→Τα «προεόρτια», τα συμπτώματα και η αντιμετώπισή της από τον κάτοχο και τον κτηνίατρο
Της Ελενας Καραγγελή*
«Ποτέ δεν θα ξεχάσω την πρώτη επιληπτική κρίση του σκύλου μου. Ηταν η πρώτη μέρα μετά τα Χριστούγεννα και μόλις είχα γυρίσει στο σπίτι από τη δουλειά. Οταν τα σκυλιά μου ήρθαν στην πόρτα για να με καλωσορίσουν, διαπίστωσα ότι ένα από αυτά έλειπε.
Μετά τον είδα. Καθόταν μόνος του σε μια γωνιά, λαχανιασμένος, κοιτώντας ευθεία μπροστά. Το στόμα και ο λαιμός του ήταν καλυμμένα με σάλια και έμοιαζε να μην έχει αντιληφθεί την παρουσία μου. Παρ’ όλη την αναστάτωσή μου, προσπάθησα να διατηρήσω την ψυχραιμία μου. Αμέσως, έλεγξα τον σφυγμό του, τη θερμοκρασία, το χρώμα των βλεννογόνων και τα μάτια του. Ολα φαίνονταν φυσιολογικά. Αλλά πριν προλάβω καν να σκεφτώ άρχισε να τρέμει.
Αρχικά ξεκίνησε να τεντώνει τον λαιμό και τα άκρα του, και σταδιακά ολόκληρο το σώμα του έγινε άκαμπτο και φάνηκε σαν να έχει απώλεια συνείδησης. Υστερα, άρχισε να κάνει σπασμούς και να χτυπά δυνατά τα πόδια του και τα σαγόνια του. Λιγότερο από ένα λεπτό μετά, άρχισε να συνέρχεται από την κρίση, λαχανιασμένος, με έντονη σιελόρροια, κοιτώντας ευθεία, σαν τυφλός. Τον τύλιξα σε μια κουβέρτα και τον μετέφερα στο κτηνιατρείο για βοήθεια».
Αυτή η περιγραφή αποτελεί την τυπική κατάσταση που βιώνουν οι ιδιοκτήτες και τα ζώα κατά τη διάρκεια μιας επιληπτικής κρίσης. Οι επιληπτικές κρίσεις οφείλονται σε ανώμαλες και μη ελεγχόμενες ηλεκτρικές ώσεις των νευρώνων του εγκεφάλου, έχουν παροξυστικό χαρακτήρα και είναι παροδικές. Χωρίζονται σε γενικευμένες (όταν οι ώσεις εξαπλώνονται σε ολόκληρο το νευρικό σύστημα) ή μερικές (εξάπλωση σε ένα μέρος αυτού). Ως επιληψία ορίζεται εκείνη η παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από την περιοδική εμφάνιση επιληπτικών κρίσεων χωρίς να υφίσταται ενεργός εγκεφαλοπάθεια. Η επιληψία μπορεί να είναι κληρονομικής προέλευσης ή επίκτητη και να οφείλεται σε ύπαρξη επιληπτογόνου εστίας που προκλήθηκε από προηγούμενη εγκεφαλοπάθεια.
Σε μια τυπική επιληπτική κρίση διακρίνουμε 4 στάδια.
● Το πρόδρομο στάδιο, που προηγείται για ώρες ή μέρες της επιληπτικής κρίσης, όπου παρατηρούνται αλλαγές στη συμπεριφορά και εκδηλώνονται με ανησυχία, υπερκινητικότητα και ανασφάλεια.
● Η αύρα, που ουσιαστικά είναι η έναρξη της επιληπτικής κρίσης, αλλά δύσκολα διαφοροποιείται από αυτήν. Στο στάδιο της αύρας το ζώο φαίνεται ανήσυχο και προσπαθεί να κρυφτεί ή αναζητά βοήθεια από τον ιδιοκτήτη του.
● Το στάδιο της καθαυτό επιληπτικής κρίσης. Αυτό το στάδιο διακρίνεται σε 2 μορφές: ελαφριά και βαριά. Στην ελαφριά μορφή εμφανίζονται σπασμοί των άκρων και του κεφαλιού. Το ζώο διατηρεί τη συνείδησή του και ενδεχομένως να εμφανίσει σιαλόρροια και εμετό. Η διάρκεια της κρίσης είναι 1-10 λεπτά. Στη βαριά μορφή, διάρκειας 30-90 δευτερολέπτων, το ζώο πέφτει στο πλάι βγάζοντας κραυγές και έχει απώλεια συνείδησης. Αρχίζει να κάνει σπασμούς και πιθανώς να εμφανίσει αναπνευστική δυσχέρεια και οι βλεννογόνοι είναι κυανωτικοί. Επίσης παρατηρείται σιελόρροια, ακράτεια ούρων και κοπράνων. Λίγο πριν αρχίσει η ανάνηψη, το ζώο κάνει ποδηλατικές κινήσεις, δηλαδή κουνάει τα άκρα του με τρόπο που μοιάζει με την κίνηση των ποδιών όταν κάνουμε ποδήλατο.
● Το μετεπιληπτικό στάδιο, όπου το ζώο σταδιακά επανέρχεται στην αρχική του κατάσταση.
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, ο ιδιοκτήτης δεν πρέπει να προσπαθήσει να επέμβει, γιατί το ζώο δεν αντιλαμβάνεται και μπορεί να προκληθεί ατύχημα, όπως για παράδειγμα να τον δαγκώσει.
Η αντιεπιληπτική αγωγή διαρκεί διά βίου και αρχίζει όταν το ζώο εμφανίζει κρίσεις τουλάχιστον 4 φορές τον μήνα και είναι γενικευμένες βαριάς μορφής ή εμφανίζονται σε πιο αραιά διαστήματα αλλά πολλές μαζί για 24-72 ώρες.
Οι ιδιοκτήτες των ζώων που υποφέρουν από αυτή την κατάσταση θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η αγωγή ελέγχει μόνο, χωρίς να εξαφανίζει εντελώς, τις κρίσεις και ότι μειώνει την ένταση, τη διάρκεια και τη συχνότητα. Η αντιεπιληπτική αγωγή δίνεται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη του κτηνιάτρου, με τακτικό έλεγχο της κλινικής κατάστασης του ζώου και της στάθμης του φαρμάκου στο αίμα.
…………………………………………………..
* Κτηνίατρος, Αμπελόκηποι (Αθήνα)
