Η Εθνική Βιβλιοθήκη, η Λυρική Σκηνή και, φυσικά, το ΚΠΙΣΝ (ας μάθουμε να το λέμε έτσι) δοκιμάζουν από τώρα τη συνύπαρξή τους στο καταπληκτικό δημιούργημα του Ρέντζο Πιάνο. Ξεκινούν κοινές δράσεις σε δημοτικές βιβλιοθήκες (Αθήνας, Ηλιούπολης, Χαϊδαρίου, Χαλανδρίου, Κερατσινίου-Δραπετσώνας) με αναγνώσεις, εργαστήρια, συζητήσεις με νέους, αλλά και με παραστάσεις από την «Οπερα της Βαλίτσας»

Της Μαρίνας Κουβέλη

Δύο περίπου χρόνια πριν από την ολοκλήρωση του Κέντρου Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) και τρία χρόνια πριν από τα επίσημα εγκαίνιά του για το κοινό, το Ιδρυμα Σ. Νιάρχος παρουσίασε το νέο πρόγραμμα «Ταξίδι προς το Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος». Μέσα σε λίγη ώρα μας «μετέφερε» στο εγγύς μέλλον του 2016. Στην υπέροχη, κατάμεστη αίθουσα της Εθνικής Βιβλιοθήκης πειστήκαμε πως το θαύμα της συνεργασίας τώρα ξεκινά.

Δοκιμάζοντας τη συνύπαρξή τους, οι τρεις βασικοί «συνένοχοι» του σπουδαίου έργου (ΚΠΙΣΝ, Λυρική Σκηνή και Εθνική Βιβλιοθήκη) ξεκινούν ένα διετές ταξίδι στις γειτονιές της Αθήνας, που στόχο του έχει τη γνωριμία του κοινού με τη φιλοσοφία του κέντρου και με τα όσα πρόκειται να φέρει στη ζωή της πόλης: πρόσβαση στην Τέχνη και την Παιδεία, ευκαιρίες για διάλογο, αποκατάσταση της σχέσης των κατοίκων της πόλης με το πράσινο και, κατ’ επέκταση, ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Eνα πρόγραμμα που εισβάλλει στην καθημερινότητά μας για να μας δείξει το αύριο.

Αιχμή του είναι οι δράσεις στις δημοτικές βιβλιοθήκες Αθήνας, Ηλιούπολης, Χαϊδαρίου, Χαλανδρίου και Κερατσινίου-Δραπετσώνας. Σε κάθε μια από αυτές θα παρουσιαστεί η «Οπερα της Βαλίτσας», θα πραγματοποιηθούν αναγνώσεις βιβλίων από δημοφιλείς καλλιτέχνες, θα οργανωθούν εργαστήρια νέων για τη δημιουργία ψηφιακών ταινιών μικρού μήκους, θα δοθεί ο λόγος στη νεολαία για να καταθέσει τους προβληματισμούς της ακόμα και για περιβαλλοντικά θέματα, κ.ά.

«Μήπως αυτή η τεράστια πρωτοβουλία, δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος στην ελληνική πολιτεία, ενδέχεται να κινδυνεύσει εξαιτίας του ασταθούς κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος που μας κάνει να αισθανόμαστε ανασφάλεια για το αύριο;» αναρωτήθηκε ο Γιάννης Τροχόπουλος, διευθύνων σύμβουλος και γενικός διευθυντής του ΚΠΙΣΝ. «Μπορεί και να σας ξαφνιάζω, γιατί θα θεωρήσετε ότι είμαι εκτός θέματος. Είναι, όμως, ένα ερώτημα που θέτουν αρκετοί Ελληνες πολίτες από την αναγγελία της δωρεάς μέχρι και σήμερα. Ας πω, λοιπόν, δημόσια από αυτό το βήμα ότι μεγαλύτερη ανασφάλεια θα νιώσουμε όλοι μας, σαν κοινωνία, αν παρ’ ελπίδα δεν αξιωθούμε να δούμε το ΚΠΙΣΝ να λαμπρύνει με τη λειτουργία του τη σύγχρονη ιστορία της χώρας. Σας διαβεβαιώνω ότι παρά το δυσμενές κλίμα που επικρατεί και θα συνεχίσει να ταλανίζει τη χώρα, αυτή η δωρεά είναι ουσιαστική. Συμβάλλει έμπρακτα στη δυναμική εξέλιξη της Ελλάδας, είναι σοφά μελετημένη, προχωράει με μεθοδικό τρόπο και σήμερα ανοίγει τα φτερά της και κάνει το όνειρο πραγματικότητα».

Και ο Γ. Τροχόπουλος παρέδωσε τον λόγο στον συγγραφέα και πρόεδρο του Ε.Σ. της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, κ. Σταύρο Ζουμπουλάκη, λέγοντας: «Το ΚΠΙΣΝ ανήκει στον ελληνικό λαό, που πορεύεται με περισσή αξιοπρέπεια και υπομονή τις δύσκολες ώρες που περνάει ο τόπος μας σήμερα. Οι κοινωνίες μπορεί να υποφέρουν ή να εφησυχάζουν από μόνες τους, εξαιτίας λαθών που οφείλονται σε αδυναμίες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι κοινωνίες δεν αλλάζουν ποτέ από μόνες τους ούτε μεταμορφώνονται ξαφνικά σε κάτι καλύτερο ως διά μαγείας. Αυτό γίνεται μόνο με την απόφαση των τοπικών κοινωνιών, αλλά και τη θέληση των ανθρώπων σε ατομικό επίπεδο, όταν και εφόσον αποφασίσουμε να γίνουμε -όπως σοφά γράφει ο Σ. Ζουμπουλάκης- “άνθρωποι της ευθύνης απέναντι στον συνάνθρωπο, άνθρωποι του ελέους και της αλληλεγγύης”».

