Ο ιδιαίτερα δημοφιλής στη χώρα μας Βρετανός συγγραφέας, που έγινε παγκόσμια διασημότητα σατιρίζοντας ανελέητα τη Σιδηρά Κυρία, ήρθε να παρουσιάσει το νέο του μυθιστόρημα «Expo 58». Αποδείχτηκε για μια ακόμη φορά το ίδιο γοητευτικός, ειλικρινής και αστείος με τα βιβλία του
Της Παρής Σπίνου
«Οι γυναίκες διαβάζουν μυθιστορήματα για να μάθουν για τον εαυτό τους. Οι άντρες διαβάζουν άλλου είδους βιβλία, επιστημονικά, φαντασίας, για να ξεφύγουν από τον εαυτό τους. Εγώ γράφω για να καταλάβω καλύτερα τον εαυτό μου και ταυτόχρονα για να ξεφύγω από τον εαυτό μου».
Συγγραφέας σταρ, ο Τζόναθαν Κόου έρχεται συχνά στην Ελλάδα και κάθε φορά προσελκύει το αναγνωστικό κοινό, που τον ακολουθεί πιστά από το πρώτο του μπεστ σέλερ «Τι ωραίο πλιάτσικο!», με επίκεντρο τη θατσερική Αγγλία, μέχρι το τελευταίο «Expo 58», που διαδραματίζεται στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Eτσι κατά την προχθεσινή εκδήλωση στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών όχι μόνο κατάφερε να γεμίσει ασφυκτικά την αίθουσα, αλλά και γιγαντοοθόνη στήθηκε σε διπλανό χώρο για τους πλεονάζοντες… θαυμαστές.
Κεφάτος και άνετος, συζητώντας με τη δημοσιογράφο Μαριλένα Αστραπέλλου για βιβλία και πολιτική, ο Κόου επιβεβαίωσε για μια ακόμα φορά το φλεγματικό βρετανικό του χιούμορ, που μπορεί να ισοπεδώσει τους πάντες και τα πάντα. Από την παρακμάζουσα βρετανικότητα και το άχτι του για τη Θάτσερ μέχρι τον «ανταγωνισμό» του με τον Ιαν ΜακΓιούαν και τη σχέση με τον πατέρα του. Ας τον απολαύσουμε:
Ανάμεσα στις γραμμές τού «Expo 58»: «Στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου οργανώθηκε στο Βέλγιο η μεγαλύτερη διεθνής έκθεση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Expo 58, που είχε έμβλημα το φουτουριστικό γλυπτό «Ατόμιουμ», σύμβολο μιας νέας εποχής. Η έκθεση στήθηκε με ιδεαλιστικό τρόπο, θέλοντας να εκφράζει την παγκόσμια ειρήνη, την ανάπτυξη, την εμπιστοσύνη στην τεχνολογία. Ωστόσο, αυτός ο ιδεαλισμός συγκρούεται με την πραγματικότητα, φαντάζει αφελής και ουτοπικός, τόσο ανάμεσα στις χώρες όσο και ανάμεσα στους ανθρώπους».
Βρετανοί και συναίσθημα: «Οι ήρωές μου σ’ αυτό το μυθιστόρημα, όπως και οι Βρετανοί της εποχής, δεν αισθάνονται άνετα να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Η πρώτη φορά που ο κόσμος εκδήλωσε μαζικά και με εμμονή συναίσθημα ήταν στην κηδεία της Νταϊάνα. Βούρκωναν, κατέθεταν λουλούδια, συγκινήθηκαν πιο πολύ κι από τον θάνατο του πατέρα τους. Μέχρι και ο Τόνι Μπλερ επωφελήθηκε της ευκαιρίας να βγάλει λόγο μπροστά στην κάμερα χαρακτηρίζοντάς την «Πριγκίπισσα του λαού». Τώρα έχουμε πολλά ριάλιτι, χαρακτηριστικά της βρετανικής πραγματικότητας, όπου οι παίκτες κλαίνε μπροστά στις κάμερες».
Συγγραφή: «Κάθε βιβλίο πηγάζει από μέσα μου. Δεν μπορώ να φανταστώ τι θέλουν οι άλλοι από μένα. Οι εκδότες μου είπαν ότι τα τρία πρώτα βιβλία μου δεν μεταφράστηκαν, γιατί ήταν υπερβολικά βρετανικά κι από την άλλη το «Τι ωραίο πλιάτσικο!» μεταφράστηκε γιατί ήταν πολύ βρετανικό. Θα γράφω βρετανικά γιατί είμαι Βρετανός συγγραφέας. Βρήκα μια μορφή βρετανικότητας που μπορεί να ταξιδέψει το κοινό».
