέννησή του ανεξάρτητο πολιτικά. Μοναδικός του σκοπός η παραγωγή σκέψης και διαλόγου με την κοινωνία», εξήγησε ο αν. πρόεδρος της Νομικής Αθηνών, δικηγόρος Θ. Φορτσάκης.
«Εμείς δεν φιλοδοξούμε να δώσουμε λατρευτικό χαρακτήρα στο ίδρυμα. Είναι πανεπιστημιακό ίδρυμα, με τεράστιο εκπαιδευτικό έργο – δράσεις με σχολεία, πανεπιστήμια, ομιλίες, ερευνητικά προγράμματα, διεπιστημονικό έργο, συνέδρια, ημερίδες. Εχουμε φέρει εις πέρας την ψηφιοποίηση 60.000 αρχείων, με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, και έχουμε πλούσια βιβλιοθήκη, ανοιχτή προς όλους. Δεν περιμέναμε ποτέ τέτοια απαξιωτική αντιμετώπιση από το κράτος» ανέφερε ο πρόεδρός του Ν. Παπαδάκης.
Πράγματι, ενώ το ίδρυμα χρειάζεται 250.000 ευρώ για την πλήρη λειτουργία του ίδιου αλλά και της παρακείμενης οικίας του Ελ. Βενιζέλου, η ανακαίνιση της οποίας θα ολοκληρωθεί σε ένα μήνα και θα λειτουργήσει ως μουσείο, η διακοπή της βασικής του επιχορήγησης από το υπουργείο Παιδείας, παρά τις αντίθετες δεσμεύσεις ήταν οριζόντια, χωρίς αξιολόγηση. Αυτή την αξιολόγηση σε σχέση με αντίστοιχα ιδρύματα ζητούν σε πρώτη φάση τα μέλη του ιδρύματος, αλλά και επιφανείς προσωπικότητες (Θ. Βερέμης, Μ. Λαμπράκη-Πλάκα, Γ. Γραμματικάκης, Γ. Κουρουπός, Ζ. Ζατέλη, Κ. Δημουλά, Ν. Γουλανδρή, Θ. Βαλτινός, Γ. Χουβαρδάς) και δεκάδες άλλοι επιστήμονες, καλλιτέχνες αλλά και απλοί άνθρωποι, καθώς το έργο του έχει τεράστιο αντίκτυπο στην κοινωνία της Κρήτης και σε διεθνές επίπεδο.
• Μάρω Δούκα «Οι μεγαλοσχήμονες δισεκατομμυριούχοι Κρητικοί θα έπρεπε να αναλάβουν την απρόσκοπτη λειτουργία του ιδρύματος. Αυτοί και το Κράτος». -
• Θ. Βερέμης «Τι σκέφτεται κανείς όταν ακούει Κρήτη; Τον Γκρέκο, τον Καζαντζάκη και τον Βενιζέλο. Και μεις κάνουμε τα πάντα για να τους ξεχάσουμε».
• Μ. Λαμπράκη-Πλάκα. «Ο Βενιζέλος μετέφρασε τον Θουκυδίδη, μιλούσε υπέροχα γαλλικά, τον λάτρευαν οι Ροντέν και Μπουρντέλ. Είχε επιβληθεί με την προσωπικότητά του στην Ευρώπη τότε. Ας δώσει ο κάθε απλός Κρητικός έστω και 1 ευρώ και το ίδρυμα θα λειτουργήσει ως του πρέπει».-
• Γ. Γραμματικάκης. «Το 1935 όταν πήγαινε ο Βενιζέλος από το Ηράκλειο στα Χανιά, είδε τα Λευκά Ορη και είπε πως ξεκίνησε νομίζοντας πως μπορεί να τα μετακινήσει. Μα δεν μπορεί πια. Εμείς όμως μπορούμε».
