Στην πολύχρονη ιστορία του το μπιλιάρδο είναι ένα συναρπαστικό παιχνίδι που έχει παιχτεί από απλούς ανθρώπους του μόχθου, αριστοκράτες, τυχοδιώκτες, βασιλείς, προέδρους, πλούσιους και φτωχούς σε μια πορεία συνδεδεμένη στενά με την κοινωνική εξέλιξη των τελευταίων 500 χρόνων

Κείμενο, φωτογραφίες: Γιώργος Αγγελής

Μπιλιάρδο. Ενα παιχνίδι που για μας, τη γενιά του 1960, είχε πάρει διαστάσεις που άγγιζαν τον μύθο. Οποιος έχει πιάσει στέκα και έχει προσπαθήσει να παίξει, αντιλαμβάνεται ότι το παιχνίδι έχει πολύ μεγάλο βαθμό δυσκολίας. Τον μεγαλύτερο από όλα τα παιχνίδια θα έλεγα. Δεν τιθασεύονται οι μπίλιες. Είναι στρογγυλές βλέπεις και κυλάνε. Γι’ αυτό, ο Βασίλης Σεϋμένης, ο Σάββας Αναστασιάδης, ο Γιώργος Σακκάς και άλλοι, θα είναι ψηλά στο βάθρο γιατί κατάφεραν να δώσουν στο παιχνίδι χαρακτήρα, σκοπό. Ο Γιώργος Θαλασσινός μου είπε ότι «το ελληνικό μπιλιάρδο χρωστάει στον Σεϋμένη τα πάντα. Από αυτόν μάθαμε να παίζουμε με σχέδιο, με πλάνο. Και ήταν πάντα πρόθυμος να δείξει σε όλους». Προσωπικά δεν τον έχω γνωρίσει. Ξέρω πως μένει στη Ρόδο. Θα ήθελα πάρα πολύ να τον δω από κοντά και να μιλήσουμε για την εποχή εκείνη. Νομίζω πως οι πιο πολλοί από εμας τους παλιούς θα θέλαμε να γνωρίζουμε για τη ζωή του. Ελπίζω να διαβάσει αυτό το κομμάτι και να θελήσει να δώσει μια συνέντευξη.

Παλιές εποχές

Ας γυρίσουμε όμως λίγο πίσω στον χρόνο τότε που ήμουν έφηβος. Οι εποχές, ζόρικες (όχι ότι τώρα δεν είναι). Τα χρήματα, λίγα. Βάζαμε κάτω το λιγοστό χαρτζιλίκι μας και, στις προγραμματισμένες κοπάνες από το Λύκειο, πηγαίναμε στη «Χρυσή Στέκα» -ένα υπόγειο στη Νέα Ιωνία- για να παίξουμε το «παιχνίδι του διαβόλου» όπως το αποκαλεί ένας φίλος μου ζωγράφος. Τότε για πρώτη φορά είδα το τραπέζι με την πράσινη τσόχα και τις τρεις μπίλιες. Δύο άσπρες (η μία με ένα σημαδάκι επάνω για να την ξεχωρίζεις από την άλλη) και μία κόκκινη. Επρεπε με την μπίλια που έχεις διαλέξει (ποτέ την κόκκινη), να χτυπήσεις τις άλλες δύο. Οσο ήταν κοντά οι μπίλιες κάτι γινότανε. Οσο απομακρύνονταν, όμως, εκεί τα πράγματα δυσκολεύανε. Και εκεί είναι που «κολλήσαμε». Γιατί όσο πιο δύσκολο είναι το παιχνίδι, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αγωνία σου να το μάθεις. Να του επιβληθείς! Θυμάμαι δεν μας έμενε δραχμή στην τσέπη. Εκτός αυτού είχαμε και τον φόβο μη μας δει κανένας γνωστός και το σφυρίξει στις μανάδες μας. Ποιος τις άκουγε τότε! «Πάλι στα σφαιριστήρια ήσουνα; Και γω σε στέλνω να μάθεις γράμματα; Αν μάθω ότι πήγες πάλι εκεί… μαύρο φίδι, κακομοίρη μου…». Ποδοσφαιράκια, μπιλιάρδα, πινγκ πονγκ. Η χαρά του κοπανατζή μαθητή και ο εφιάλτης της φουκαριάρας της μάνας που ποιος ξέρει τι πέρναγε από το μυαλό της ότι γίνεται σε αυτά τα μαγαζιά. Η αλήθεια πάντως είναι πως τα σφαιριστήρια τότε δεν είχαν και το καλύτερο όνομα, χωρίς να γνωρίζω τον πραγματικό λόγο. Εμείς πάντως περνάγαμε καλά. Τώρα που το καλοσκέφτομαι όμως, συχνάζανε εκεί και κάτι φάτσες που βγάζανε μεροκάματο από στοιχήματα και πιθανόν και από άλλες δραστηριότητες. Να προσθέσω ότι τότε στα σφαιριστήρια υπήρχαν πολλά γαλλικά μπιλιάρδα και λίγα αμερικάνικα. Και επίσης, η γυναικεία παρουσία ήταν ανύπαρκτη.

