Δυο γάιδαροι μαλώνανε σε ξένο αχυρώνα. Δεν είναι και τόσο κομψή η παροιμία, άλλα αφού ο Ντάμιεν Χιρστ εμπνέεται τόσο από τα ζώα, μάλλον ταιριάζει στην περίπτωση. Ανέλαβε, λοιπόν, το πάμπλουτο παιδί της βρετανικής τέχνης να κάνει το στάιλινγκ για φωτογράφηση της Ριάνα και έγινε ο κακός χαμός. Οταν ο συνάδελφός του, Τζιμ Σταρ, είδε την τραγουδίστρια στο εξώφυλλο του GQ με κεφαλή Μέδουσας, με τα φίδια και τα όλα της, δεν πέτρωσε. Εβγαλε φωνή μεγάλη.
«Δικιά μου είναι η ιδέα, ο Ντάμιεν με αντέγραψε. Εγώ πρώτος, τρία χρόνια πριν, ζωγράφισα σέξι γυναίκες με φίδια και, μάλιστα, το έργο μου είχε δημοσιευτεί μαζί με δουλειά του Χιρστ στον ίδιο κατάλογο δημοπρασίας», δήλωσε. Βέβαια, ο Σταρ δεν είναι αδαής. Παραδέχτηκε ότι η Μέδουσα έχει προϋπάρξει και των δύο καλλιτεχνών. Το ψιλοσκανδαλάκι, όμως, έγινε. Και μας έκανε να ρίξουμε μια ματιά σε ένα κοινό, κοινότατο εξώφυλλο, που δεύτερη δεν την αντέχει. Κι ας μη σταμάτησε ο Χιρστ στην κεφαλή της Ριάνα. Την έστησε και ολόγυμνη με ένα πλήθος από φίδια, έναν πύθωνα στο λαιμό της, ακόμα και με φακούς επαφής με φιδίσιο βλέμμα. Τις φωτογραφίες για το επετειακό τεύχος του GQ (κλείνει 25 χρόνια βρετανικής έκδοσης) πήρε ο Μαριάνο Βιβάνκο.
Και έρχεται τώρα ο τεχνοκριτικός τής «Γκάρντιαν» Τζόναθαν Τζόουνς (το μπλογκ του ON ART είναι απολαυστικό) και αρχίζει την πλάκα. «Υποψιάζομαι ότι η κατηγορία της αντιγραφής είναι περιττή όταν οι καλλιτέχνες αναπαριστούν κάτι για πάνω από 2.500 χρόνια», γράφει. Υπενθυμίζει την ιστορία της Μέδουσας και των αδελφάδων της, πώς ο Περσέας τής έκοψε το κεφάλι φροντίζοντας να βλέπει στην ασπίδα του μόνο την αντανάκλασή της και όχι το φοβερό της βλέμμα και τα λοιπά και τα λοιπά. Δεν έχει σκοπό, βέβαια, να κάνει απλά μαθήματα μυθολογίας στους αναγνώστες της «Γκάρντιαν». Σε θέματα τέχνης καταλήγει.
Αναφέρει πόσο δημοφιλής ήταν η Μέδουσα στην αρχαία εικονογραφία, σε ναούς και αγγεία. Θυμάται στο Βρετανικό Μουσείο ένα αρχαϊκό σκεύος από το 600 π.Χ., που όταν κοιτάς τη Μέδουσα νιώθεις ότι όπου να ΄ναι μετατρέπεσαι σε πέτρα. Στέκεται στον πίνακα του Λούκα Τζιορντάνο (1680) που καταγράφει τη στιγμή κατά την οποία ο έξυπνος Περσέας εξουδετερώνει στον γάμο του τούς εχθρούς του ανασύροντας από το σακούλι το κομμένο κεφάλι της.
Εκεί όμως που η Γοργόνα έγινε πολύ της μόδας ήταν την εποχή του μπαρόκ. Οταν, λοιπόν, γράφει ο Τζόουνς, έχει υπάρξει ένας Καραβάτζιο με το ανυπέρβλητο κεφάλι της Μέδουσας ζωγραφισμένο πάνω σε μια ασπίδα (γκαλερί Uffizi), όταν οι επόμενοι καλλιτέχνες (Μπερνίνι, Ρούμπενς και άλλοι) έσπευσαν να εμπνευστούν από τα φίδια στα μαλλιά της ή το κομμένο της κεφάλι, άντε τώρα να ασχοληθείς με τη Ριάνα.
Επιμ. Β. Γεωργ.
