Του Τάσου Παππά
Με αφορμή το βιβλίο του πρώην πρωθυπουργού της Ισπανίας Χ. Θαπατέρο και τις αναφορές για την ανοίκεια συμπεριφορά του Ν. Σαρκοζί στον Γ. Παπανδρέου, τέθηκε ξανά το ζήτημα των μνημονίων. Οι περισσότεροι στάθηκαν στο ότι ο κ. Παπανδρέου δεν αντέδρασε δυναμικά, επιστρέφοντας στον αναιδή Γάλλο την προσβολή (ενδεχομένως με αναλόγου περιεχομένου φράσεις ή ακόμη και με πιο επιθετικές πράξεις, για παράδειγμα μ’ ένα χαστούκι), αλλά επί της ουσίας έδωσαν δίκιο στον Σαρκοζί, με το σκεπτικό ότι η επιλογή τού τότε πρωθυπουργού ήταν επιπόλαιη και αν επέμενε να την προωθήσει, η χώρα θα βάδιζε στον όλεθρο.
Προφανώς και ο Ν. Σαρκοζί και οι εγχώριοι υποστηρικτές του προεξοφλούσαν το αρνητικό αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος. Προφανώς, επίσης, όλοι αυτοί συμμερίζονται την ήκιστα δημοκρατική αντίληψη που λέει ότι, αν υποψιάζεσαι πως ένας λαός προτίθεται να απορρίψει τη στρατηγική σου, απλώς τον παρακάμπτεις, αλλάζοντας την κυβέρνησή του. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Ο Γ. Παπανδρέου, μέχρι τότε, απολύτως πιστός εκτελεστής των εντολών των δανειστών, επιχείρησε να κάνει αυτό που δεν έκανε όταν έπρεπε: να ζητήσει, δηλαδή, την έγκριση των ψηφοφόρων για την πολιτική του. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Ο Γ. Παπανδρέου εκπαραθυρώθηκε (αυτή είναι η λέξη που ταιριάζει και όχι η τυπικώς σωστή «παραιτήθηκε»). Στην προκειμένη περίπτωση ο κ. Παπανδρέου ήταν το θύμα. Οφείλει όμως να απαντήσει σε ορισμένα κρίσιμα ερωτήματα. Μέχρι τώρα το αποφεύγει, κι αυτό τον καθιστά ευάλωτο σε διάφορες υποψίες.
1. Αν όντως, όπως βεβαιώνουν οικονομικοί και τραπεζικοί παράγοντες της εποχής, είχε ενημερωθεί εγκαίρως και πλήρως για την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και γνώριζε πολύ καλά τα μεγέθη που θα καλούνταν να διαχειριστεί, εφόσον κέρδιζε τις εκλογές, γιατί επέμενε στο ανεμώλιο σύνθημα «λεφτά υπάρχουν» και καλλιεργούσε υπερβολικές προσδοκίες στους πολίτες; Διέπραξε ηχηρή ανοησία ή απλώς λειτούργησε όπως οι φαυλεπίφαυλοι πολιτευτές που τάζουν στους πάντες τα πάντα και όταν έρχεται η ώρα της υλοποίησης σφυρίζουν αδιάφορα;
2. Γιατί επί οκτώ μήνες συμπεριφερόταν αυτός και η κυβέρνησή του σαν να μην έτρεχε τίποτε, σαν να ήταν όλα υπό έλεγχο; Τα πάντα γύρω του φώναζαν πως η οικονομία έχει εκτροχιαστεί κι αυτός έκανε τηλεδιασκέψεις με τους φίλους και συμβούλους του από το εξωτερικό για το πώς θα προχωρήσει το «opengov»! Ασύγγνωστη αμεριμνησία, ατυχής στάθμιση των δεδομένων ή συνειδητή επιλογή που εξυπηρετούσε συμφέροντα άλλων;
3. Διαπιστώνει κάποια στιγμή ότι τα πράγματα είναι ζόρικα, ότι η χώρα δεν μπορεί να συνεχίσει να βαδίζει προς τον γκρεμό και ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα, τα οποία αναγκαστικά θα κινούνται στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση απ’ αυτήν που είχε περιγράψει προεκλογικώς. Γιατί δεν αναλαμβάνει την ευθύνη; Γιατί δεν ομολογεί το λάθος του; Και, τελευταίο και σημαντικότερο, γιατί δεν απευθύνεται στον ελληνικό λαό είτε προκηρύσσοντας εκλογές είτε οργανώνοντας δημοψήφισμα; Ηταν ο ηγέτης που μιλούσε για την υπεροχή των αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών, ήταν ο πολιτικός που απαίτησε και πέτυχε να εκλεγεί στην κορυφή του ΠΑΣΟΚ με δημοψήφισμα, στο οποίο πήραν μέρος όχι μόνο τα μέλη και οι οπαδοί, αλλά και όποιοι το επιθυμούσαν, αλλά για ένα κομβικής σημασίας θέμα (Μνημόνιο) που θα εγκλώβιζε τη χώρα στη δίνη της λιτότητας για πολλά χρόνια αρνήθηκε να κάνει το αυτονόητο. Γιατί; Φοβήθηκε; Εκβιάστηκε; Τα περί δημοκρατικών διαδικασιών ήταν καθρεφτάκια για τους ιθαγενείς; Ή μήπως είχε αναλάβει δεσμεύσεις έναντι τρίτων, όπως ισχυρίζονται σήμερα οι επικριτές του;
4. Αν πιστέψουμε ορισμένους εκ των συνομιλητών του, ο Γ. Παπανδρέου είναι πεπεισμένος ότι έπεσε από την πρωθυπουργία με συνωμοσία. Σε δήλωση του γραφείου του την Τρίτη το βράδυ το αφήνει και ο ίδιος να εννοηθεί. Γιατί πού αλλού παραπέμπει η φράση του, με την οποία απαντά σε σχολιαστές του Mega, ότι «ταυτίζονται συνειδητά ή ασυνείδητα -ας το αποφασίσουν οι ίδιοι- με όσους ενήργησαν υπό το πρίσμα είτε των πολιτικών σκοπιμοτήτων τους, είτε των συμφερόντων που έπαιζαν τα ρέστα τους»; Ποια είναι, κ. Παπανδρέου, τα συμφέροντα που έπαιζαν τα ρέστα τους; Ποιους χρησιμοποίησαν για να πετύχουν τον σκοπό τους; Στη συνωμοσία συμμετείχαν και κάποιοι σύντροφοί σας στην κυβέρνηση και το κόμμα; Αν έχετε στοιχεία, επιβάλλεται να τα καταθέσετε. Η πτώση μιας κυβέρνησης με τέτοιες μεθοδεύσεις δεν αφορά μόνο εσάς, αφορά το κοινοβουλευτικό σύστημα. Διαφορετικά, δικαιούται ο καθένας να υποθέσει ότι όλα αυτά είναι φληναφήματα ενός μοιραίου πρωθυπουργού. Σε ζητήματα ιστορικής σημασίας, η σιωπή δεν είναι χρυσός. Η σιωπή ισοδυναμεί με ψέμα.
