Οι παλιές φωτογραφίες της, από τα χρόνια της Θεσσαλονίκης, δίνουν την εικόνα μιας φίνας, λεπτής γυναικείας φιγούρας με ερευνητική ματιά, πάντα δίπλα στο υπερβολικό ανάστημα του Μανόλη. Οι δυο τους δημιούργησαν το 1959 το περιοδικό Κριτική, πραγματικό σταθμό στα εκδοτικά χρονικά του λογοτεχνικού περιοδικού Τύπου. Εκεί δημοσίευσε τα πρώτα της κείμενα η Νόρα Αναγνωστάκη, που έφυγε από τη ζωή την τελευταία ημέρα του 2013, ύστερα από σύντομη νοσηλεία σε ιδιωτική κλινική.
Η ίδια προτίμησε να παραμείνει στο ημίφως – χωρίς πάντως να δανείζεται ή να σφετερίζεται το φως που έπεφτε συνεχώς πάνω στον Μανόλη. Εως ένα-δυο χρόνια πριν, διάβαζε με απληστία παλιούς και νέους συγγραφείς και είχε την παρρησία να εκφράζει ιδιωτικώς τη γνώμη της για τα γραπτά τους. Ζώντας στην Πεύκη, με συντροφιά πιστούς και αγαπημένους φίλους στα καθιερωμένα τακτικά δείπνα που παρέθετε, είχε ουσιαστικά αποσυρθεί από τη λογοτεχνική κίνηση. Αν δεν κάνω λάθος, το τελευταίο κείμενο που δημοσίευσε ήταν για τον Σεφέρη το 2000, σε επετειακό αφιέρωμα εφημερίδας.
Η Νόρα υπήρξε σπάνιος τύπος κριτικού. Ανταποκρινόταν σε αυτό που ο Τ.Σ. Ελιοτ είχε ονομάσει «κριτικός με γούστο». Απέφυγε συστηματικά τις επικαιρικές βιβλιοκριτικές σε εφημερίδες· περιορίστηκε σε βαθυστόχαστα και πολύ πρώιμα κριτικά μελετήματα για ποιητές της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς – της γενιάς της, σε μιαν εποχή που οι προβολείς της δημοσιότητας δεν είχαν στραφεί πάνω τους: Ελένη Βακαλό, Μίλτος Σαχτούρης, Δ.Π. Παπαδίτσας, Κλείτος Κύρου, Τάκης Σινόπουλος. Επιπλέον την απασχόλησαν, με στοργή και ενδιαφέρον, οι τότε νεοσσοί της λογοτεχνικής γενιάς του ’70, στην προσπάθειά της να διερευνήσει τον προσανατολισμό και το στίγμα τους. Σε ανύποπτη και πάλι εποχή δημοσίευσε στην Κριτική τις γόνιμες, πρωτοποριακές μεταφράσεις της ξένων συγγραφέων, ελάχιστα γνωστών τότε στα καθ’ ημάς, συγγραφέων που έγιναν πολύ της «μόδας» αργότερα: Roland Barthes, Jean Roudaut, Michel Butor, Natalie Sarraut, Claude Simon, Alain Robbe Grillet. Χωρίς να διακατέχεται από την αγωνία συνεχούς εκδοτικής παρουσίας, εξέδωσε μόλις τρία βιβλία με τα κείμενά της, συσσωματωμένα στον τόμο Διαδρομή. Δοκίμια κριτικής (1995), που καλύπτει μια πολλαπλά και γενικότερα κρίσιμη για την Ελλάδα τριακονταπενταετία (1960-1995).
Αυτή είναι η σεμνή προσφορά και παρακαταθήκη της. Την προτείνω στους νεότερους ως μέτρο ευθυκρισίας, οξύνοιας και λαγαρότητας λόγου.
* Ποιητής και βιβλιογράφος
