Της Εφης Μαρίνου
Εφυγε από τη ζωή η ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτις Μαριέτα Ριάλδη σε ηλικία 74 ετών. Ασχολήθηκε με το θέατρο από μικρή δίνοντας προτεραιότητα στο σύγχρονο νεοελληνικό έργο. Ιδρύει με θέρμη και πείσμα το Πειραματικό Θέατρο φιλοξενώντας ξένους αλλά και πολλούς νέους και παλαιότερους συγγραφείς (Καμπανέλλης, Μουρσελάς, Ζιώγας). Οι επιλογές της, τολμηρές και πειραματικές για την εποχή της χούντας αλλά και αργότερα, άνοιξαν το θεατρικό τοπίο στο καινούργιο.
Η Μαριέτα Ριάλδη από μαθήτρια του Γυμνασίου άρχισε να σπουδάζει θέατρο. Το 1964 ιδρύει το πρώτο Πειραματικό Θέατρο Τσέπης με ρεπερτόριο: «Ο Ρωμαίος, η Ιουλιέτα και τα σκοτάδια» του Γιαν Οτσενάσεκ, «Εστιατόριο Ουμανίσμους» του Βασίλη Ζιώγα κ.ά. Το 1965 μαζί με τους Μίκη Θεοδωράκη, Μέντη Μποσταντζόγλου και Ιάκωβο Καμπανέλλη στήνουν στην Κοκκινιά το Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο, αλλά λίγους μήνες μετά η Ασφάλεια το σφραγίζει.
Από το 1965 μέχρι το 1968 ανεβάζει σε διάφορους θεατρικούς χώρους τα έργα: «Μύγες» του Σαρτρ, «Δεσποινίς Τζούλια» του Στρίντμπεργκ, «Η κυρία δεν πενθεί» του Μουρσελά, «Μικρή παρένθεση» του Βαγγέλη Γκούφα, «Εκτέλεση» της Κωστούλας Μητροπούλου κ.ά. Από το 1968 το Πειραματικό στεγάζεται στη μικρή αίθουσα της οδού Ακαδημίας και ανεβάζει αρκετά έργα, ανάμεσά τους: «Ηχος του κώδωνος» του Γιάννη Σκαρίμπα, «Πρόγονος» του Αγγελου Τερζάκη, «Σχεδίες» της Μαρίας Λαμπαδαρίδου, «Εκπληξη» του Μπάμπη Τσικληρόπουλου, «Αποικία των τιμωρημένων» του Ιάκωβου Καμπανέλλη, «Βιοχημεία» του Παύλου Μάτεσι, αλλά και τα δικά της «Τα παιδιά», «Μάο Μάο», «Ουστ» και το «Σκ…».
Σε συνέντευξή της στο «Αντί» αναφέρεται στη σχέση πολιτικής και πολιτισμού. «Το θέατρο αν δεν είναι πολιτική πράξη δεν εξυπηρετεί τίποτα. Αλλά δεν γίνεται τέχνη με ανεπαρκή μέσα, γιατί τότε καταφεύγουμε σε ασημαντότητες που ταμπουρώνονται πίσω από τον όρο «στρατευμένη τέχνη» και κάνουν αρλούμπες».
Ανατριχιαστικά επίκαιρα τα λόγια της για τη δική της επιτυχία, το «Σκ…». «Μπορεί να χαρακτηριστεί σάτιρα πανικού. Οι κάτοικοι νιώθουν ότι το έδαφος τρέμει κάτω από τα πόδια τους. Οι περισσότεροι μόλις τώρα συνειδητοποιούν τον κίνδυνο. Μετά τον φόβο ο πανικός. Μερικές μεμονωμένες θυσίες πνίγονται στο αίμα. Οι νέοι οδηγούνται στα στρατόπεδα για να τους αφαιρέσουν κάθε πρωτοβουλία. Η οικογένεια παίζει το τελευταίο της χαρτί και χάνει. Η επίσημη θρησκεία βλέπει να διαδραματίζονται τα γεγονότα χωρίς να παίρνει θέση. Οι καλλιτέχνες είναι χρεοκοπημένοι. Οι εμπνεύσεις τους είναι φτωχές μπροστά στα άλματα που κάνει η σημερινή ζωή. (….) Για πρώτη φορά θύτες και θύματα βρίσκονται στο ίδιο αδιέξοδο. Μίσος μόνο. Δεν μπορούν να υπάρξουν προοπτικές. Μια εκνευριστική αναμονή. Οι άνθρωποι τερατοποιούνται. Αρχίζουν να αυτοκαταστρέφονται. Η ασυδοσία γίνεται παροξυσμός. (…) Κάποιος τότε βγάζει μια κραυγή. Η πόλη ακινητοποιείται. Σταματάει. Παύει ν’ ανασαίνει. Νεκρώνεται. Τότε ίσως κάτι συμβεί. Κάτι γίνεται… Ισως…».
