Μάνος Ελευθερίου, Σωτήρης Δημητρίου, Νάσος Βαγενάς, Αμάντα Μιχαλοπούλου και Θανάσης Χατζόπουλος είναι οι φετινοί εκλεκτοί των Ιδρυμάτων Ουράνη και Πέτρου Χάρη
Της Παρής Σπίνου
Στην ετήσια πανηγυρική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών απονεμήθηκαν χθες βράδυ τα καθιερωμένα βραβεία σε προσωπικότητες των Γραμμάτων, των Τεχνών, των Επιστημών, σε αναγνωρισμένα Ιδρύματα, αλλά και σε απλούς πολίτες οι οποίοι ξεχώρισαν για την προσφορά τους στην κοινωνία ή για πράξεις αυτοθυσίας.
Είναι θετικό ότι το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας τα τελευταία χρόνια έχει κάνει ένα άνοιγμα σε νεότερους σε ηλικία δημιουργούς, καθώς και σε λογοτέχνες στην ακμή τους, ήδη πολυβραβευμένους και πολυμεταφρασμένους. Το ίδιο ακριβώς πνεύμα κυριάρχησε και φέτος. Ετσι:
• Στα βραβεία του Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη διακρίθηκαν φέτος ο Μάνος Ελευθερίου για το σύνολο του έργου του, ο οποίος εδώ και δεκαετίες μάς χαρίζει όχι μόνο ποιήματα αλλά και τραγούδια (βραβείο ποίησης, με χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ), ο πολυδιαβασμένος συγγραφέας Σωτήρης Δημητρίου για τη συλλογή (εκδ. Πατάκη) «Το κουμπί και το φόρεμα» (βραβείο διηγήματος, με χρηματικό έπαθλο 6.000 ευρώ) και ο πανεπιστημιακός Νάσος Βαγενάς επίσης για τη συνολική του πορεία (βραβείο δοκιμίου, με χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ). Ο ίδιος πριν από λίγο καιρό είχε διακριθεί και με το διεθνές λογοτεχνικό βραβείο ποίησης «Λαουντόμια Μπονάvι».
• Τα βραβεία του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη μοιράστηκαν αυτή τη φορά ο ποιητής και ψυχαναλυτής Θανάσης Χατζόπουλος (βραβείο ποίησης, με χρηματικό έπαθλο 10.000 ευρώ), η συγγραφέας Αμάντα Μιχαλοπούλου για τη συλλογή της (εκδ. Καστανιώτη) «Λαμπερή ημέρα» (βραβείο διηγήματος με χρηματικό έπαθλο, 6.000 ευρώ) και η Μαρία Δεληβοριά (βραβείο δοκιμίου, με χρηματικό έπαθλο 6.000 ευρώ) για το βιβλίο της «Διονυσίου Σολωμού, Η γυναίκα της Ζάκυθος, έχθρισσα θανάσιμη του Εθνους», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αγρα.
Στα ανθρωπιστικά βραβεία ξεχωρίζει, φυσικά, η πολύ συγκινητική μετά θάνατον βράβευση του Τηλέμαχου Τσιμηρίκα, του 15χρονου από τη Μεσορόπη Καβάλας, ο οποίος τον Δεκέμβρη του 2012 έπεσε μέσα στις φλόγες, στο σπίτι του παππού του, προσπαθώντας να σώσει τα δύο μικρότερα αδέλφια του, τον 5χρονο Ανδρέα και τον 7χρονο Γεράσιμο από πυρκαγιά. Δυστυχώς και οι τρεις δεν τα κατάφεραν. Επαινος όμως δόθηκε και στους μαθητές της Γ' Τάξης του Λυκείου Δεμενίκων Πατρών για μια πράξη συμπαράστασης που πρέπει να βρει μιμητές: προτίμησαν να διαθέσουν τα χρήματα που προορίζονταν για την πενθήμερη εκδρομή τους για την εγχείρηση και νοσηλεία ενός μαθητή του 11ου Γυμνασίου Πατρών στο εξωτερικό.
Συνολικά 46 βραβεία και έπαινοι απονεμήθηκαν κατά τη χθεσινή τελετή της Ακαδημίας, που άρχισε με ομιλία του προέδρου της, Σπύρου Ευαγγελάτου, με θέμα «Η ζωή του Γαλιλαίου του Μπρεχτ και η ευθύνη του επιστήμονα απέναντι στην αλήθεια», ενώ στη συνέχεια ο γεν. γραμματέας, Βασίλειος Πετράκος, παρουσίασε το έργο του ιδρύματος κατά το 2013.