Παρακάμπτοντας τα τεράστια προβλήματα που απειλούν σήμερα τη λειτουργία της Εθνικής Βιβλιοθήκης, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης στάθηκε -όπως είπε- «στη μέρα ελπίδας» και τόνισε πως η μεταφορά της στο νέο κτίριο θα δώσει σε όλους την ευκαιρία «να αποκτήσουμε την Εθνική Βιβλιοθήκη που δικαιούται και αξίζει να έχει η πατρίδα μας. Οσο για εκείνους που κακοβούλως εποφθαλμιούν το κτίριο στο οποίο βρισκόμαστε, ξεκαθαρίζω πως ανεξάρτητα από τη μεταφορά στο Φάληρο, θα ανήκει πάντα στην Εθνική Βιβλιοθήκη. Το ποια χρήση θα επιφυλαχτεί θα το μελετήσουμε».

Σημαντικό ρόλο σε αυτά τα δύο μεταβατικά χρόνια πρόκειται να έχει και η Λυρική Σκηνή που οφείλει να προετοιμαστεί για τη νέα εποχή που την περιμένει στο νέο κτίριο. Επέλεξε να συμμετάσχει στο νέο πρόγραμμα με την «Οπερα της Βαλίτσας», αυτό το ευέλικτο οπερατικό σχήμα της. «Είναι μια ιδέα που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2011 με δειλά, αλλά αποφασιστικά βήματα από τις γειτονιές των Πετραλώνων και του Γκύζη. Είχε έναν και μόνο σκοπό: το άνοιγμα της Λυρικής στην κοινωνία, να φέρουμε την όπερα στον κόσμο», είπε ο Μύρων Μιχαηλίδης. «Σε μια δύσκολη εποχή οικονομικών συγκυριών, η τεράστια αποδοχή του συγκεκριμένου εγχειρήματος όχι μόνο μας δικαίωσε, αλλά ξεπέρασε κάθε προσδοκία».

Το ενδιαφέρον project ξεκίνησε την καλλιτεχνική σεζόν 2011-2012 με την «Τραβιάτα» του Βέρντι και το 2012, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σ. Νιάρχος, κατόρθωσε να ταξιδέψει ακόμα μακρύτερα: από το κέντρο της πόλης στον κομβικό σταθμό μετρό του Συντάγματος, στις δημοτικές βιβλιοθήκες, στα πνευματικά κέντρα των δήμων, σε ιδιαίτερους αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία στην ελληνική επικράτεια. «Οι συντελεστές της Οπερας της Βαλίτσας εισέπραξαν το ενθουσιώδες χειροκρότημα του κόσμου που κόλλησε το μικρόβιο της όπερας», τόνισε ο Μ. Μιχαηλίδης.

Κι αν οι ομιλίες έδωσαν το στίγμα αυτού του απίστευτου έργου, η Λυρική ήρθε να κλείσει την παρουσίαση και να υπογραμμίσει την ιδανική συνύπαρξη των τριών φορέων με μια μίνι, πανέξυπνα φροντισμένη παράσταση του «Ντον Τζιοβάνι». Οι μονωδοί της γέμισαν τον χώρο, τις σκάλες, τους διαδρόμους κι ανάμεσα σε βιβλία, τραπέζια και κοινό ερμήνευσαν με τη σκηνοθετική καθοδήγηση του Αλέξανδρου Ευκλείδη μια μικρή δόση από τη δημοφιλή όπερα του Μότσαρτ.

Ιδανικό τελείωμα. Ο χρόνος για τη μετάβαση στο σπουδαίο έργο έχει αρχίσει να μετρά αντίστροφα. Και το ρολόι δεν μπορεί κανείς να το σταματήσει.

Ιnfo: Μεταξύ των καλλιτεχνών που θα συμμετάσχουν στο νέο πρόγραμμα του ΚΠΙΣΝ είναι οι: Μ. Ανδρέου, Γ. Γάλλος, Σ. Γουλιώτη, Φ. Δεληβοριάς, Μ. Ζορμπά, Δ. Ημελλος, Α. Καλτσίκη, Ν. Κουρής, Δ. Λιγνάδης, Κ. Μαραβέγιας, Α. Μουτούση, Α. Παπούλια, Ι. Παππά, Δ. Πιατάς, Γ. Πυρπασόπουλος, Μ. Σκουλά, Γ. Στάνκογλου, Κ. Τζούμας, Μ. Φαφούτη, κ.ά.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις κατά τόπους δράσεις και τη συμμετοχή στα διάφορα εργαστήρια:

● Δημοτική Βιβλιοθήκη Αθήνας: 210-8810884, 210-8846009, 210-8846011 http://www.cityofathens.gr/texnes-politismos/xoroi-politismoy/bibliothikes/dimotiki-bibliothiki

● Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηλιούπολης: 210-9948344 http://www.politismos-ilioupoli.gr/

● Δημοτική Βιβλιοθήκη Χαϊδαρίου: 210-5821574, 210-5821639 http://www.haidari.gr/Default.aspx?tabid=79&language=el-GR

● Δημοτική Βιβλιοθήκη Κερατσινίου-Δραπετσώνας: 210-4312182, 210-4003116 http://keratsinilibrary.blogspot.gr/

● Βιβλιοθήκη Αετοπούλειου Χαλανδρίου: 210-6820464 http://www.halandri.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=node&cnode=140