Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η κυβέρνηση ανακοινώνει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, την ώρα που ο Αντώνης Σαμαράς τα απαξιώνει συστηματικά. Πάντως, η χρονιά κύλησε με πολλές καταδίκες της χώρας μας από το ΕΔΔΑ τις οποίες περιφρονεί η διοίκηση
Του Δημήτρη Αγγελίδη
«Και σας θυμίζω ότι μέχρι πριν από λίγο στους ευρωπαϊκούς θεσμούς δεν τολμούσαν καν να πουν τη λέξη λαθρομετανάστευση! Τώρα, μαζί με άλλες χώρες του μεσογειακού Νότου, τη βάλαμε ως προτεραιότητα στην ατζέντα. Και με τακτικές “αποτροπής” επιπλέον, που μέχρι σήμερα επίσης απαγορεύονταν. Και με πολιτική μαζικών επαναπατρισμών». Αντώνης Σαμαράς, ομιλία στη Βουλή για τον προϋπολογισμό, 7 Δεκεμβρίου 2013.
Με τη δήλωσή του στη Βουλή το Σάββατο, ο πρωθυπουργός τίμησε τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, περιγράφοντας με αυτοπεποίθηση άλλο ένα success story της κυβέρνησής του, την πλήρη απαξίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οσο και αν σήμερα ανακοινώνεται το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, η δήλωση του πρωθυπουργού στη Βουλή είναι το πιο κατάλληλο κλείσιμο μιας χρονιάς που ξεκίνησε με τον γενικό γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου, τον γνωστό Παναγιώτη Μπαλτάκο, να αδειάζει την Εθνική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, δηλώνοντας πως «δεν τον ενδιαφέρει» το έργο της Επιτροπής, τα δικαιώματα του ανθρώπου και οι σχετικές διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας.
«Προάγγελο δυσμενών εξελίξεων» είχε θεωρήσει τη δήλωση η Επιτροπή και η κυβέρνηση έκανε ό,τι μπορούσε για να βγάλει αληθινούς τους φόβους της. Δεν είναι μόνο οι υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) ούτε οι καταδίκες του Δικαστηρίου σε βάρος της Ελλάδας για παραβιάσεις των δικαιωμάτων των ομόφυλων ζευγαριών, των Ρομά, των οροθετικών, των ανθρώπων που ζητούν άσυλο, των κρατουμένων, των ανθρώπων διαφορετικής θρησκευτικής συνείδησης. Κάποιες καταδίκες αφορούν προσφυγές που έγιναν πριν ο κύριος Σαμαράς στρίψει το τιμόνι της χώρας τέρμα δεξιά.
Ουραγός στην Ευρώπη
Αλλωστε, όσο και αν προσπαθεί να μας πείσει για τον ρόλο του στην εξαγωγή της ξενοφοβικής και αντιδραστικής πολιτικής του στην Ευρώπη, επικαλούμενος μάλιστα τον… Νέλσον Μαντέλα, μάλλον υπερεκτιμά τις ικανότητές του ο πρωθυπουργός. Και σ’ αυτή την περίπτωση, ο κύριος Σαμαράς εμφανίζεται ουραγός των πιο σκοταδιστικών ευρωπαϊκών πολιτικών, του ιδεολογήματος της Ευρώπης-φρούριο που έχει οδηγήσει σε μαζικούς θανάτους μεταναστών στα καράβια που περνούν τη Μεσόγειο. Ούτε άλλωστε είναι η Ελλάδα η μόνη χώρα που έχει καταδίκες από το ΕΔΔΑ.
Αυτό για το οποίο δικαιούται να υπερηφανεύεται ο πρωθυπουργός είναι η επιτυχία της κυβέρνησής του να καλλιεργήσει την πλήρη απαξίωση προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και τους θεσμούς που είναι εξουσιοδοτημένοι να επιτηρούν την τήρησή τους, και ιδίως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το αρμόδιο όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης που αποφασίζει τελεσίδικα αν μια χώρα παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και υπερτερεί της εθνικής νομοθεσίας, σύμφωνα με το ελληνικό Σύνταγμα.
