Ενα ελληνικό ντοκιμαντέρ, του οποίου η συμπαραγωγή δημιούργησε εντάσεις ακόμα και στην ΕΡΤ, η οποία τελικά δεν συμμετείχε, ετοιμάζεται τώρα για την παγκόσμια πρεμιέρα του στο διαγωνιστικό τμήμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Αμστερνταμ
Του Σωτήρη Μανιάτη
Ηταν μία από τις βασικές συμπαραγωγές, για την οποία ορισμένοι στο πρώην διοικητικό συμβούλιο της ΕΡΤ εξαπέλυσαν ευθείες βολές εναντίον τού τότε γενικού διευθυντή προγράμματος Κώστα Σπυρόπουλου, ο οποίος είχε προτείνει να συμμετέχει η δημόσια ραδιοτηλεόρασή μας στο συγκεκριμένο πρότζεκτ. Τελικά η δική μας ΕΡΤ δεν συμμετείχε, αλλά στη συμπαραγωγή της συμμετείχαν: Αλ Τζαζίρα, ARTE, SVT (Σουηδία), Knowledge Network (Καναδάς), YLE (Φινλανδία), RTS (Ελβετία), Channel 8 (Ισραήλ), BTV (Βουλγαρία) και ΡΙΚ (Κύπρος), με συγχρηματοδότηση και από το πρόγραμμα MEDIA της Ε.Ε. και τα κέντρα κινηματογράφου Κροατίας και Βουλγαρίας…
Ο λόγος για το «Kismet», σε σκηνοθεσία Νίνας-Μαρίας Πασχαλίδου και παραγωγή της Forest Troop και της Anemon Productions, που αποκαλύπτει την επίδραση που έχουν οι τουρκικές σαπουνόπερες στις Αραβικές χώρες και τα Βαλκάνια. Και το οποίο τώρα ετοιμάζεται για την παγκόσμια πρεμιέρα του στις 23 Νοεμβρίου στο διαγωνιστικό τμήμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ του Αμστερνταμ (IDFA). Πρόκειται για το μοναδικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που προβάλλεται στο διαγωνιστικό τμήμα του IDFA το οποίο θεωρείται το σημαντικότερο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ της Ευρώπης.
Το ντοκιμαντέρ μάς οδηγεί από την Κωνσταντινούπολη, στο Κάιρο και το Αμπού Ντάμπι και αποτυπώνει πώς οι τουρκικές σαπουνόπερες σπάνε προκαταλήψεις αιώνων και ενθαρρύνουν τις γυναίκες να αλλάξουν τη ζωή τους. Στη «Φατμαγκιούλ», μια γυναίκα που έχει πέσει θύμα βιασμού βρίσκει τη δύναμη να καταφύγει στο δικαστήριο. Στο «Η ζωή συνεχίζεται», ένα ανήλικο κορίτσι αναγκάζεται να παντρευτεί έναν εβδομηντάχρονο άντρα. Στη «Νουρ», η ανεξάρτητη πρωταγωνίστρια υποφέρει πριν ανακαλύψει την πραγματική αγάπη και στο «Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής», παρακολουθούμε μια χριστιανή σκλάβα να μεταμορφώνεται στην πιο ισχυρή γυναίκα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Προβάλλοντας πρωτόγνωρες κοσμικές ελευθερίες -εξωσυζυγικές σχέσεις, διαζύγια, γυναίκες που διακρίνονται στον χώρο εργασίας τους- σε μια περιοχή όπου ακόμα επικρατεί η βία και η ανισότητα στις σχέσεις ανδρών και γυναικών, οι σειρές αυτές ενθαρρύνουν τις γυναίκες να μιλήσουν ανοιχτά για τα σύγχρονα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους…
Οπως αναφέρει η Σαμίρα, ακτιβίστρια από το Κάιρο, που συμμετείχε στην επανάσταση και υπέστη σεξουαλική παρενόχληση από αξιωματούχους του στρατού, «χρειαζόμαστε τουρκικές σειρές σαν τη “Φατμαγκιούλ”, οι οποίες προβάλλουν τα δικαιώματα των γυναικών, σπάνε ταμπού και παροτρύνουν τις γυναίκες να μιλούν ανοιχτά». Η Σαμίρα μήνυσε τον Αιγυπτιακό Στρατό και κατάφερε να σταματήσει τα τεστ παρθενίας στο Κάιρο.
Στην Αθήνα, το Μόσταρ και τη Σόφια, όπου οι τουρκικές σειρές έχουν αντικαταστήσει τις εγχώριες, το ντοκιμαντέρ ανακαλύπτει πώς τα σίριαλ αναδεικνύουν μια θετική εικόνα των Τούρκων και ξυπνούν σε πολλές γυναίκες μια αίσθηση νοσταλγίας για το παρελθόν και μια στροφή σε πιο παραδοσιακές οικογενειακές αξίες, τις οποίες νιώθουν ότι έχουν χάσει. Με μοναδική πρόσβαση στους δημιουργούς, τους παραγωγούς, τους ηθοποιούς των τηλεοπτικών σειρών καθώς και σε πολιτικούς αναλυτές, το ντοκιμαντέρ επιχειρεί να καταδείξει τον τρόπο με τον οποίο στις μέρες μας οι τουρκικές σαπουνόπερες αποτελούν ένα από τα πιο δυναμικά μέσα επιρροής της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή και περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τις ηθοποιούς Σονγκιούλ Οντέν («Γκιουμούς»/«Νουρ»), Μεριέμ Ουζερλί («Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής»), Μπεργκιουζάρ Κορέλ («Χίλιες και μια νύχτες»), Μελτέμ Μιράλογλου («Η ζωή συνεχίζεται») και Μπερέν Σάατ («Φατμαγκιούλ»).