Τα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών δόθηκαν μεταξύ άλλων στη ζωγράφο της ελληνικής φύσης Μερόπη Στεφανάτου-Πρέκα, ως αναγνώριση του πλούσιου καλλιτεχνικού της έργου, αλλά και στον νεότερο συνάδελφό της Τζουλιάνο Καγκλή (για νέο διαπρέποντα Ελληνα ζωγράφο, ηλικίας μέχρι 40 ετών). Στον Σύλλογο οι Φίλοι της Μουσικής, που φέτος γιορτάζει 60 χρόνια, «για την πολυετή και εξέχουσα προσφορά του στον χώρο του πολιτισμού, των τεχνών, της παιδείας και ιδίως της μουσικής». Στο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ιδρυμα «Β. Παπαντωνίου», που ιδρύθηκε το 1974, «για τις συλλεκτικές ερευνητικές και εκδοτικές δραστηριότητές του». Στην αρχαιότερη δημόσια βιβλιοθήκη της Ελλάδος, τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Κέρκυρας. Ακόμα, στο Βιβλιολογικό Εργαστήρι «Φίλιππος Ηλιού» «για το εθνικής σημασίας επιτελεσθέν έργο της συντάξεως της ελληνικής βιβλιογραφίας του 19ου αι. (46.500 εγγραφές), που βρίσκεται αναρτημένο στον διαδικτυακό τόπο του Μουσείου Μπενάκη».
Από την Τάξη των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών διακρίθηκαν επίσης:
• Βραβείο Γ. Αθάνα, για την καλύτερη ποιητική συλλογή νέου, κατά προτίμηση ποιητή, στη Βάγια Κάλφα για τη συλλογή «Απλά πράγματα» (Εκδ. Γαβριηλίδης, 2012).
• Βραβείο Λάμπρου Πορφύρα, για τη βράβευση Ελληνα λυρικού ποιητή, στον Κώστα Κουτσουρέλη για την ποιητική του συλλογή «Αέρας Αύγουστος» (Εκδόσεις Περισπωμένη, 2012).
• Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για την καλύτερη ερμηνευτική μονογραφία ή κριτική έκδοση έργου κλασικής φιλολογίας, οίκοθεν, στον Κυριάκο Τσαντσάνογλου, για το βιβλίο «Of Golden Manes and Silvery Faces: The Partheneion 1 of Alcman (de Gruyter, Βερολίνο, 2013)».
• Λυκούργειο βραβείο, για μελέτη με θέμα από την ιστορία του ελληνικού έθνους από αρχαιοτάτων χρόνων, στον Θεόδωρο Γ. Γιαννόπουλο για το βιβλίο του «Πόθεν και πότε οι Ελληνες;». Οι υπεύθυνες απαντήσεις της επιστήμης και η παρούσα κατάσταση της έρευνας για την πρώτη αρχή του ελληνικού πολιτισμού (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2013).
• Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, στον Γεώργιο Τόλια για τον τόμο «Ιστορία της Χαρτογραφίας του ελληνικού χώρου, 1420-1800. Χάρτες της συλλογής Μαργαρίτας Σαμούρκα» (Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών, σελ. 540, Αθήνα, 2008).
• Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, στο ζεύγος Γιώργου και Εύης Μπεληγιάννη για το λεύκωμά τους «Πέτρινα τοξωτά γεφύρια της Ελλάδας» (Αθήνα, 2011).
• Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών, στον Αλεξανδρινό αρχιτέκτονα Mohamed Fouad Awad, για τις εξαιρετικές υπηρεσίες του υπέρ της διατήρησης και ανάδειξης της ιστορικής και αρχιτεκτονικής παρακαταθήκης του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στην Αίγυπτο. Επιπλέον, με την επιβράβευση αριστούχων αποφοίτων πανεπιστημίων αλλά και επιστημόνων που αφιερώνονται στην έρευνα, η Ακαδημία δίνει ένα ενθαρρυντικό μήνυμα, ιδιαίτερα αναγκαίο στη σημερινή εποχή της κρίσης.