Μόλις πρόσφατα εμφανίστηκε ο υπουργός Δικαιοσύνης να απαξιώνει την καταδικαστική απόφαση του Δικαστηρίου για τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από το σύμφωνο συμβίωσης, βάζοντας προϋποθέσεις για την εναρμόνιση της χώρας με την απόφαση και παραπέμποντάς την στις καλένδες. Ο Χαράλαμπος Αθανασίου, που όταν ήταν υφυπουργός Εσωτερικών έσπευσε να καταργήσει τον νόμο για την ελληνική ιθαγένεια, είπε ούτε λίγο-ούτε πολύ ότι περιμένει την «καθαρογραμμένη» απόφαση του Δικαστηρίου για να τη… μελετήσει, αγνοώντας ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου δεν καθαρογράφονται αλλά είναι τελεσίδικες τη στιγμή που ανακοινώνονται, αρκετές εβδομάδες δηλαδή πριν εκτεθεί με τις δηλώσεις του ο υπουργός. Την ίδια επιχειρηματολογία ανέπτυξαν στα ΜΜΕ και κυβερνητικοί βουλευτές.
Σωρεία καταδικαστικών αποφάσεων έχει βγάλει το ΕΔΔΑ για διακρίσεις κατά των Ρομά, αλλά η κατάσταση χειροτερεύει, με μαζικά πογκρόμ να προστίθενται στην περιθωριοποίηση και τις διακρίσεις. Μάλιστα, η Ελλάδα έχει καταδικαστεί δύο φορές για την ίδια υπόθεση, το 12ο Δημοτικό Σχολείο του Ασπρόπυργου, σχολείο-γκέτο Ρομά (και άλλες για εκπαιδευτικό αποκλεισμό Ρομά σε άλλες περιοχές), και ο δήμαρχος της πόλης στέλνει εξώδικα ώστε να μην εφαρμοστεί η απόφαση του Δικαστηρίου, κατηγορώντας το ότι… παραπλανήθηκε.
Λίγους μήνες πριν, ο νεοφερμένος υπουργός Υγείας Αδωνις Γεωργιάδης είχε δείξει στη Βουλή πώς αντιλαμβάνεται τον έλεγχο της διοίκησης από τις αρμόδιες αρχές («Ο Συνήγορος του Πολίτη δεν κυβερνά αυτή τη χώρα») και τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας, εκτός φυσικά από κείνες που εξυπηρετούν τη μνημονιακή πολιτική που επιχείρησε να εξισώσει με την ΕΣΔΑ: «Θα σας έφερνα διακόσιους διεθνείς φορείς, το IMF, την Παγκόσμια Τράπεζα, την ΕΚΤ, που μας λένε “εφαρμόστε το Μνημόνιο”. Θα λέμε ποιος διεθνής οργανισμός μας αρέσει και ποιος όχι;». Ο υπουργός απαντούσε στις επείγουσες εκκλήσεις οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων να αποσύρει τη ρατσιστική και επικίνδυνη για τη δημόσια υγεία υγειονομική διάταξη Λοβέρδου, που στοχοποίησε δεκάδες οροθετικές τοξικοεξαρτημένες.
Οσο για τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, οι καθημερινές, συστηματικές και μαζικές παραβιάσεις θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την αστυνομία (επιχειρήσεις «Ξένιος Ζευς», πογκρόμ κατά των τοξικοεξαρτημένων και των άστεγων, καταχρηστική κράτηση ανθρώπων, βασανισμός, απάνθρωπες συνθήκες κράτησης) έχουν καταγραφεί αναλυτικά σε εκθέσεις των πιο έγκυρων διεθνών και ελληνικών οργανώσεων και οργανισμών. Υπάρχουν άλλωστε και εδώ καταδικαστικές αποφάσεις του ΕΔΔΑ, χωρίς να έχουν ληφθεί υπόψη στην πράξη. Ο υπουργός όχι μόνο δεν προλαβαίνει να συναντηθεί με τη Διεθνή Αμνηστία και τη Human Rights Watch, αλλά δεν προσέρχεται καν στη Βουλή να απαντήσει σε καταγγελίες για παράνομες, βίαιες και δολοφονικές επαναπροωθήσεις που γίνονται από ένστολους κουκουλοφόρους μες στο σκοτάδι, την άλλη όψη του νομίσματος των «μαζικών επαναπατρισμών» που καυχιέται ότι εξήγαγε στην Ευρώπη ο πρωθυπουργός.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
«Η εποχή των τεράτων»
Του Δημήτρη Χριστόπουλου*
H σημερινή συγκυρία αναδεικνύει με τον πιο άμεσο τρόπο την αδιαιρετότητα των δικαιωμάτων. Παλιά οικουμενική συζήτηση, πλην όμως απολύτως επίκαιρη στην Ευρώπη σήμερα σε βαθμό ανέλπιστο. Οταν γίνεται ζημιά σε ένα δικαίωμα, η ζημιά θα πάει κι αλλού. Σήμερα βιώνουμε γερά στο πετσί μας ότι χωρίς κοινωνικά δικαιώματα τα κλασικά ατομικά εξατμίζονται, ενώ οι ίδιοι οι μηχανισμοί προστασίας των δικαιωμάτων και λογοδοσίας των Αρχών, και πρωτίστως η Δικαιοσύνη, αδυνατούν να αποδώσουν τα ζητούμενα.
