Του Μπάμπη Μιχάλη
Της μόδας φαίνεται ότι γίνεται το «νέρωμα» της νομοθεσίας που αφορά τη δράση και τα κέρδη του χρηματοπιστωτικού τομέα. Μετά την προχθεσινή επικύρωση του «νερωμένου» κανόνα Βόλκερ από πέντε ρυθμιστικές αρχές των ΗΠΑ -μεταξύ αυτών και η Fed-, έρχεται σήμερα η σειρά των Ευρωπαίων να κάνουν το ίδιο με νομοθεσία που αφορά τις τράπεζες και τα υπόλοιπα ιδρύματα του χρηματοπιστωτικού τομέα. Σύμφωνα με δημοσίευμα του πρακτορείου Reuters, οι 11 ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Βέλγιο, Εσθονία, Σλοβακία, Σλοβενία) που αποφάσισαν πέρυσι να προχωρήσουν στην επιβολή φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές ή αλλιώς φόρου Τόμπιν, προτίθενται να μη συμπεριλάβουν στο μέτρο σειρά από χρηματοπιστωτικά προϊόντα που συναλλάσσουν καθημερινά οι τράπεζες αποκομίζοντας κέρδη δισεκατομμυρίων. Εκπρόσωποι των 11 χωρών πρόκειται να συναντηθούν σήμερα προκειμένου να εξετάσουν τις παραμέτρους εφαρμογής του μέτρου.
Ο φόρος Τόμπιν προτάθηκε το 1972 από τον νομπελίστα οικονομολόγο Τζέιμς Τόμπιν με στόχο «να μπει λίγη άμμος στον τροχό των χρηματαγορών» και ειδικά της τότε αγοράς συναλλάγματος. Στόχος της πρότασης ήταν να ενισχυθεί η παγκόσμια χρηματοπιστωτική σταθερότητα και να ανακοπούν οι συνεχείς κερδοσκοπικές κρίσεις που ταλαιπωρούν την παγκόσμια οικονομία. Ο αντίστοιχος φόρος στον οποίο συμφώνησαν πέρυσι οι 11 χώρες προέβλεπε τη φορολόγηση των συναλλαγών μετοχών, ομολόγων, παραγώγων, repos, συμφωνιών δανεισμού τίτλων με στόχο πέρα από την ενίσχυση της σταθερότητας στις αγορές και την αφαίμαξη 35 δισ. ευρώ ετησίως από τις τράπεζες, σε αντάλλαγμα της πολυδάπανης διάσωσής τους με χρήματα φορολογουμένων μετά το κραχ του 2008.
Εξαιρέσεις
Σύμφωνα με έγγραφο που επικαλείται το Reuters όμως, στη σημερινή συνάντηση οι εκπρόσωποι των 11 χωρών προτίθενται να βάλουν αρκετό νερό στον… φόρο. Μεταξύ άλλων και εξαιρώντας από τη φορολόγηση τις συμφωνίες επαναγοράς (repos), αλλά πλαγίως και τα αμοιβαία κεφάλαια, οι συναλλαγές των οποίων υπάρχει πρόθεση να ενταχθούν σε αυτές της πρωτογενούς αγοράς – οι οποίες έχουν ήδη εξαιρεθεί από τον φόρο. Ο φόρος έχει ήδη φάει αρκετές… σφαλιάρες, συνεπικουρούμενου και του άγριου λόμπι που ασκούν εναντίον του τράπεζες και «φίλιες» κυβερνήσεις. Τον Σεπτέμβριο, οι νομικές υπηρεσίες της Ε.Ε. έκριναν ότι ο φόρος δεν συνάδει με τη συνθήκη της Ε.Ε. «καθώς παραβιάζει τις φορολογικές αρμοδιότητες των κρατών-μελών που δεν συμμετέχουν», ενώ στις αρχές αυτού του μήνα στην πρώτη συνάντηση που είχαν εκπρόσωποι των 11 χωρών, μετά σχεδόν τρεις μήνες, συμφώνησαν να μην εφαρμοστεί ο φόρος πριν από το 2015, παρότι η αρχική πρόταση ήταν για τον επόμενο Ιανουάριο.
