→Αν η αρχική καταιγίδα στις Φιλιππίνες αποτέλεσε ένα παγκόσμιο γεγονός για τα Μέσα Ενημέρωσης, δεν συμβαίνει το ίδιο και για τα επακόλουθά της, καθώς το ενδιαφέρον τους δείχνει να έχει ξεθωριάσει
Του Τάσου Σαραντή
Μετά το πέρασμά του, o τυφώνας που χτύπησε τις Φιλιππίνες έχει προκαλέσει μία από τις χειρότερες κρίσεις των τελευταίων δεκαετιών σε ό,τι αφορά την επανεγκατάσταση των κατοίκων, με τον αριθμό των αστέγων να υπερβαίνει κατά πολύ τις δυνατότητες βοήθειας τόσο της κυβέρνησης όσο και των ομάδων παροχής βοήθειας.
Δύο και πλέον μήνες μετά από το χτύπημα ενός από τους ισχυρότερους τυφώνες που έχουν καταγραφεί, η ανάκαμψη στις κεντρικές Φιλιππίνες σημαδεύεται από έναν απελπισμένο αγώνα για την ανεύρεση χώρων στέγασης των πληγέντων, καθώς οι άνθρωποι επιστρέφουν στις ίδιες περιοχές που είχαν καταστραφεί κατασκευάζοντας πρόχειρα καταλύματα και σε πολλές περιπτώσεις επανεγκαθίστανται στα απομεινάρια των κατεστραμμένων τους σπιτιών.
Αυτές οι ταχείες, αλλά αδέξιες προσπάθειες ανοικοδόμησης αυξάνουν τις πιθανότητες, για τις επιρρεπείς στην καταιγίδα περιοχές που επλήγησαν από τον τυφώνα Χαϊγιάν, να καταστούν πιο ευάλωτες σε μελλοντικές καταστροφές. Ομως, οι αυτοσχέδιες προσπάθειες ανασυγκρότησης αντικατοπτρίζουν επίσης το μέγεθος της καταστροφής του Νοεμβρίου, κατά την οποία εκτοπίστηκαν πάνω από 4 εκατομμύρια άνθρωποι – αριθμός διπλάσιος του αριθμού των εκτοπισμένων από το τσουνάμι στον Ινδικό Ωκεανό το 2004 ή από τον σεισμό του 2010 στην Αϊτή.
Σε μεγάλο βαθμό, οι Φιλιππινέζοι έχουν αφεθεί στη μοίρα τους ζώντας μέσα ή κάτω από ό,τι προσφέρεται ως κατοικία, διαβιώνοντας ακόμη και σε βάρκες ή κοντέινερ που ξεβράστηκαν στην ξηρά. Κι αν η αρχική καταιγίδα αποτέλεσε ένα παγκόσμιο γεγονός για τα Μέσα Ενημέρωσης, δεν συμβαίνει το ίδιο και για τα επακόλουθά της καθώς το ενδιαφέρον τους δείχνει να έχει ξεθωριάσει.
Ωστόσο, αυτό που εντυπωσιάζει στις Φιλιππίνες είναι ότι σε ολόκληρη την περιοχή που έχει καταστραφεί περίπου το 90% των ανθρώπων εξακολουθεί να ζει στα ίδια σημεία που κατοικούσε πριν από τον τυφώνα. Ακόμη κι αν οι επιζώντες ήθελαν να πάνε κάπου αλλού, δεν έχουν και πολλές επιλογές. Υπό ιδανικές συνθήκες, οι επιζώντες θα προχωρούσαν στην ανοικοδόμηση με νέα υλικά κι όχι με απορρίμματα, αλλά η βοήθεια άργησε να φθάσει. Μόνο το 9% των κατοίκων που έχουν πληγεί από την καταιγίδα έχει λάβει στήριξη για την ανοικοδόμηση με υλικά στα οποία περιλαμβάνονται καρφιά, μουσαμάδες και τέντες, σύμφωνα με το Cluster Shelter, μια επιτροπή που συντονίζεται από την Υπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών. Στη Leyte Province, μια περιοχή που πλήγηκε πιο άμεσα από τον τυφώνα Χαϊγιάν, μόνο το 2% των κατοίκων έχει λάβει, μέχρι στιγμής, τις μεταλλικές λαμαρίνες που χρειάζονται για νέες στέγες.
Ο τυφώνας Χαϊγιάν, κατά τον οποίο σκοτώθηκαν περισσότεροι από 6.000 άνθρωποι, υπήρξε τόσο θανατηφόρος, όχι μόνο εξαιτίας της σφοδρότητάς του, αλλά και εξαιτίας της προσέγγισής του στην ξηρά. Η καταιγίδα συνέτριψε σπίτια που ήταν κατασκευασμένα από ξυλεία και κασσίτερο και αυτά τα θρυμματισμένα υλικά ήταν που λειτούργησαν ως δολοφονικά όπλα στο κύμα της θύελλας. Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η κυβέρνηση των Φιλιππινών δείχνουν ότι δεκάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν από τις πληγές που τους προκάλεσαν αυτά τα συντρίμμια.
Μερικοί εργαζόμενοι στην ανθρωπιστική βοήθεια ανέφεραν ότι είναι σχεδόν αξιέπαινο το γεγονός ότι οι παραγκουπόλεις φύτρωσαν τόσο γρήγορα και πάλι. Εντούτοις, οι ίδιοι διαπίστωσαν ότι αυτή η διαδικασία μοιάζει περισσότερο επικίνδυνη, παρά ανακουφιστική. Οι ανησυχίες που προκύπτουν είναι ότι αυτές οι νέες παραγκουπόλεις που ξεφυτρώνουν θα μετατραπούν σε μόνιμες λύσεις για τους επιζώντες. Οι δημόσιοι υπάλληλοι έχουν καταρτίσει αόριστα σχέδια για τη μετεγκατάσταση ολόκληρων παράκτιων οικισμών στο εσωτερικό της χώρας, όπου θα είναι λιγότερο ευάλωτες σε καταστροφές, αλλά η ιδέα αντιμετωπίζει πολλά εμπόδια καθώς η κυβέρνηση θα πρέπει να αγοράσει γη, να αλλάξει τη νομοθεσία και να πείσει τους κατοίκους -πολλοί από τους οποίους είναι αλιείς- να μετακινηθούν σε περιοχές όπου θα πρέπει να βρουν νέες θέσεις εργασίας.
Ακόμη και στο καλύτερο σενάριο, οι κάτοικοι θα παραμείνουν πιθανότατα σε σαθρά σπίτια για πολλούς μήνες ή και αρκετά χρόνια, δηλώνει ο Τζέιμς Σέφερντ – Μπάρον, σύμβουλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου, που συντονίζει την οικοδόμηση καταφυγίων στις Φιλιππίνες. Εν τω μεταξύ, παραμένει στο χέρι της κυβέρνησης στη Μανίλα και των διεθνών ομάδων βοήθειας να παραδώσουν σταδιακά στους επιζώντες καλύτερα υλικά. Εξίσου αναγκαία θεωρείται και η αποστολή εκπαιδευμένων εργαζόμενων στις κατασκευές που θα αποσταλούν από τις ΜΚΟ στις περιοχές των παραγκουπόλεων, ώστε να δώσουν οδηγίες σχετικά με τις κατάλληλες τεχνικές οικοδόμησης.
