Σαν παραμύθι μοιάζει η ιστορία της. Ενα ταλαντούχο κορίτσι, που ζούσε στην Αμερική, γνώρισε σε μια ταβέρνα της Ανδρου τον Παντελή Βούλγαρη και τη σύντροφό του. Και βρέθηκε να γράφει υπέροχη μουσική για την ταινία που όλοι περιμέναμε

Της Μαρίνας Κουβέλη

Οταν κυκλοφόρησε το βιβλίο της Ιωάννας Καρυστιάνη «Μικρά Αγγλία», η Κατερίνα Πολέμη ήταν μόλις 9 ετών. Δεν έχει γεννηθεί στην Ελλάδα, δεν έχει καν ζήσει τα περισσότερά της χρόνια εδώ. Και μέχρι σήμερα δεν είχε γράψει ποτέ μουσική για ταινία. Κι όμως, αυτό το κορίτσι, που είναι σήμερα μόλις 25 ετών, είναι η συνθέτρια που εμπιστεύτηκε ο Παντελής Βούλγαρης για το σάουντρακ της νέας του δημιουργίας. Η «Μικρά Αγγλία», από τις πλέον αναμενόμενες ταινίες της χρονιάς, είναι βέβαιο πως θα επιφυλάξει στους θεατές ακόμα μια ευχάριστη έκπληξη: τη μουσική της.

Με συναισθήματα που ισορροπούσαν μεταξύ πίστης και αγωνίας, σεβασμού και αναζήτησης, η Κατερίνα Πολέμη έκανε θαύματα. Δεν είναι μόνο η εξαίρετη μουσική που έγραψε. Είναι που κατάφερε να αποτυπώσει μουσικά μια υπόθεση που διαδραματίζεται στις δεκαετίες του ’30 και του ’40. Είναι που σε αφοπλίζει με την άνεση και τη χαλαρότητά της, που σε μαγνητίζει με την ειλικρίνειά της.

Γεννήθηκε στο Λονδίνο και μεγάλωσε μεταξύ Ελλάδας και Βραζιλίας (λόγω της καταγωγής της μητέρας της). Μικρή ήθελε να γίνει μπασκετμπολίστρια, αλλά την κέρδισε η μουσική. Το πρώτο της άλμπουμ «Spread the Music, not the Name» κυκλοφόρησε το 2011 και περιλαμβάνει δημιουργίες της ερμηνευμένες με θεατρικό, gypsy τζαζ στιλ. Πέρυσι έγραψε την πρώτη της μουσική για θεατρική παράσταση («Ευρυδίκη», σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου), για την οποία απέσπασε το φετινό βραβείο του «Αθηνοράματος».

Αμέσως μετά «βούτηξε» στα βαθιά, έγινε ένα με την ομάδα ηθοποιών κι εθελοντών, περπάτησε για καιρό στα καλντερίμια της Ανδρου, «ξαναέζησε» τις ζωές των πρωταγωνιστών του βιβλίου της Καρυστιάνη, παραδόθηκε στις οδηγίες του Παντ. Βούλγαρη, ένιωσε τη μοναξιά των γυναικών του νησιού, οι οποίες άντεξαν τις αυστηρές κοινωνικές επιταγές της εποχής, σεβάστηκε τις παραδόσεις κι εν τέλει έντυσε την ταινία με εξαίρετες μουσικές.

Η αρχή της περιπέτειάς της ήταν απρόσμενη. «Κατάγομαι κατά το ήμισυ από την Ανδρο. Μια μέρα μαθαίνω τυχαία ότι σε μια ταβέρνα του νησιού βρίσκεται ένας πολύ σπουδαίος σκηνοθέτης και μια σημαντική συγγραφέας με την παρέα τους. Δεν ήξερα τίποτα γι’ αυτούς, ζούσα στην Αμερική και δεν είχα ιδέα. Ομως, επειδή πάντα με ενδιέφερε να γνωρίζω αξιόλογους ανθρώπους, πήγα και τους βρήκα. Τους συστήθηκα, έκατσα και πάνω στην κουβέντα άκουσα ότι υπάρχει ιδέα για μια ταινία, που λέγεται “Μικρά Αγγλία”. Η συνάντηση έληξε εκεί. Αρκετά μετά, και καθώς είχαμε κρατήσει σχέσεις, ήρθε ο κ. Βούλγαρης και με άκουσε σε κάποιες συναυλίες. Ενα χρόνο μετά χτύπησε το τηλέφωνό μου και μου ζήτησε να γράψω τη μουσική για την ταινία. Εμεινα! Χωρίς να σκεφτώ τις δυσκολίες, είπα μόνο “ναι”, μας λέει.