Πιο παλιά συζητάγαμε για ευπαθείς ομάδες εκτεθειμένες περισσότερο στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους. Πλέον η «ευπάθεια» γενικεύεται. Στη σημερινή συγκυρία στην Ελλάδα με τον πιο οξύ τρόπο, αλλά και δι’ αυτής και για την υπόλοιπη Ευρώπη, η τρωτότητα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας καθίσταται μια κοινή βιοτική συνθήκη για το μεγαλύτερο τμήμα του πληθυσμού με τρόπο που νομίζαμε ότι είχαμε αφήσει οριστικά στο παρελθόν.
Πέραν όμως της κοινωνικής οδύνης εδώ τίθεται κι ένα άλλο μείζον ζήτημα: αυτό της νομιμοποίησης της εξουσίας στις συνειδήσεις των ανθρώπων.
Οπως έλεγε ο Γκράμσι, όταν το παλιό δεν έχει ακόμη τελειώσει και το καινούργιο δεν έχει γεννηθεί, «είναι η εποχή των τεράτων». Αυτό βλέπουμε σήμερα και με τα δικαιώματα… Αυτό είναι ο ναζισμός. Μια πολιτεία που δεν σέβεται την αξιοπρέπεια της κοινωνίας της, δεν μπορεί εύλογα να προσδοκά σεβασμό και εμπιστοσύνη στη δική της εξουσία. Αυτό συμβαίνει στην Ελλάδα σήμερα.
Με αφορμή το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα του 2012, η Ελληνική Ενωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη είχε επισημαίνει ότι «υφίσταται ένας ελάχιστος κανονιστικός πυρήνας για τα κοινωνικά δικαιώματα, ο οποίος και θα πρέπει να μείνει άθικτος από τα όποια δημοσιονομικά μέτρα. Ο πυρήνας αυτός είναι, με άλλα λόγια, μια κόκκινη γραμμή, η παραβίαση της οποίας δεν σημαίνει απλώς “καταστρατήγηση κεκτημένων”, αλλά παραβίαση των θεμελιωδών κανόνων επιβίωσης μιας πολιτικής κοινότητας και ασφαλούς συμβίωσης εντός αυτής. Το ελάχιστο όριο ουσιαστικής αυτονομίας και αξιοπρέπειας των πολιτών αποτελεί την αντίστροφη, πλην όμως σύμμετρη, όψη του ελάχιστου ορίου νομιμοποίησης της πολιτείας μας».
* Διεθνής Ομοσπονδία Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (www.fidh.org)
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Υποχώρηση του νομικού πολιτισμού
Του Κώστα Παπαδάκη*
O επίσημος εορτασμός της ημέρας ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι τουλάχιστον υποκριτικός από τις κυρίαρχες δυνάμεις του πλανήτη και όλες τις κρατικές πολιτικές που συνδέονται μαζί τους. Στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια όλες οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πόλεμοι. Καμία πρόοδος ωστόσο δεν έχει σημειωθεί προς όφελος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά αντίθετα διανύουμε σε όλο τον κόσμο μια πρωτοφανή περίοδο υποχώρησης του νομικού πολιτισμού που έχει κατακτηθεί με αγώνες των προηγούμενων 100ετιών και συρρίκνωσης, αμφισβήτησης και αναίρεσης των ατομικών και συλλογικών δημοκρατικών ελευθεριών και δικαιωμάτων. Τόσο τα δικαιώματα τα οποία εξασφαλίζουν τους υλικούς και οικονομικούς όρους διαβίωσης όσο και εκείνα που αφορούν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, βρίσκονται σε πρωτοφανή και απροκάλυπτο διωγμό στην Ελλάδα, όπου τα τελευταία χρόνια καταπατούνται καθημερινά και συστηματικά όλα τα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών στον βωμό της αντιμετώπισης της κρίσης προς όφελος του κεφαλαίου.