35 χρόνια Διόπτρα
Οι εκδόσεις «Διόπτρα» γιορτάζουν τα 35 χρόνια τους. Για τον λόγο αυτόν οργανώνεται τιμητική εκδήλωση σήμερα (20.30), στο βιβλιοπωλείο «Ιανός» (Σταδίου 24), στο πλαίσιο της σειράς «Οι εκδότες και η ιστορία τους». Σχολιάζει, παρουσιάζει και συνομιλεί με φίλους και συνεργάτες των εκδόσεων «Διόπτρα» ο Γιάννης Μπασκόζος.
«Μη μ' αφήσεις να χαθώ» του Παύλου Κάγιου
Το νέο μυθιστόρημα του Παύλου Κάγιου «Μη μ’ αφήσεις να χαθώ» παρουσιάζουν οι Εκδόσεις Καστανιώτης στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος (στις 8.00). Ο εικαστικός Κυριακός Κατζουράκης θα μιλήσει για το βιβλίο, ενώ οι ηθοποιοί Λάκης Λαζόπουλος, Δημήτρης Καταλειφός, Γιώτα Φέστα και Αλίκη Παπαχελά θα διαβάσουν αποσπάσματα.
Η Πένυ Ξενάκη, με τη συνοδεία της μουσικού Μαρίνας Τσοκάνη, θα ερμηνεύσει τραγούδια που διατρέχουν τη σαραντάχρονη πορεία των ηρώων του μυθιστορήματος. (Ταινιοθήκη της Ελλάδος, Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, μετρό Κεραμεικός, τηλ. 210-3609695).
Ελληνες σκηνοθέτες του 20ού αιώνα
Ο διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Σωτήρης Χατζάκης και οι εκδόσεις «Τόπος» προσκαλoύν στην παρουσίαση του βιβλίου «Ελληνες σκηνοθέτες του 20ού αιώνα», σε επιμέλεια Θανάση Θ. Νιάρχου, σήμερα, ώρα 20.00, στην κεντρική σκηνή του Εθνικού (Αγίου Κωνσταντίνου 22-24, τηλ. 210 5288100). Θα μιλήσουν οι: Μπέττυ Αρβανίτη, Λυδία Κονιόρδου, Αλκης Κούρκουλος, Βαγγέλης Χρόνης. Το κείμενο του Αλέξη Μινωτή για τον Φώτο Πολίτη θα διαβάσει ο Σταμάτης Φασουλής. Θα παρουσιάσει και θα συντονίσει η θεατρολόγος Ειρήνη Μουντράκη.
Οδός Σταδίου και Πλατεία Αριστοτέλους
Δύο ομαδικές εκθέσεις οργανώνει το βιβλιοπωλείο Ιανός στους χώρους του, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, με τίτλο «Πλατεία Αριστοτέλους» και «Οδός Σταδίου», σε επιμέλεια Ιριδας Κρητικού. Ο εύγλωττος τίτλος «Οδός Σταδίου» επιλέχθηκε γιατί εμπερικλείει δυνητικά πολλές οπτικές γωνίες, πληροφορίες, καταγραφές και ορατές ή αθέατες όψεις ενός εκ των πλέον ιστορικών δρόμων της πόλης: νεοκλασικά κτίρια και πνευματικά ιδρύματα, μουσεία και ανδριάντες, πλατείες και καφενεία, γνωστούς κινηματογράφους, βιβλιοπωλεία και καταστήματα, αλλά και ανεξίτηλα σημάδια ανθρώπων και ιστορικών γεγονότων.
Ειδικά για την έκθεση της Αθήνας, σημαντική συμβολή στην απόπειρα ιχνογράφησης της οδού Σταδίου έχει η Ομάδα «Κάθε Σάββατο», που αριθμώντας περίπου 13.000 ενεργά μέλη δραστηριοποιείται εδώ και δύο χρόνια, προτείνοντας ομαδικές πολιτιστικές δραστηριότητες, επισκέψεις και ενέργειες στο κέντρο της πρωτεύουσας.
Διάρκεια μέχρι 5 Ιανουαρίου. Αθήνα: Σταδίου 24, 210-3217917, www.ianos.gr. Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλους 7, 2310-277004. Ωρες λειτουργίας: Δευτ. – Παρ.: 9.00 – 21.00, Σάββ.: 9.00-20.00.
Η ποίηση του Χρ. Παναγιωτόπουλου
Την ποιητική συλλογή τού Χρήστου Παναγιωτόπουλου (διευθυντή ειδήσεων τού Mega) «Αποτύπωμα» (εκδόσεις Λιβάνη) παρουσιάζουν στις 12.30 στο εστιατόριο τού Νέου Μουσείου Ακρόπολης (Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15) ο Μάνος Ελευθερίου, ο Θάνος Μικρούτσικος, η Ελενα Ακρίτα και ο Δημήτρης Παπαδημητρίου. Συντονίζει ο Παύλος Τσίμας.