Τι γίνεται τώρα

Τα χρόνια περάσανε (δυστυχώς), τα σφαιριστήρια δεν υφίστανται πλέον, έχουν γίνει λέσχες και ενίοτε αθλητικοί όμιλοι (!). Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 δημιουργήθηκε η ΕΦΟΜ (Ελληνική Φίλαθλος Ομοσπονδία μπιλιάρδου). Ηταν το επίσημο όργανο για όλα τα παιχνίδια του μπιλιάρδου. Το 2009, όμως, έπαψε η κρατική επιχορήγηση οπότε οι διοργανώσεις γίνονται πλέον από μαγαζιά όπως είναι το Barrage club, το Grand, η IBT hellas, το Μασέ κ.ά. Το παιχνίδι έχει μπει σε άλλη διάσταση. Διοργανώνονται τουρνουά. Ερχονται διεθνείς παίκτες που σε άλλη περίπτωση θα τους θαύμαζες μόνο στο Eurosport και στο You tube. Βλέπεις πλέον από κοντά τα «ιερά τέρατα» του ελληνικού μπιλιάρδου να τελειώνουν την παρτίδα με μία μόνο στεκιά. Και παίζουν εκεί, στο διπλανό τραπέζι από εσένα. Μεγαλεία!

Το γαλλικό μπιλιάρδο είναι χωρισμένο σε δύο κατηγορίες. Στα μικρά παιχνίδια του σερί (ελεύθερο, κάδρο 47/1, 47/2, 71/2, σπόντα) και στο τρίσποντο. Οι παίχτες που μεσουρανούν αυτή τη στιγμή στα μικρά παιχνίδια είναι οι: Νίκος Χατζηπαυλής, Γιώργος Θαλασσινός, Στάθης Χατζηπαυλής, Ηλίας Αρτινόπουλος, Θανάσης Μαντέλης, Κώστας Αντωνόπουλος, Παναγιώτης Κούτρος, Νίκος Τρεμούλης, Γιάννης Φλέσσας, Βασίλης Μπαδιανούδης κ.ά. Ολοι τους αθλητές με πολύχρονη πείρα, πολλές γνώσεις και μεγάλη αγάπη για το παιχνίδι.

……………………………………….

Ιστορικά στοιχεία

Η ιστορία του μπιλιάρδου ξεκινάει από πολύ παλιά και δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι το παιχνίδι έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα. Η εικόνα του μπιλιάρδου μέχρι τον 11ο αιώνα ήταν ακριβώς αυτή που θύμιζε το χόκεϊ, δηλαδή ένας παίκτης όρθιος, ο οποίος με το ξύλο προσπαθούσε με τη μία μπάλα να χτυπήσει τις υπόλοιπες που βρίσκονταν στο έδαφος. Υπήρξε στον Παρθενώνα ένας χώρος που τότε ονομαζόταν «σφαιρίστρα των αρρηφόρων» απ’ όπου βγήκε και τ’ όνομα σφαιριστήριο. Στη σφαιρίστρα των αρρηφόρων των ιεριών της θεάς Αθηνάς, που ζούσαν εκεί όλο τον χρόνο και επί τρεις μήνες ύφαιναν το πέπλο της Αθηνάς, στις ελεύθερες ώρες τους εξασκούνταν στη σφαίριση. Σφαιριστής για τους αρχαίους Ελληνες ήταν ο θαυματοποιός που εκτελούσε δεξιοτεχνικές ασκήσεις με σφαιρικά αντικείμενα.

Η πραγματική έξαρση του μπιλιάρδου έγινε μετά τις πρώτες σταυροφορίες, όπου οι σταυροφόροι επιστρέφοντας από τους Αγίους Τόπους μέσω Βυζαντίου, αγάπησαν το παιχνίδι και το μετέφεραν στις χώρες τους. (IBT hellas)

……………………………………

Αυτοί που μας έμαθαν μπιλιάρδο

Βασίλης Σεϋμένης. Ο παίκτης-θρύλος. Είναι εκείνος που έβαλε το ελληνικό μπιλιάρδο στον σωστό δρόμο

Σάββας Αναστασιάδης. Μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Δυστυχώς, έφυγε νωρίς από τη ζωή

Γιώργος Σακκάς. Ο παίκτης με τις περισσότερες διακρίσεις

……………………………………….

Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΓΙΑ ΤΟ 2012:

ΚΑΔΡΟ 47/1

1. Χατζηπαυλής Ν.

2. Μαντέλης Θ.

3. Αντωνόπουλος Κ.

4. Χατζηπαυλής Σ.

ΚΑΔΡΟ 47/2

1. Χατζηπαυλής Ν.

2. Δέμου Μ.

3. Τρεμούλης Ν.

4. Θαλασσινός Γ.

ΚΑΔΡΟ 71/2

1. Χατζηπαυλής Ν.

2. Θαλασσινός Γ.

3. Μαντέλης Θ.

4. Χατζηπαυλής Σ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟ

1. Αντωνόπουλος Κ.

2. Χατζηπαυλής Ν.

3. Φλέσσας Γ.

4. Λιάντος Γ.

…………………………………………

Η ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΓΙΑ ΤΟ 2013:

ΚΑΔΡΟ 47/2

1. Χατζηπαυλής Ν.

2. Θαλασσινός Γ.

3. Κούτρος Π.

4. Αντωνόπουλος Κ.

ΚΑΔΡΟ 71/2

1. Θαλασσινός Γ.

2. Μαντέλης Θ.

3. Χατζηπαυλής Ν.

4. Χατζηπαυλής Σ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟ

1. Θαλασσινός Γ.

2. Χατζηπαυλής Ν.

3. Αρτινόπουλος Η.

4. Μπαδιανούδης Β.

* Τα στοιχεία δόθηκαν από το Barrage Club