* Δικηγόρος – Κίνηση για τις Ελευθερίες και τα Δημοκρατικά Δικαιώματα της Εποχής μας
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Περιφρονούμε τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ
Του Παναγιώτη Δημητρά*
Σήμερα και κάθε ημέρα πρέπει να θυμόμαστε πως η Ελλάδα περιφρονεί συστηματικά τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Μετά από πάνω από δέκα καταδίκες για αστυνομική βία, έχει αθετήσει την υποχρέωση να συστήσει ειδικό ανεξάρτητο γραφείο διερεύνησης των σχετικών καταγγελιών. Μετά από τέσσερις καταδίκες για μη αναγνώριση μειονοτικών τουρκικών και μακεδονικών σωματείων, επιμένει να μην τα αναγνωρίζει. Μετά από τρεις καταδίκες για πλήρη εκπαιδευτικό αποκλεισμό ή διαχωρισμό σε σχολεία-γκέτο των παιδιών Ρομά, τα σχολεία-γκέτο παραμένουν και η πλειονότητα των παιδιών Ρομά παραμένουν ουσιαστικά αποκλεισμένα από την εκπαίδευση. Τρεις φορές καταδικάστηκε η Ελλάδα για τον θρησκευτικό όρκο, ο νόμος άλλαξε, αλλά τα δικαστήρια, μέχρι και η Εισαγγελία Αρείου Πάγου, συνεχίζουν να εφαρμόζουν τις καταργημένες διατάξεις. Τέλος, εκατοντάδες καταδίκες για υπερβολική διάρκεια των δικών δεν οδήγησαν ακόμα σε νομοθέτηση αποζημιώσεων από τα περισσότερα ελληνικά δικαστήρια, ενώ ταυτόχρονα σε πολιτικές δίκες ορίζονται δικάσιμοι μετά από 4-5 χρόνια!
* Ελληνικό Παρατηρητήριο των Συμφωνιών του Ελσίνκι
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Η διοίκηση στην Ελλάδα παρανομεί
Του Σπύρου Κουλοχέρη*
Για να μιλήσει κανείς για σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρέπει πρώτα απ’ όλα να ελέγξει κατά πόσο έχει κανείς πρόσβαση σ’ αυτά. Ενας μεγάλος αριθμός προσώπων, που φεύγουν από τις χώρες καταγωγής τους γιατί κινδυνεύει η ζωή τους, γιατί παραβιάζονται βάναυσα τα βασικά τους δικαιώματα, δεν μπορούν να ζητήσουν προστασία στην Ελλάδα.
Τους εμποδίζεται οργανωμένα η είσοδος ή και επαναπροωθούνται, από στεριά και θάλασσα με τρόπους μη νόμιμους, πίσω στη χώρα όπου διώκονται ή πέρασαν μέσ’ απ’ αυτήν για το ταξίδι σωτηρίας τους στην Ευρώπη.
Οσοι καταφέρνουν να περάσουν τα σύνορα υφίστανται οι περισσότεροι μακρόχρονες διοικητικές κρατήσεις σε εξευτελιστικές και απάνθρωπες συνθήκες και έχουν αποτραπεί να ζητήσουν προστασία.
Και όσοι είναι ελεύθεροι, αλλά με τον φόβο να συλληφθούν κάθε στιγμή ως παράνομοι, ζητούν άσυλο, ξέρουν ότι λίγοι απ’ αυτούς θα μπορέσουν να το επιτύχουν άμεσα. Εκθέσεις και καταδίκες σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο περιγράφουν την όλη κατάσταση.
Για να μιλήσει κανείς για σεβασμό ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει πρώτα να αναρωτηθεί για ποιο λόγο δεν υπάρχει πρόσβαση σ’ αυτά, για ποιο λόγο η διοίκηση παρανομεί. Και ποια η συνταγματική υποχρέωση των Ελλήνων απέναντι σ’ αυτές τις παρανομίες.
