Του Γιώργου Σταματόπουλου
Το αν η χώρα διέρχεται περίοδο έντονης πολιτικής δραστηριότητας είναι θέμα ερμηνείας. Μπορεί μεν να γίνονται πρωτοφανείς παρεμβάσεις του κρατικού μηχανισμού στη διάρθρωση της κοινωνίας, παρεμβάσεις μάλιστα άκρως αυθαίρετες, βίαιες, κατασταλτικές, όμως οι πολιτικοί σχηματισμοί παραμένουν αναλλοίωτοι, απλώς βάφουν με διαφορετικά χρώματα τους μανδύες τους (το τομάρι δεν χάνει την ισχύ της κυτταρικής του υφής).
Από την άλλη η κοινωνία είναι σε αναζήτηση μορφών άμυνας, αμφισβήτησης της εξουσίας, έμπλεη οργής και αγανάκτησης. Λαϊκές κινητοποιήσεις και ψήγματα εξεγέρσεων πνίγονται εν τη γενέσει τους. Οπως και να ΄χει είναι γεγονός ότι ενός είδους πολιτικός στοχασμός έχει εμφανιστεί, τον οποίο, παραδόξως(;), φαίνονται να αποστρέφονται ταυτόχρονα, πολιτικοί και διανοούμενοι της Αριστεράς ίσως γιατί φοβούνται ότι θα χάσουν την πρωτοκαθεδρία στον χώρο των ιδεών, αλλά και την πρωτοπορία στη σύγκρουση των κοινωνικών στρωμάτων με την εξουσία. Ισως. Ισως ακόμη η εξουσία να είναι μέσα τους και δεν τους επιτρέπει να καταλάβουν πού πατάνε, τι λένε, τι ευαγγελίζονται.
Και αυτό (εξακολουθεί να) είναι από τις αμηχανίες της Αριστεράς. Λέει λ.χ. ο Μάικλ Γουόλτσερ, Αμερικανός φιλόσοφος (όρος ανεμώλιος σήμερα) ότι η αιώνια αποστολή της Αριστεράς είναι η υπεράσπιση της ισότητας («Εφ.Συν.», 23-24/11/2013), «μια βαθιά αποστροφή για οποιαδήποτε μορφή ιεραρχίας, για την αλαζονεία που η ιεραρχία τροφοδοτεί σε όποιον βρίσκεται στην εξουσία και για τη δουλικότητα και την ταπείνωση που προκαλεί σε όσους κατέχουν τις τελευταίες θέσεις».
Λέει κάτι ακόμη, αμέσως μετά: «Δεν είμαι ανεκτικός απέναντι στις ελιτίστικες αξιώσεις, όπου και αν εκδηλώνονται, στις οργανώσεις της Αριστεράς καθώς και στον ακαδημαϊκό κόσμο». Ωραία θα ήταν να τα άκουγαν όλα αυτά οι δικοί μας αριστεροί και διανοητές. Δεν ξέρω αν θα συμφωνούσαν με τη γνώμη του Ρ. Μίχελς, τον οποίο επικαλείται, ότι υπάρχει μια διαρκής τάση να δημιουργούνται μορφές εξουσίας και ιεραρχίας ακόμη και στο εσωτερικό ενός συνδικάτου ή ενός σοσιαλιστικού ή αριστερού κ.λπ. κόμματος, ότι δηλαδή η τάση για εξουσία είναι(;) εγγενής.
Ο Γουόλτσερ λέει ότι δεν διαθέτει πλήρη θεωρία για την ανθρώπινη φύση. Εχει δίκιο ο άνθρωπος. Δεν είναι υποχρεωμένος να προσεγγίζει το ψυχαναλυτικό γνωστικό πεδίο, φιλόσοφος είναι ο άνθρωπος, πολιτικός δε. Δύσκολα τα πράγματα. Η Αριστερά στην Ελλάδα αλλά και η διανόηση έχουν να παλέψουν με πολλά θηρία: με τις αντίπαλες πολιτικές δυνάμεις, αλλά και, την ίδια ακριβώς ώρα, με τον ίδιο τον εαυτό τους που, εγγενώς, είναι βουτηγμένες στην εξουσία και την ιεραρχία (που σημαίνουν αλαζονεία, αυταρχισμό, εξευτελισμό και ταπείνωση των υποδεέστερων). Εχει κάνει η Αριστερά αυτόν τον εσωτερικό πόλεμο, έχει αρνηθεί την εξουσιαστική δομή της οργάνωσής της; Ολο και γίνονται δυσκολότερα τα πράγματα. Ποιος, πραγματικά, να απαντήσει;
Η παρουσία πολλών απ' αυτούς στην ΤV, αλλά και η αρθρογραφία τους φανερώνουν ότι δεν πολυσκοτίζονται για τέτοιους προβληματισμούς, εξαιρουμένων μερικών προσωπικοτήτων στον χώρο της διανόησης, που, όμως, δεν λαμβάνονται σοβαρά υπ΄ όψιν από τους εκτελεστές της πολιτικής γραμμής των κομμάτων τους (των οργανώσεων, των στελεχών και λοιπά). Καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα παραπούλια. Σημασία έχει ότι η στήλη του Θ. Γιαλκέτση στην εφημερίδα είναι πηγή γόνιμου προβληματισμού και διαλόγου πάνω σε κρίσιμα ζητήματα της Αριστεράς σε όλο της το φάσμα, από τον Μαρξ, τους ελευθεριακούς, τον Γκράμσι, τους Ευρωπαίους διανοητές ώς σήμερα.
Από ένα πράγμα φαίνεται ότι πρέπει να ξεκινήσουν όλοι όσοι αγαπάνε την Αριστερά: από την υποστολή της οίησης, ότι η αλήθεια δεν είναι απόλυτη, ότι ο αντίπαλος δεν είναι ξένος, αλλά ένας παραπλανημένος. Ξένος είναι μόνο ο ανεξερεύνητος Εαυτός μας. Το έλεγε ο Ηράκλειτος: Εδιζησάμην εμεωυτόν.
