O ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι του έχει πέσει ο κλήρος όχι μόνο να υπερασπίσει τους πεινασμένους, τους αδυνάτους, τους ανέργους, το ασφαλιστικό σύστημα, να δημιουργήσει νέο μοντέλο παραγωγής και οικονομίας κ.λπ., αλλά όλα αυτά να τα ενοποιήσει σε μια προοπτική άμεσης δημοκρατίας [...] που δεν θα παράγει λακέδες και κύμβαλα αλαλάζοντα

Του Παναγιώτη Γεωργουδή

Ολόκληρη η χώρα έχει μεταβληθεί σε μια απέραντη σκηνή αρχαίας τραγωδίας, στην οποία συντελείται η σφαγή ενός λαού, από μια ντόπια και ξένη οικονομική και πολιτική εξουσία, που εκτός από τη στυγνή κερδοφορία και την αναπαραγωγή των όρων εδραίωσή της με όποιο τίμημα, δεν την ενδιαφέρει τίποτ’ άλλο.

Τα μνημόνια είναι αναγκαία ως τάφοι της ζωής και της αξιοπρέπειας του λαού. Αυτή η γέννηση και η διαιώνιση του Τερατώδους ως μορφής ηθικοκοινωνικής και πολιτικής ζωής, που επέφερε ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, υπήρχε ως προανάκρουσμα πνευματικού θανάτου την περίοδο της καπιταλιστικής υπερκατανάλωσης που ονομάστηκε ευημερία, αφού μεταμόρφωσε την κοινωνική συνείδηση από πρόσωπα πολιτών σε αριθμητικά γεγονότα ατόμων!

Ηδη ο μεγαλοφυής Σέξπιρ, στο σημαντικότερο από τα έργα του «Μάκβεθ», ως κριτική στην εξουσία που γράφτηκε στους νεότερους χρόνους, προανήγγειλε από την περίοδο της Αναγέννησης το Τερατώδες και απάνθρωπο της εξουσίας, μαζί με τη μετάλλαξη του πολίτη σε δούλο της εξουσίας και του εαυτού του. Η λαίδη Μάκβεθ, ως γυναίκα και φορέας της ζωής, εξοστρακίζει οτιδήποτε ανθρώπινο από μέσα της για να επιλέξει τον φόνο ως αναγκαία προϋπόθεση της εξουσιολαγνίας της.

«Ελάτε, πνέματα, που βοηθάτε φονικούς σκοπούς: Αλλάχτε μου το φύλο και γεμίστε με, όλη, απ’ την κορόνα μου ώς τα νύχια, με την πιο σκληρή αγριάδα, πήχτε το αίμα μου, στομώστε ορμές συμπόνιας, μην οι επίσκεψες της φύσης οι σπλαχνικές κλονίσουν τη σκληρή βουλή μου, μήτε την ειρηνέψουν στην πράξη. Ελάτε στα θηλυκά μου στήθια, πάρτε για χολή το γάλα μου, όργανα του φόνου, οπουδήποτε με την αόρατή σας παρουσία υπηρετείτε την κακουργία της φύσης».

Ολη η πολιτική, κοινωνική και ηθικο-πνευματική φρικωδία που ζούμε και εξαπλώνεται με τη δύναμη φυσικού φαινομένου σε όλο τον ευρωπαϊκό Νότο, αλλά που αρχίζει να επεκτείνεται βαθμιαία και στις κοινωνίες του Βορρά, συμπυκνώνεται στο έργο του μεγάλου Αγγλου ποιητή.

Η γνώση του φόνου πρέπει να είναι επάνω από κάθε αξία αγάπης, διότι η σύγχρονη εξουσία μπορεί να διοικεί πολιτικά μόνο με μαζικά φονικά.

«Εθήλασα και ξέρω τι τρυφερά το βρέφος αγαπάς που σε βυζαίνει: θα ‘βγαζα, ενώ θωρώντας με θα μου χαμογελούσε, τη ρώγα μου απ’ τα ούλα του και θα ’σπαζα το καύκαλό του να ’χυνα έξω τα μυαλά του», κραυγάζει λιμασμένη από εξουσία η λαίδη Μάκβεθ, θεωρώντας πως και το κεφάλι του παιδιού της που βυζαίνει θα σπάσει ώστε να κατέχει τον απάνθρωπο θώκο της.

Σε αυτή τη μορφή της εξουσίας έρχεται ο Κάφκα με τα έργα του «Πύργος» και «Μεταμόρφωση» να προσθέσει τα νέα στοιχεία του αποτρόπαιου κοσμοειδώλου της εξουσίας, όπως διαμορφώνεται στον ανεπτυγμένο τεχνοκρατούμενο καπιταλισμό της υποδουλωτικής αγοράς, στην οποία είναι προσαρμοσμένες οι σημερινές μεταρρυθμίσεις και διαρθρωτικές αλλαγές.