Ενδεικτικά αναφέρουμε από την Τάξη των Θετικών Επιστημών τη βράβευση του Θεόδωρου Σεργεντάνη, πρώτου αριστεύσαντος πτυχιούχου της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (βραβείο Αικατερίνης Κέπετζη, με χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ). Επίσης, τα δύο βραβεία Δημητρίου Λαμπαδαρίου, με χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ το καθένα, για τους ικανότερους στο μάθημα της Γεωδαισίας, αποφοίτους Τμημάτων Πολυτεχνικών Σχολών της ημεδαπής, απονεμήθηκαν στους Νικόλαο Στρομπίνη και Βιολέτα Καρυοφύλλη.
Το βραβείο της Οικογένειας Λουκά Μούσουλου, με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ, για πρωτότυπη ερευνητική εργασία στον κλάδο της Χειρουργικής του καρκίνου, πήραν οι Χρυσούλα Λιάκου, Μαρία Κουβαράκη και Γεώργιος Ρασιδάκης. Το Βραβείο Βασιλικής χήρας Γερασίμου Νοταρά, με χρηματικό έπαθλο 5.000 ευρώ, για πρωτότυπη επιστημονική εργασία επί της θεραπείας του καρκίνου ή επί της θεραπείας των παθήσεων της καρδιάς, πήραν οι Μιχαήλ Παπαφακλής, Δημήτριος Φωτιάδης και Λάμπρος Μιχάλης.
…………………………………
Μάνος Ελευθερίου
«Είναι μεγάλη χαρά και τιμή διότι η Ακαδημία Αθηνών είναι το ανώτατο πνευματικό ίδρυμα της χώρας και τα μέλη της εκλεκτά. Είναι και μια επιβράβευση των 50 χρόνων που γράφω ποιήματα. Η πρώτη μου συλλογή “Συνοικισμός” εκδόθηκε το 1962 και η δέκατη, “Ο νοητός λύκος”, το 2010. Κατά κάποιο τρόπο με γιορτάζουν», λέει ο Μ. Ελευθερίου, ο οποίος με την έκδοση «Τα λόγια και τα χρόνια» γιορτάζει φέτος και τη μακρόχρονη πορεία του στη στιχουργική. «Αυτή η διάκριση είναι μεγαλύτερη και από το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος που μου δόθηκε για τον “Καιρό των Χρυσανθέμων”. Απ' όσα έχω κάνει θεωρώ ότι το ποιητικό μου έργο με αντιπροσωπεύει καλύτερα».
Σωτήρης Δημητρίου
«Είναι ευχάριστο γεγονός, τιμή για μένα. Είναι θετικό ότι υπάρχουν κρατικά βραβεία, παρ' όλη την κριτική που έχουμε κάνει. Εχουμε όλοι υποστεί πτώση στο ηθικό μας, οπότε τα βραβεία δρουν θετικά. Περνάμε που περνάμε ζοφερούς καιρούς, ας έχουμε και κάποιες αναλαμπές». Η συγκυρία θέλει τα διηγήματά του, που βράβευσε η Ακαδημία, να ζωντανέψουν στη σκηνή από τη Γιασεμή Κηλαηδόνη. Ο ίδιος ανέλαβε τη διδασκαλία των ηθοποιών. «Από τη μια ένα θεσμικό βραβείο και από την άλλη η επαφή με τη ζέουσα τέχνη».
Aμάντα Μιχαλοπούλου
«Είναι μεγάλη χαρά και τιμή για μένα η βράβευση. Στην Ελλάδα χωρίζουμε τους συγγραφείς είτε σε καλούς μυθιστοριογράφους είτε σε καλούς διηγηματογράφους. Γι' αυτό χαίρομαι ιδιαίτερα γι' αυτή τη διάκριση στον χώρο του διηγήματος γιατί πιστεύω ότι η ίδια η αφήγηση επιβάλλει κάθε φορά στον συγγραφέα είτε τη μικρή είτε τη μεγάλη φόρμα. Επειδή έχω γράψει περισσότερα μυθιστορήματα, μου αρέσει αυτή η μικρή ανατροπή που προκαλεί η βράβευση, καθώς αγαπάω ιδιαίτερα το διήγημα και ως αναγνώστρια και ως συγγραφέας».
Θανάσης Χατζόπουλος
«Ενα βραβείο δίνει τη χαρά της αναγνώρισης, πολύ περισσότερο που τα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών διαθέτουν τα τελευταία χρόνια το κύρος της δέσμευσής τους σε μια χορεία από σημαίνοντα και αξιοσύστατα έργα, γεγονός που κάνει τη χαρά της βράβευσης μεγαλύτερη».
