Στην ετήσια έκθεσή της για την «αναδιάρθρωση» της ανώτατης εκπαίδευσης η Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας προβαίνει σε συστάσεις και υποδείξεις με βασική κατεύθυνση τις περισσότερες συγχωνεύσεις-καταργήσεις-μετακινήσεις Ιδρυμάτων, σχολών και τμημάτων

Της Αννας Ανδριτσάκη

Τη συνταγή αναδιάρθρωσης των ΑΕΙ παρουσίασε η Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) με την ετήσια έκθεσή της. Με τη χειρουργική λογική «πονάει χέρι-κόβει χέρι» -που επικρατούσε εν παλαιώ καιρώ πολέμου και ως φαίνεται αναβιώνει στα σύγχρονα κοινωνικο-πολιτικά μέτωπα- η Αρχή, που έχει την ευθύνη εκπόνησης σχεδίων όχι μόνο διάσωσης αλλά και αναβάθμισης του κρίσιμου αυτού χώρου, απορρίπτει λύσεις ενίσχυσης των ΑΕΙ και προβαίνει σε συστάσεις και υποδείξεις για την «αναδιάρθρωση» της ανώτατης εκπαίδευσης με βασική κατεύθυνση την περαιτέρω συρρίκνωσή της.

Βασικές προτάσεις της ΑΔΙΠ:

- Περισσότερες συγχωνεύσεις-καταργήσεις-μετακινήσεις Ιδρυμάτων, σχολών, τμημάτων σε «όλα ανεξαιρέτως τα ΑΕΙ».

- Απαξίωση των ανώτατων σπουδών με δημιουργία προγραμμάτων τριετούς, διετούς, ακόμη και μονοετούς (!) διάρκειας τόσο σε Πανεπιστήμια όσο και σε ΤΕΙ και υποβάθμισή τους σε κατώτερο επίπεδο πιστοποίησης.

- Υποβάθμιση των (αδύναμων) ΤΕΙ σε μεταλυκειακές δομές εκπαίδευσης ή ακόμη και σε επαγγελματικά «σχολεία» ανώτερης εκπαίδευσης.

- Μείωση του «υπερπληθυσμού» φοιτητών στα ΑΕΙ με παράλληλες ψαλιδιές σε εισακτέους και «λιμνάζοντες» φοιτητές, με ευθύνη των ίδιων των Ιδρυμάτων (όπως ορισμός από τα τμήματα του αριθμού εισακτέων και βάση εισαγωγής όχι μεγαλύτερη του 10/20).

- Μείωση όλων των μεγεθών εντός των ΑΕΙ από φοιτητές έως διδάσκοντες και ακαδημαϊκές μονάδες.

- Ποσοτικοποίηση δεδομένων, κλασματοποίηση των σπουδών, μέτρηση βάσει μαθηματικών κριτηρίων πιστοποίησης και εξάρτηση της βιωσιμότητας από την επιτυχή ανταπόκριση σε δείκτες όπως, μεταξύ άλλων, αναλογίες φοιτητών/διδασκόντων, κόστος ανά φοιτητή, απορρόφηση αποφοίτων στον «επαγγελματικό στίβο» κ.ά.

Στην έκθεση της ΑΔΙΠ, επείγων και πρωταρχικός στόχος είναι η «δραστική επαναξιολόγηση της διάρθρωσης του πλέγματος των ΑΕΙ» που προσδιορίζεται ως «πρώτο βήμα προς την αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης», στρώνοντας έτσι και το χαλί για το επόμενο βήμα συρρίκνωσης με το δεύτερο σχέδιο «Αθηνά» από το υπουργείο Παιδείας.

Η ιδανική πρόφαση

Η άποψη της ΑΔΙΠ χωρίς να είναι δεσμευτική αποτελεί την ιδανική πρόφαση για τη συνέχιση των πολιτικών περιστολής και συρρίκνωσης με οδηγό το επόμενο και ακόμη πιο αυστηρό σχέδιο «Αθηνά».

Μεταξύ άλλων προτείνεται:

- Θεραπεία αδικαιολόγητης διασποράς/επιστημονικής απομόνωσης τμημάτων ή και ΑΕΙ με αναδιάρθρωση στηριγμένη σε δείκτες που θα ορίζουν τα ελάχιστα μεγέθη ανά ΑΕΙ έως και ανά campus. Οι δείκτες είναι: ελάχιστη «κρίσιμη μάζα» φοιτητικού πληθυσμού, ελάχιστος αριθμός σχολών, τμημάτων ανά σχολή, μελών ΔΕΠ/ΕΠ.

- Θεραπεία υπερβολικού αριθμού (ταυτόσημων ή παρεμφερών) τμημάτων ή προγραμμάτων σπουδών με περιορισμό των «ισχνού προφίλ» ακαδημαϊκών μονάδων ή απορρόφησή τους από άλλες.

- Θεραπεία της υπερεξειδίκευσης με σύντομα προγράμματα σπουδών που θα εξυπηρετούσαν παράλληλα και την τόνωση της μεταλυκειακής εκπαίδευσης την οποία η ΑΔΙΠ θεωρεί μέρος της ανώτατης! Οπως ομολογείται, θα δημιουργηθεί και ποικιλία «διαδρομών εκπαίδευσης» και αντίστοιχων τίτλων (και επαγγελματικών δικαιωμάτων). Οπως σημειώνεται, οι μεταλυκειακές δομές «πρέπει να αποτελέσουν τη ραχοκοκαλιά της αναπτυξιακής προσπάθειας της χώρας», χωρίς ωστόσο να λαμβάνεται υπόψη ότι η ραχοκοκαλιά σ’ αυτόν τον κλάδο είναι ιδιωτική.

- Εξορθολογισμός του ακαδημαϊκού επιπέδου με «μετάπτωση από προ- σε μετα-πτυχιακό επίπεδο και από ΤΕΙ σε Πανεπιστήμιο ή και αντιστρόφως.

Εν ολίγοις, η ποιότητα της ανώτατης εκπαίδευσης πρέπει να μετριέται με ποσοτικά κριτήρια, συγκρίσιμα και εύκολα σε παρεμβάσεις και προσθαφαιρέσεις, με αριθμητικά δεδομένα και αποτελέσματα. Και αν οι δείκτες δεν επιτυγχάνονται, τα Ιδρύματα δεν ενισχύονται. Υποβαθμίζονται. Απορρίπτονται.

Σημείωση: Είναι προκλητική η αναφορά των ποσών που διατίθενται στην ΑΔΙΠ για να εκτελέσει τα έργα της. Υπερβαίνουν τα 13 εκατ. ευρώ, όλα χρηματοδοτούμενα από ΕΣΠΑ. Εχει αντλήσει ελάχιστα (1,9 εκατ.) αλλά όταν τα ΑΕΙ είναι υπό κατάρρευση, είναι άνιση η σύγκριση των 7,2 εκατ. (μόνο) για την εξωτερική αξιολόγηση με την πενιχρή χρηματοδότηση όλων των Ιδρυμάτων της χώρας.