Πρακτικά εξαλείφεται η αξία του ανθρώπινου προσώπου και χάνεται η έννοια του τραγικού. Στον καταναλωτή αστό, που έχει πάψει να είναι πολίτης και έχει μεταμορφωθεί σε ένα αριθμητικό διαδικαστικό γεγονός της αγοράς, έχοντας χαθεί ακόμα και η συγκλονιστική αίσθηση του θανάτου, ο Κάφκα αντιπαραθέτει αριστοτεχνικά, στο τραγικό που ψυχορραγεί, το ειρωνικό και το παράδοξο. Ο Τσέχος φιλόσοφος Κάρελ Κόσικ για τη σημερινή κατάσταση τονίζει εμφατικά: «Ο άνθρωπος ως παραγωγός και καταναλωτής, ο άνθρωπος ως αστός αποκτά απόλυτη υπεροχή έναντι του ανθρώπου ως πολιτικού όντος. Στη διαμάχη αστού – πολίτη, η οποία είναι η πιθανή αιτία της σύγχρονης τραγωδίας, εμφιλοχωρεί μια αλλαγή και η υποτιθέμενη τραγωδία πραγματώνεται ως ιστορική ειρωνεία, στην οποία οι ξένες προς το πνεύμα δυνάμεις κατανικούν τις δυνάμεις του πνεύματος και τις υποβιβάζουν σε υπηρέτες τους». Η μεγάλη δύναμη στον 20ό αιώνα που υποβιβάζει τα πάντα, από αξίες σε διαδικασίες, είναι ο «λακεδισμός» σύμφωνα με τον Κόσικ. «Ο λακές δεν γνωρίζει κανέναν ήρωα και, το κυριότερο, δεν τον αναγνωρίζει. Η ιδιαιτερότητα αυτής της κοσμοθεώρησης έγκειται στο ότι η θεώρηση τούτη πλάθει τα πάντα στα μέτρα της, την επιφανειακότητα, και παρατηρεί τα πάντα από τη δική της οπτική, […] στη σημερινή εποχή μετατράπηκε σε εξουσιαστική και κυριαρχική η οπτική του λακέ, ο οποίος υπαγορεύει στην κοινή γνώμη τι στάση να υιοθετήσει και καθορίζει την ηθική και τις προτιμήσεις της».

Οι θεσμοί της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και το αξιακό περιεχόμενο του σημερινού ανθρώπου, καθοδηγούμενοι από την καπιταλιστική δύναμη της αγοράς και του λακέ, έχουν μεταβληθεί σε Μη Νόημα, με υπαρξιακό κενό, έτσι ώστε οι θεσμοί μαζί με το ψυχικό φορτίο του ανθρώπου να είναι όπως το απολιθωμένο άδειο κέλυφος του τζίτζικα το φθινόπωρο πάνω στο δένδρο. Είναι ο λόγος της υπηρέτριας για τον αδελφό της, Γκρεγκόρ Σάμσα, στη «Μεταμόρφωση» του Κάφκα, «αυτό τα τίναξε, εκεί κείτεται». Η φυσιολογική αποδοχή του συνανθρώπου σε πράγμα, σε έντομο! Η αριστοτελική εκδοχή για τον Πολίτη, που επανέφεραν τα ευρωπαϊκά πολιτικά κινήματα, οι επαναστάσεις και ο Διαφωτισμός έχει εκτελεστεί!

Αυτή η κοινωνική συνείδηση είναι που δεν αντιστέκεται στα Μνημόνια των πέντε χιλιάδων αυτοκτονημένων, στις νέες μορφές δουλείας κ.λπ., και πρέπει να ανατραπεί.

Πριν από τον Κόσικ, ο Γκράμσι, με την καθολική φιλοσοφική και πνευματική γνώση του δυτικού και ανατολικού Πολιτισμού, για να προλάβει με την ισχυρή του ενόραση την επερχόμενη πολιτική και πνευματική μετάλλαξη, πρότεινε μορφές άμεσης Δημοκρατίας και, στο πνευματικό επίπεδο, ένα εκπαιδευτικό σύστημα όπως της αρχαίας Ελλάδας ή της Αναγέννησης, ώστε τα παιδιά των εργαζομένων να μην υποτάσσονται στην εξουσία. Να μη συμμετέχουν δηλαδή στη διαδικασία του αστού-λακέ, αλλά σε εκείνην του Πολίτη.

Σήμερα, στη σύγχρονη σκηνή της ελληνικής και ευρωπαϊκής Τραγωδίας, πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να συνειδητοποιήσει ότι του έχει πέσει ο κλήρος όχι μόνο να υπερασπίσει τους πεινασμένους, τους αδυνάτους, τους ανέργους, το ασφαλιστικό σύστημα, να δημιουργήσει νέο μοντέλο παραγωγής και οικονομίας κ.λπ., αλλά όλα αυτά να τα ενοποιήσει σε μια προοπτική άμεσης δημοκρατίας, του Πολίτη-Δημιουργού στη βάση της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας και της αδελφοσύνης, που δεν θα παράγει λακέδες και κύμβαλα αλαλάζοντα.

Για να το πετύχει αυτό, όμως, χρειάζεται πρωτίστως να δημιουργήσει έναν τύπο οργάνωσης άμεσης δημοκρατίας, ο οποίος θα είναι το πρόπλασμα για τους νέους θεσμούς που θα εγκαθιδρύσει στην κοινωνία των πολιτών.

Ακόμα όμως, ως εσωκομματική δημοκρατία, παραμένει στις λίστες των τάσεων και των μηχανισμών, ενώ διακυβεύονται κολοσσιαία πράγματα και το σύστημα εκτός από λακέδες ενεργοποιεί και τον νεοναζισμό σε κάθε περίσταση.

Θα προχωρήσει στην ανατροπή;