Εκθεση-καταπέλτης θέτει ζητήματα νομιμότητας, διαφάνειας, δημοκρατικής λογοδοσίας και προτείνει αλλαγές στα Μνημόνια με χαλάρωση της λιτότητας
Του Μπάμπη Μιχάλη
Καταπέλτη για την τρόικα και τα άγρια μνημόνια που αυτή επέβαλε σε Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρο αποτελεί το προσχέδιο έκθεσης που συνέταξε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Πέραν της δριμύτατης κριτικής που ασκεί για τα λάθη, τις σοβαρές αστοχίες και τις δυσλειτουργίες των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, πέραν των επισημάνσεων για τις δραματικές επιπτώσεις τους σε οικονομίες και κοινωνίες, τη σημαντική έλλειψη διαφάνειας και δημοκρατικού ελέγχου, το πόρισμα της έκθεσης εγείρει ευθέως πια και θέμα νομιμότητας της τρόικας – τόσο για τον τρόπο σύστασής της όσο και λειτουργίας της. Οπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά οι συντάκτες του πορίσματος ευρωβουλευτές Otmar Karas και Liem Hoag Ngoc, βάσει του πρωτογενούς δικαίου της Ε.Ε., δεν υπήρχε η κατάλληλη νομική βάση στη δημιουργία της τρόικας.
Η «δημοκρατική λογοδοσία» αυτής ήταν αδύναμη, ενώ στις διαπραγματεύσεις για τα μνημόνια υπήρξε έλλειψη διαφάνειας. Γεγονός που καθιστά επιτακτική την ανάγκη να αξιολογηθεί κατά πόσον τα επίσημα έγγραφα κοινοποιήθηκαν έγκαιρα και με σαφήνεια στα εθνικά κοινοβούλια και το Ευρωκοινοβούλιο.
Για την Ελλάδα
Το πόρισμα-βόμβα επισημαίνει ακόμη ότι οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στα μνημόνια σηματοδοτούν απόκλιση από το σκεπτικό που εγκαινιάστηκε στη Συνθήκη της Λισαβόνας και των ευρωπαϊκών στρατηγικών για το 2020. Επισημαίνει ότι δεν δόθηκαν σαφείς απαντήσεις για το ζήτημα των πολλαπλασιαστών και τις λανθασμένες προβλέψεις για την ανάπτυξη, ενώ διαπιστώνει ασάφεια στη θέση της Ευρώπης για την ανάγκη της εσωτερικής υποτίμησης. Καυτηριάζει την αναποτελεσματικότητα των πολιτικών που υιοθετήθηκαν, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα δεν απέφυγε την «ομαλή» χρεοκοπία παρά τη βοήθεια που έλαβε. Αποδοκιμάζει τις περικοπές στα συστήματα υγείας και τις μεταρρυθμίσεις που δεν συνάδουν με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των Συνθηκών, ενώ μιλά για αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας τα τελευταία πέντε χρόνια -πάνω από τον μέσο όρο- και στις τέσσερις χώρες των μνημονίων. Επισημαίνει ότι οι περικοπές στις κοινωνικές παροχές σε συνδυασμό με την αύξηση της ανεργίας διευρύνουν τα επίπεδα φτώχειας και χαρακτηρίζει απαράδεκτα τα επίπεδα ανεργίας των νέων στα τέσσερα κράτη-μέλη, ιδίως σε Ελλάδα, Κύπρο και Πορτογαλία.
Τέσσερις προτάσεις
Προτείνει έτσι: α. Αλλαγή των όρων των Μνημονίων από την τρόικα αφού ληφθούν υπ΄ όψιν η συζήτηση για τους πολλαπλασιαστές και τα εμπειρικά παραδείγματα. Ζητά δηλαδή επί της ουσίας χαλάρωση της λιτότητας, β. Μεγαλύτερη λογοδοσία για τα μνημόνια σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά και ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από Κομισιόν και τρόικα, γ. Τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου με στόχο την σταδιακή αποχώρηση του ΔΝΤ, δ. Τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής.
To παραπάνω προσχέδιο, που κατατέθηκε στην Επιτροπή Οικονομικών του Ευρωκοινοβουλίου την περασμένη Τετάρτη και αποτελεί τη βάση για τις ακροάσεις και την υπόλοιπη έρευνα που θα πραγματοποιηθεί με στόχο το περιεχόμενο των προγραμμάτων στήριξης.