* Δικηγόρος – Νομική Υπηρεσία του Ελληνικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Αποκλεισμός σε Υγεία – Παιδεία
Των Γιώργου Βήχα, Αγγελικής Ηλιοπούλου*
Γιορτάζουμε σήμερα τα ανθρώπινα δικαιώματα, βιώνοντας στη χώρα μας μια φοβερά αντιφατική κατάσταση έντονου αποκλεισμού των πολιτών σε τομείς που μέχρι πρόσφατα θεωρούσαμε δεδομένα ανθρώπινα δικαιώματα: Το δικαίωμα στην Υγεία, στην Παιδεία, στην εργασία, στην κατοικία και σε βασικές συνθήκες διαβίωσης (θέρμανση, διατροφή). Με λίγα λόγια, την αντιφατική αυτή κατάσταση μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε ως πλήρη κατάρρευση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Φοιτητές που δεν επιλέγουν επιστήμες που ονειρεύονταν και επιθυμούσαν να σπουδάσουν όχι γιατί δεν έχουν τις ικανότητες αλλά γιατί δεν μπορούν να ανταποκριθούν οικονομικά στη μετακίνησή τους σε πόλη μακριά από την κατοικία των γονέων τους. Μαθητές που δεν διδάσκονται κάποια μαθήματα επειδή ακόμη και σήμερα δεν έχουν φτάσει εκπαιδευτικοί στα σχολεία τους. Μαθητές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης που αντιμετωπίζονται αποσπασματικά και άνισα, ως παιδιά ενός κατώτερου Θεού, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές χώρες.
Μαθητές που καλούνται να ανταποκριθούν στις σχολικές δραστηριότητες νηστικοί -και πώς να το κάνουν άραγε- και καταλήγουν να αναζητούν φαγητό στα σκουπίδια.
Μαθητές που καλούνται να ανταγωνιστούν με άνισους όρους άλλους μαθητές με οικονομικές δυνατότητες και πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε κάθε μορφής ενισχυτική διδασκαλία.
Παιδιά που εγκαταλείπουν το σχολείο σε μια απαξιωτική κατάσταση που αναπτύσσεται στο πνεύμα ότι τα πτυχία και τα χαρτιά είναι άχρηστα, αφού δεν εξασφαλίζουν δουλειά και φαγητό…
Περισσότεροι από 6.000.000 άνθρωποι ανασφάλιστοι βρίσκονται αποκλεισμένοι από υπηρεσίες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας υγείας. Διαγνωσμένοι καρκινοπαθείς παραμένουν επί μήνες χωρίς πρόσβαση σε χειρουργική επέμβαση, χημειοθεραπείες ή φαρμακευτική αγωγή. Καρδιοπαθείς με κρίσιμες για τη ζωή τους καταστάσεις (π.χ. ανεύρυσμα αορτής) εξαναγκάζονται σε αναμονή του θανάτου λόγω του φόβου της δημιουργίας χρέους προς την εφορία. Εγκυμονούσες που δεν έχουν πρόσβαση σε προγεννητικό έλεγχο και βέβαια ούτε στην ιατρική στήριξη κατά τον τοκετό, με συνέπεια σοβαρούς κινδύνους για το έμβρυο και τις ίδιες. Βρέφη ανεμβολίαστα, υποσιτισμένα λόγω οικονομίας στη δόση του βρεφικού γάλακτος και με δυσκολίες στην ψυχοκοινωνική τους ένταξη λόγω της ιδιότυπης ψυχολογίας των γονέων που αδυνατούν να τους εξασφαλίσουν τα αναγκαία για τη ζωή.
Διαβητικοί, ασθενείς με σοβαρές λοιμώδεις νόσους ή ρευματοειδή αρθρίτιδα χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Και μια σειρά ακόμη περιπτώσεων που αποδεικνύουν καθημερινά ότι ο αποκλεισμός όλων αυτών των ανθρώπων από το Δημόσιο Σύστημα Υγείας αποτελεί σαφή καταπάτηση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος. Πρόκειται για τη γενοκτονία ενός λαού που δεν επέλεξε και εν τέλει δεν ευθύνεται για τις επιλογές που επιβάλλουν η περίφημη τρόικα και το ΔΝΤ.
* Καρδιολόγος και εκπαιδευτικός – Μητροπολιτικό Κοινωνικό Ιατρείο Ελληνικού
