Πρώτη και τελευταία ένοπλη εξέγερση της νεοελληνικής Ιστορίας στον αστικό χώρο του αθηναϊκού λεκανοπεδίου, τα Δεκεμβριανά του 1944 έχουν ελάχιστα (και, κυρίως, εξαιρετικά άνισα) μελετηθεί μέχρι σήμερα από τους ιστορικούς ερευνητές. Ενδελεχής κι αρκετά ικανοποιητική υπήρξε η ενασχόληση με τις στρατηγικές επιλογές και τις τακτικές κινήσεις των δύο από τους τρεις βασικούς παράγοντες της αναμέτρησης: της βρετανικής κυβέρνησης και της ηγεσίας του ΕΑΜικού και κομμουνιστικού κινήματος.

Λιγότερο έχει φωτιστεί ο ρόλος του τρίτου παίκτη – της εγχώριας πολιτικοστρατιωτικής Δεξιάς και των καθοδηγητικών επιτελείων του «βαθέος κράτους», οι σχεδιασμοί των οποίων θα μας απασχολήσουν αναλυτικά στον «Ιό» του ερχόμενου Σαββάτου.

Αυτό που πάνω απ’ όλα έχει μείνει στη σκιά είναι ωστόσο η μαζική διάσταση των γεγονότων: ο ρόλος, οι επιδιώξεις και η στάση των χιλιάδων εκείνων ανδρών και γυναικών που πήραν ενεργά μέρος στην εξέγερση από την πλευρά του ΕΑΜ ή έσπευσαν να υπερασπιστούν με το όπλο στο χέρι το πολιορκημένο -και τελικά νικηφόρο- καθεστώς της «Σκομπίας», προσδίδοντας στην όλη αναμέτρηση τα χαρακτηριστικά ενός αδυσώπητου εμφύλιου πολέμου.

Η σιωπή αυτή δεν είναι καθόλου δυσερμήνευτη. Για τη μεν Δεξιά, στις «συμφιλιωτικές» ιδίως εκδοχές της του «μεσαίου χώρου», η παραδοχή του κοινωνικού χαρακτήρα των Δεκεμβριανών του 1944 είναι φυσικά ανεπιθύμητη, καθώς ο πολιτικός λόγος της εξ ορισμού συγκαλύπτει κι ελαχιστοποιεί τις ταξικές αντιθέσεις στο όνομα μιας ποικιλόμορφης «εθνικής ενότητας».

Διαβάστε αναλυτικά το ρεπορτάζ του Τάσου Κωστόπουλου στη σελίδα 10 της Εφημερίδας των Συντακτών που κυκλοφορεί