Αυτήν τη φορά κυριολεκτικά! Ο λόγος για το πρόγραμμα σχεδιασμού και ανάπτυξης μη επανδρωμένων αεροσκαφών από το Ινστιτούτο Κύπρου, που γι΄ αυτόν τον σκοπό συνεργάζεται εδώ και τέσσερα χρόνια με διάφορα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα

→Εκτός από την αιθαλομίχλη, υπάρχουν και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη από κυπριακά χέρια που πετάνε

«Η έρευνα για την ανάπτυξη τέτοιου είδους αεροσκαφών δεν είναι άγνωστη και στην Ελλάδα, αλλά εδώ οι προσπάθειες πνίγονται μαζί με τους δημιουργούς

Του Βαγγέλη Κύρκου

Την ώρα που η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Τρίπολη και οι περισσότερες ελληνικές πόλεις περιορίζονται στο να… βήχουν, πνιγμένες από το νέφος της αιθαλομίχλης –ή οι κάτοικοί τους αρκούνται να ανεβαίνουν στα γύρω βουνά για εντυπωσιακές νυχτερινές λήψεις- μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα νοτιανατολικότερα αναπτύσσουν μη επανδρωμένα αεροσκάφη για τη μελέτη (και αυτού) του φαινομένου. Ο λόγος για το πιο εντυπωσιακό από τα 30 και πλέον ερευνητικά έργα με τα οποία ασχολείται το Ινστιτούτο Κύπρου (σε τομείς όπως η ενέργεια, το περιβάλλον, ο πολιτισμός και η υπολογιστική επιστήμη), το οποίο πριν από περίπου ενάμιση μήνα παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό. «Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Κυπριακή Δημοκρατία μέσω του Ιδρύματος Προώθησης Ερευνας» θα μας πει ο ηλεκτρολόγος μηχανικός Στέλιος Ιωάννου, που μαζί με τον συνάδελφό του, επίσης ηλεκτρολόγο μηχανικό, Χρήστο Κελέση, και τον πιλότο-αερομοντελιστή Μάριο Αργυρίδη έχουν την ευθύνη του, «και κατατάσσεται στον τομέα των έργων υποδομής».

Δημιουργήθηκε περισσότερο για δύο συγκεκριμένα ήδη εφαρμογών: για ατμοσφαιρικές μετρήσεις, όπως η ποιότητα του αέρα, η ποσότητα σωματιδίων-ρύπων και η μελέτη των καιρικών φαινομένων, καθώς και για επίγειες παρατηρήσεις, όπως η αναγνώριση πυρκαγιών, η παρατήρηση συνόρων και ο εντοπισμός ρύπανσης σε ύδατα, μια δυνατότητα που προσφέρουν οι hyper-spectral cameras».

Το έργο ξεκίνησε πριν από τέσσερα χρόνια και τα αεροπλάνα που στο πλαίσιό του αναπτύχθηκαν είναι πλέον έτοιμα για χρήση. Οι τελευταίες δοκιμές τους έγιναν τους προηγούμενους μήνες «σε δύο campaigns που είχαν στόχο τη μέτρηση σκόνης στην ατμόσφαιρα. Πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με δύο πανεπιστήμια από το Ισραήλ και δύο από τη Γερμανία και από τις μετρήσεις που πήραμε στα χέρια μας διαπιστώσαμε ότι η ατμόσφαιρα ήταν καθαρή. Οπότε, ουσιαστικά αυτές θα αποτελέσουν ένα δείγμα για συγκρίσεις με μελλοντικές μετρήσεις. Οταν θα έχει έρθει, για παράδειγμα, νέφος από την Αφρική».

Ποιες ήταν οι πρώτες εντυπώσεις του κόσμου από τα αεροσκάφη; ρωτάμε «Οι περισσότεροι» απαντά ο Στέλιος Ιωάννου «μένουν έκπληκτοι από το γεγονός ότι είχαμε τη δυνατότητα να φέρουμε εις πέρας αυτό το πρόγραμμα. Η επιστημονική κοινότητα, βέβαια, είναι για τους δικούς της λόγους ιδιαίτερα ευτυχισμένη που τα καταφέραμε, μια και τα μη επανδρωμένα αεροπλάνα μπορούν να καλύψουν το φάσμα κάποιων δυνατοτήτων που δεν μπορούν ούτε τα επανδρωμένα αεροσκάφη, ούτε οι δορυφόροι. Είναι ευέλικτα, έχουν περισσότερη ακρίβεια στις μετρήσεις. Πετάνε περισσότερες ώρες σε σχέση με τα επανδρωμένα αεροσκάφη. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι για μια τέτοια διαδικασία χρειάζεται στοχευμένο πιλοτάρισμα για ώρες, κάτι που σίγουρα θα κούραζε αρκετά έναν πιλότο. Κάτι που λέω πάντα, επίσης, είναι ότι τα μη επανδρωμένα μπορείς να τα στέλνεις όπου είναι επικίνδυνο να πάει άνθρωπος. Ενώ ακόμα –για να μην ξεχνάμε και τον οικονομικό τομέα- οι μη επανδρωμένες πτήσεις είναι πολύ πιο φτηνές».

Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Αυτόνομες Μη Επανδρωμένες Ιπτάμενες Πλατφόρμες για τη μελέτη της Ατμόσφαιρας και της Επιφάνειας της Γης» (APAESO) έχουν ως τώρα αναπτυχθεί τέσσερα ερευνητικά αεροσκάφη μεσαίου μεγέθους και ένα μικρότερο, τα οποί κατευθύνονται από ένα κινητό επίγειο σταθμό ελέγχου. Το συνολικό κόστος άγγιξε τα 800 χιλ. ευρώ, με το μεγαλύτερο μέρος από αυτά, γύρω στις 600 χιλ. ευρώ, να διατίθεται για τον εξοπλισμό του εργαστηρίου.

Υπάρχει ενδιαφέρον για τον τομέα από ελληνικής πλευράς; «Στη διάρκεια της μελέτης μας είχαμε μια συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Απ’ όσο γνωρίζω και στην Ελλάδα γίνεται μια προσπάθεια σε ερευνητικό επίπεδο, κάποιοι καθηγητές ασχολούνται με το θέμα. Μάλιστα, όταν έψαχνα στοιχεία που θα βοηθούσαν και στο δικό μας έργο, ανακάλυψα ότι πέρα από αυτό, υπήρχαν και μια-δύο εταιρείες που επίσης ασχολούνται. Η μία δυστυχώς έκλεισε…».

……………………………………..

Game of drones

Τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη, γνωστά στην αμυντική κοινότητα και ως drones, διαδραματίζουν εσχάτως ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στη μελέτη των συνθηκών της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας της γης, επιτυγχάνοντας να συνδέσουν επίγειες και μεγάλης κλίμακας δορυφορικές παρατηρήσεις. Πρόσφατα η BP χρηματοδότησε μερικώς τη μελέτη ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Μαϊάμι, η οποία αφορά σε δύο μη επανδρωμένα αεροσκάφη και 200 παρασυρόμενους πλωτήρες (drifters) εξοπλισμένους με GPS. Η σχετική μελέτη αναπτύσσεται σχεδόν τέσσερα χρόνια έπειτα από την έκρηξη στην εξέδρα άντλησης πετρελαίου «Deepwater Horizon», με τα γνωστά καταστροφικά για το περιβάλλον αποτελέσματα, και έχει σκοπό να βοηθήσει στην πρόληψη και στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση αντίστοιχων ατυχημάτων στο μέλλον.