Δεύτερες σκέψεις δεν είχε; «Από την αρχή ένιωσα ότι δεν ήμουν μόνη. Μπήκα στα πράγματα πριν καν ολοκληρωθεί το σενάριο. Πήγα με την κυρία Ιωάννα 2-3 φορές στην Ανδρο, για να πιάσουμε από κάπου το νήμα και να ενταχθώ στο κλίμα. Σε μια από αυτές τις επισκέψεις, διάβασα στο σενάριο ότι χρειαζόταν το τανγκό του γάμου. Εκατσα, λοιπόν, στο πιάνο όσο εκείνη μαγείρευε και έγραψα ένα μικρό κομμάτι. Ενα ρυάκι άρχισε να τρέχει. Ετσι ξεκινήσαμε».

Απόφοιτη του περίφημου Berklee College, η Κατερίνα είναι φανερό πως έχει επηρεαστεί από την τζαζ των σπουδών της, την μπόσα νόβα, αλλά και την ελληνική μουσική της καταγωγή. Ωστόσο, στο σάουντρακ χρειάστηκε να γράψει έναν μπάλο, ένα ρωσικό κομμάτι σαν εμβατήριο, μουσικές που πατούν στην παράδοση. «Αυτά δυσκολεύτηκα περισσότερο να τα προσεγγίσω. Δεν είχα ανάλογα ακούσματα. Η σύνθεση είναι σαν γάμος. Γράφοντας έναν μπάλο ήταν σαν να παντρευόμουν έναν άνθρωπο που δεν γνωρίζω. Στράφηκα στην έρευνα. Η πρώτη μου ερώτηση ήταν σε φίλους: “Παιδιά, τι είναι το εμβατήριο;”. Επειτα πέρασα σε αρμονίες, τέμπο και πιο τεχνικά θέματα. Επειτα αρχίσανε τα γυρίσματα, παραβρέθηκα σε πολλά, εισέπραξα τον σεβασμό μεγάλων ανθρώπων και ουδέποτε ένιωσα να με αμφισβητούν επειδή είμαι 25 ετών».

Την ταινία ολόκληρη την είδε μόλις πριν από μερικές μέρες στην επίσημη πρεμιέρα στην Ανδρο. «Συγκινήθηκα τρομερά. Δεν φανταζόμουν πως ένα κορμί, αυτό εδώ που βλέπετε απέναντί σας, μπορεί να σταθεί δίπλα στο βουνό Παντελής Βούλγαρης, να ικανοποιήσει την Ιωάννα Καρυστιάνη, να παράξει αυτές τις μουσικές. Ενιωσα ότι δεν ήμουν εγώ που το έκανα, αλλά ένα πνεύμα πολύ μεγαλύτερο, το οποίο με διαπέρασε και βγήκε αυτό το αποτέλεσμα. Η έμπνευση δεν έρχεται ποτέ από έναν άνθρωπο, είναι πολλά που συνηγορούν».

Δεν μπορεί, όμως, σε κάποια στοιχεία πρέπει να «πάτησε» για να γράψει. «Δύο μεγάλες αναφορές είχα: τη γυναίκα και τη θάλασσα. Οι γυναίκες αγαπούσαν τους άντρες, οι άντρες, όμως, τις “απατούσαν” με τη θάλασσα. Με ιντρίγκαρε πολύ η μοναξιά και η δύναμη αυτών των γυναικών, η σιωπή τους, η αδυναμία να εκφράζονται. Θεωρώ ότι αδυναμία έκφρασης υπάρχει και στην εποχή μας. Και σήμερα δεν βρίσκουμε οι γυναίκες τη δύναμη ψυχής για να πούμε τις αλήθειες μας».

Αλήθεια, ένα κορίτσι καλοσπουδαγμένο και ταλαντούχο γιατί επιστρέφει στην Ελλάδα σε τόσο δύσκολες συνθήκες; «Δεν είχα ζήσει τη χώρα. Δεν την είχα χορτάσει. Ημουν μόνο σχολείο-σπίτι. Δεν ήξερα ποιο είναι το Μοναστηράκι. Ηθελα να τη γνωρίσω την πατρίδα μου. Στο ζενίθ της κρίσης λοιπόν, ένιωσα ότι δεν είναι σωστό να είμαι εκτός. Είχα ανάγκη να ζήσω την πραγματικότητα και όχι να την αποφύγω. Ηταν ο δύσκολος δρόμος. Αλλά αυτόν διαλέγω πάντα».

Info: Η «Μικρά Αγγλία» βγαίνει σήμερα στις αίθουσες.