«Η ιστορία του στρατιώτη» του Στραβίνσκι παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Μέγαρο με θεατρικά στατική, συναυλιακή μορφή και στο Ωδείο Αθηνών ως κανονική παράσταση. Η δεύτερη, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ο KYKLOS συναντά το θέατρο» ήταν η ωραιότερη που είδαμε ώς τώρα
Του Γιάννη Σβώλου
Οταν η «Ιστορία του στρατιώτη» του Στραβίνσκι πρωτοακούστηκε στην Αθήνα του Μεσοπολέμου σε διεύθυνση Δημήτρη Μητρόπουλου, μάγεψε τη Σοφία Σπανούδη, αλλά εξόργισε τον συντηρητικό Τύπο. Εκτοτε έρρευσε πολύ νερό στο στραβό αυλάκι της ελληνικής μουσικής ζωής. Σήμερα, το ιδιαίτερο, μοναχικό αυτό κομμάτι μουσικού θεάτρου αντιμετωπίζεται παρ’ ημίν απομονωμένα, ως κορωνίδα του μουσικού μοντερνισμού.
Πρόσφατα, μια δεκαπενταετία μετά το τελευταίο σκηνικό ανέβασμά του στη Μικρή Επίδαυρο (Ευαγγελάτος, 10/7/1998), το ξαναπαρουσίασαν δύο εγχώρια σύνολα σύγχρονης μουσικής. Πρώτο ήταν το ιστορικό Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής υπό τον ακούραστο Θόδωρο Αντωνίου σε συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής, με τίτλο «Ο μέγας Στραβίνσκι με λίγα λόγια» (5/11/2013). Στο ξεκίνημα της βραδιάς ακούστηκαν η «Φανφάρα» και η «Ιεροτελεστία» στην εκδοχή για δύο πιάνα (Βίκυ Στυλιανού, Ανδρέας Ζαφειρόπουλος) -που δεν τα παρακολουθήσαμε. Ακολούθησε μια ατελής ανάγνωση του «Σεπτέτου» και τα «Τρία κομμάτια για σόλο κλαρινέτο» παιγμένα με σαφήνεια και ακρίβεια από τον Αγγελο Πολίτη. Ο «Στρατιώτης» δόθηκε σε θεατρικά στατική, συναυλιακή μορφή. Την ταιριαστά επιτηδευμένη μετάφραση της Τούλιας Τόλια μοιράστηκε μια εύστοχη διανομή ανθρώπων του θεάτρου. Ο σκηνοθέτης Γιώργος Μιχαηλίδης απέδωσε τα αφηγηματικά μέρη, ο 19χρονος Στέλιος Μπαλτάς ενσάρκωσε έναν πειστικά ευάλωτο, δίχως πείρα ζωής Στρατιώτη, ωστόσο την παράσταση έκλεψε ο βετεράνος Τρύφων Καρατζάς ενσαρκώνοντας έναν παγερά κυνικό Διάβολο.
Ενα μήνα αργότερα, ο «Στρατιώτης» δόθηκε στο Ωδείο Αθηνών ως έργο μουσικού θεάτρου, στο πλαίσιο προγράμματος με τίτλο «Ο KYKLOS συναντά το θέατρο» (1-10/12/2013). Το ομώνυμο νεοπαγές σύνολο άνοιξε τη βραδιά με το «Μπλουζ του στρατιώτη» του πρόωρα χαμένου Κύπριου συνθέτη Φάνου Δυμιώτη (1965-2007). Ηταν μια τριμερής σουίτα αναφερόμενη στο στραβίνσκειο πρωτότυπο, στην οποία τα υποτιθέμενα τζαζίστικα ακούσματα του «Στρατιώτη» γίνονταν αντικείμενο μιας μουσικά ευφυέστατης δημιουργικής παράφρασης/ανάπτυξης προς την κατεύθυνση της αυθεντικής τζαζ! Τη σκηνική δράση στην «Ιστορία του στρατιώτη» απέδωσαν οι ηθοποιοί Χριστίνα Γαρμπή και Βασίλης Σαφός, επάνω σε θαυμάσια δική τους, έμμετρη μετάφραση και σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη και Κώστα Κουνέλλα.
Θυμίζοντάς μας ότι το έργο γράφτηκε στην Ελβετία στα 1917-18, δυο χρόνια μετά το Cabaret Voltaire και τη γέννηση του Νταντά, οι δυο τους ισορρόπησαν το ανέβασμα με αυτοπεποίθηση έμπειρου σχοινοβάτη σε μια διάσταση αρτίστικου καμπαρέ. Ηθοποιοί, χορευτές και κομφερασιέ κράτησαν μόνοι αδιάλειπτα την προσοχή. Πίσω και γύρω τους, οι «KYKLOS» υπό τον Μίλτο Λογιάδη πρόσφεραν μια ολοζώντανη μουσική συνοδεία. Ηταν η πειστικότερη και ωραιότερη παρουσίαση του έργου που είδαμε ώς τώρα.
