Μουστοπιπεριά, φιλετοπιπεριά, λιαστή, ντοματοπιπεριά, σάλτσες και άλλα εδέσματα με βάση την πιπεριά Φλωρίνης
Tου Δημήτρη Σταθόπουλου
Στο στενό πέρασμα που δημιουργείται από τις δύο λίμνες, τη Βεγορίτιδα και των Πετρών, οι δροσερές αέριες μάζες που κατεβαίνουν από το Καϊμακτσαλάν, και η σύσταση του εδάφους, κάνουν την πιπεριά Φλωρίνης ξεχωριστή. Ενα χωριό ολόκληρο, ο Αγιος Παντελεήμονας, κινείται στον ρυθμό της. Σε κάθε σπίτι κάθε νοικοκυρά θα την ετοιμάσει με τον δικό της τρόπο. Μία θα φτιάξει τουρσί, άλλη θα τις αποξηράνει, η γειτόνισσά της θα τις κάνει μπούκοβο και η… κουνιάδα της, ψητή στη φλόγα σερβιρισμένη με ψιλοκομμένο σκόρδο και ελαιόλαδο. Κάποια άλλη θα ψήσει και μελιτζάνες και θα τα αναμείξει κάνοντας άλειμμα μελιτζανοπιπεριάς. Σε κάθε φαγητό θα βρει τη θέση της. Η κάθε νοικοκυρά θα βρει τον τρόπο να την ενσωματώσει. Και θα ταιριάζει γάντι!
Τέσσερις άνδρες και μία πιπεριά
Αυτή η πιπεριά προκάλεσε όμως το έντονο ενδιαφέρον και τεσσάρων ανδρών της οικογένειας Ναουμίδη. Οι τέσσερις γιοι τής οικογένειας, ο Πέτρος, ο Αγγελος, ο Γιάννης και ο Γιώργος, ασχολούνται όλη την ημέρα με αυτή. «Οταν έρχεται η περίοδος της σποράς, παίρνω μία βαθιά ανάσα. Θέλω να δώσω τον καλύτερό μου εαυτό. Θέλω να είναι η καλύτερη χρονιά. Η καλύτερη πιπεριά που θα βγει. Μιλάω μαζί τους… Τις βλέπω να μεγαλώνουν και χαίρομαι» θα μας πει ο Πέτρος Ναουμίδης.
Μία ανάσα από τον οικισμό του Αγίου Παντελεήμονα βρίσκεται ένα επισκέψιμο, λιθόκτιστο πιπεράδικο, όπου μπορεί κανείς να απολαύσει όλη τη διαδικασία παρασκευής των εξαιρετικών αλειμμάτων, σαλτσών και της ξεχωριστής… μουστοπιπεριάς. «Εδώ φίλε μου ζούμε μαζί με τις πασχαλίτσες. Ανάμεσα στα φυτά μας ζουν εκατοντάδες πασχαλίτσες. Πόσο πιο απλά να πούμε ότι δεν χρησιμοποιούμε κανένα ζιζανιοκτόνο; Μαζί με τις πιπεριές μας, μεγαλώνουν πάνω από 10 είδη βρώσιμων φυτών. Μαζί τους μεγαλώνουμε και εμείς».
Η σοδειά είχε μαζευτεί και όλοι ασχολούνταν με την παρασκευή των διαφόρων ειδών πιπεριάς. Μουστοπιπεριά, φιλετοπιπεριά, λιαστή, ντοματοπιπεριά, σάλτσες κ.ά. Επισκεφτήκαμε το κτήμα με τις πιπεριές, μαζέψαμε τις κόκκινες, περάσαμε στο εργαστήριο και είδαμε τη διαδικασία. Ακολουθείται ο παραδοσιακός τρόπος παρασκευής της και αυτό είναι που την κάνει ανάρπαστη, στην Ελλάδα και όχι μόνο!
Οι ατέλειωτες ιστορίες του Πέτρου αλλά και του Αγγελου, του αδερφού του, δείχνουν ένα και μόνο πράγμα. Το αγαπούν αυτό το μέρος! Είναι η προέκταση του εαυτού τους. «Εμείς γεννηθήκαμε και μεγαλώσαμε στη λίμνη. Οταν τελείωνε το σχολείο για εμάς ένας ήταν ο προορισμός, η λίμνη! Στο τέλος του καλοκαιριού είχαμε φτάσει να γίνουμε κατάμαυροι από τον ήλιο. Η σχέση μας μαζί της είναι κάτι παραπάνω από εξάρτησης», σημειώνει ο Αγγελος Ναουμίδης, chef του ομώνυμου εστιατορίου, μπαλκόνι στη λίμνη Βεγορίτιδα. Φάγαμε πέστροφα με ριζότο… παραμιλούσαμε! Δοκιμάσαμε χοιρινό τηγανιά, χυλοπίτες με σουτζουκάκια, γαρίδες και πολλά άλλα. Και μην ξεχνιόμαστε! Η πιπεριά, κυρίαρχο ρόλο. Το ταξίδι μας στον Αγιο Παντελεήμονα Φλώρινης είναι θεματικό. Και το θέμα μας είναι η πιπεριά.
Πιπεριά Φλωρίνης στη γλάστρα
Επειδή πρόκειται για φυτά που δεν έχουν μεγάλες ανάγκες σε χώρο, μπορείτε να φυτέψετε σε μία γλάστρα στο μπαλκόνι σας. Το χώμα που θα χρησιμοποιήσετε πρέπει να είναι τύρφη με κάποιο κομπόστ, εμπλουτισμένο με ασβέστιο.