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: «Ηταν ο πιο δύσκολος τίτλος (What a Carve Up!) να μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες, ακόμα και οι Αμερικανοί δυσκολεύτηκαν! Ο πιο παράξενος τίτλος ήταν των Σουηδών: «Ηοt sex». Στο εξώφυλλο, που μου φάνηκε πορνογραφικό, το όνομά μου ήταν με μικρά γράμματα και κυριαρχούσε η φωτογραφία μιας γυναίκας με εσώρουχα, το Κοινοβούλιο και μία μπανανόφλουδα. Οπως μου εξήγησαν, αντιπροσώπευαν αντίστοιχα το ερωτικό, το πολιτικό και το ανατρεπτικό περιεχόμενο του βιβλίου».
Ο άλλος ΜακΓιούαν: «Στις αρχές της καριέρας μου πήγαινα σε ένα μικρό διαμέρισμα της γυναίκας μου, στο Τσέλσι, για να γράψω με ησυχία. Το κουδούνι έγραφε ΜακΓιούαν, όπως είναι το πατρικό της. Συμπτωματικά το όνομα του δικού μου πατέρα είναι Ιαν. Κάποια στιγμή έγινε μπέρδεμα και διαδόθηκε στην πολυκατοικία ότι εδώ μένει ο Ιαν ΜακΓιούαν. Οι ένοικοι, κυρίως κυρίες μιας κάποιας ηλικίας, έσπευσαν να αγοράσουν τα βιβλία του και μου τα έφεραν να τα υπογράψω. Τα υπέγραψα, για να μη φανώ αγενής».
Τα λογοτεχνικά γούστα του πατέρα του: «Θεωρούσε ότι τα μυθιστορήματα είναι για ψυχαγωγία, ενώ από τους συγγραφείς θαύμαζε τον Τζέφρι Αρτσερ, φίλο της Θάτσερ, που έγραφε πολιτικά θρίλερ. Πάντως διάβαζε όλα μου τα βιβλία. Οταν τελείωσε το «Τι ωραίο πλιάτσικο!», μου είπε ότι ήταν το καλύτερό μου, αλλά πρόσθεσε πως έπρεπε να διαβάσω και το «Κάιν και Αβελ» του Αρτσερ. Του αφιέρωσα το «Expo 58″, επειδή πίστευα ότι θα αναγνώριζε τον εαυτό του στον ήρωα. Δεν ξέρω τις εντυπώσεις του, γιατί εν τω μεταξύ πέθανε από καρκίνο. Πάντως το τελευταίο βιβλίο που διάβασε ήταν οι «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι». Οπως μου είπε η μητέρα μου, είχε κλειστεί μια βδομάδα στο δωμάτιο και δεν έβγαινε. Δεν ξέρω αν πέθανε από ανία ή από ένταση με την Ε.Λ.Τζέιμς. Μήπως ήταν υπεύθυνη για τον θάνατό του;».
Η λαϊκή Θάτσερ: «Η πολιτική της άνοιξε τον ασκό του Αιόλου για τον φιλελευθερισμό και έμμεσα οδήγησε στη σημερινή κρίση. Ωστόσο, αναγνωρίζω ότι ήταν μαχητική σε θέματα ταξικά. Μισούσε το ότι το Συντηρητικό Κόμμα ήταν το προπύργιο μιας πολιτικής ελίτ, άνθρωποι μαλθακοί, με εύκολη ζωή, που σπούδαζαν στο Κέιμπριτζ και στα καλύτερα πανεπιστήμια και δεν κατανοούσαν τους απλούς ανθρώπους. Τότε υπήρξε άρση των ταξικών διαχωριστικών γραμμών στην Αγγλία, πράγμα που δεν συμβαίνει σήμερα».
Οικονομική κρίση: «Κάθε τόσο οι άνθρωποι νομίζουν ότι αντιμετωπίζουν κοινωνική, πολιτική, οικονομική κρίση για πρώτη φορά. Ομως αν γυρίσεις στο παρελθόν βλέπεις ότι υπήρξαν αντίστοιχα πολλές δυσκολίες. Οι συγγραφείς δεν μπορούν να δώσουν λύση στην κρίση. Μπορούν να ερευνήσουν και να τεκμηριώσουν τον αντίκτυπο κάποιων πολιτικών γεγονότων στην κοινωνία. Μπορούν να γράψουν γι΄ αυτά, έχουν ηθικό καθήκον να πουν την αλήθεια. Κι αυτό είναι μια πολιτική πράξη».
INFO: Το «Expo 58» (μετ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου), όπως και τα υπόλοιπα βιβλία του κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Πόλις».