Αφού βάλετε λίγο χώμα στη γλάστρα στο κάτω μέρος, τοποθετείτε το φυτό στη μέση. Μετά γεμίζετε τη γλάστρα σας με χώμα περιμετρικά μέχρι να φτάσει να ξεπερνάει λίγο τη ρίζα του φυτού. Τέλος, με τα χέρια σας πιέζετε το χώμα ώστε να σφίξει γύρω από τη ρίζα και προσθέτετε ξανά όσο χώμα χρειάζεται.
Στο μπαλκόνι, τοποθετήστε τη σε σημείο που δεν έχει πολύ αέρα, αλλά έχει αρκετό ήλιο. Την άνοιξη που οι θερμοκρασίες δεν είναι πολύ υψηλές τότε καλό είναι να αφήνουμε το χώμα να στεγνώσει και μετά να ποτίζουμε. Το καλοκαίρι, φυσικά, που οι θερμοκρασίες σκαρφαλώνουν πάνω από τους 30 βαθμούς τότε το πότισμα πρέπει να γίνεται πιο εντατικό. Στην ανάπτυξή της, θα συμβάλλει ουσιαστικά η χρήση βιολογικού καλιούχου λιπάσματος σε υγρή ή στερεή μορφή. Προσοχή στην υπερδοσολογία γιατί κινδυνεύετε να κάψετε τα φυτά.
Πιπεριά Φλωρίνης (Capsicum)
Είναι ποώδες και θαμνώδες φυτό, άλλοτε με γλυκούς και άλλοτε με καυτερούς καρπούς. Το φυτό έχει ύψος 50–75 εκατοστά, βλαστούς που στην αρχή είναι τρυφεροί και στην συνέχεια ξυλώδεις, φύλλα σχετικά μικρά, ανοιχτοπράσινα και λευκά άνθη. Ο καρπός τής πιπεριάς είναι πράσινος ή κιτρινοπράσινος που γίνεται κόκκινος ή κίτρινος όταν ωριμάσει. Το σχήμα του, ανάλογα με την ποικιλία, είναι κωνικό και μακρύ έως σφαιρικό ή τοματόμορφο. Οι γλυκείς καρποί είναι μεγαλύτεροι από τους καυτερούς, αυλακωτοί και διογκωμένοι. Μαζεύονται 60–80 μέρες μετά από τη μεταφύτευση από το φυτώριο στο χωράφι.
Ιδανικός τόπος καλλιέργειας
Οι πιπεριές Φλωρίνης είναι η μακεδονική ποικιλία της κόκκινης πιπεριάς με τη γλυκιά γεύση, οι οποίες καλλιεργούνταν στην ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας, από όπου προέρχεται και το όνομά τους. Η ευρύτερη περιοχή της Φλώρινας είναι ο ιδανικός τόπος για την καλλιέργειά της, καθώς το φυτό της πιπεριάς αντέχει στην ξηρασία και το ψύχος, όπως ακριβώς είναι οι κλιματικές συνθήκες στο βορειοδυτικό άκρο της χώρας. Είναι ένα από τα λίγα φυτά που έχει τη δυνατότητα να παράγει τόσους διαφορετικούς καρπούς, τόσο στην όψη όσο και στη γεύση, κάτι που εξαρτάται κυρίως από τη διαδικασία ωρίμανσής τους.
Στις όχθες των λιμνών…
Οι πιπεριές στις όχθες των λιμνών της περιοχής, με την πλούσια σάρκα και γεύση δείχνουν τα ίχνη της θαυμαστής πορείας του είδους. Καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο μέρος της καλλιεργήσιμης γης στην περιοχή όπου μεγαλώνει και αναπτύσσεται με τη φροντίδα των αγροτών εδώ και πολλά χρόνια. Φορτωμένα ζώα μετέφεραν τις πιπεριές στα γειτονικά χωριά, στα παζάρια της Φλώρινας και του Αμύνταιου και έθρεψαν πολλές γενιές.
Τις πιπεριές Φλωρίνης μπορεί να τις δοκιμάσει κανείς σε διάφορες συνταγές και γαστρονομικές εμπνεύσεις. Τα χαρακτηριστικά αυτής της ποικιλίας είναι το μήκος της πιπεριάς και το πάχος της σάρκας της που την καθιστά ιδανικό τουρσί. Τρώγονται βέβαια και ωμές αλλά συνήθως σερβίρονται ψητές με ξύδι και λάδι, αφού πρώτα ξεφλουδιστούν. Χρησιμοποιούνται δε στην παρασκευή κόκκινου γλυκού πιπεριού.
Διατροφική αξία
Οι πιπεριές Φλωρίνης αποτελούν μια εύγευστη και ολιγοθερμιδική επιλογή, πλούσια σε βιταμίνες C, Α, Κ, B6 και Ε. Η βιταμίνη C μπορεί να διαδραματίσει θετικό ρόλο στη μείωση της διάρκειας των συμπτωμάτων του κοινού κρυολογήματος. Ειδικότερα η κόκκινη πιπεριά περιέχει υπερδιπλάσια ποσότητα βιταμίνης C απ’ ό,τι το πορτοκάλι. Επειδή ως προϊόν ταιριάζει εύκολα σε διάφορα απλά καθημερινά πιάτα (ομελέτες, φαγητά φούρνου, σαλάτες κοκ), η συστηματική χρήση της εμπλουτίζει σημαντικά τη διατροφική αξία των γευμάτων μας, χαρίζοντας στον οργανισμό μας τα απαραίτητα «εφόδια». Τέλος, λόγω του λυκοπένιου και της λουτεΐνης που περιέχουν, έχουν σημαντική αντιοξειδωτική δράση.
