Απειλείται η μεγάλη μουσική παράδοση του Μάλι
Oταν οι ισλαμιστές στο βόρειο Μάλι κατέστρεφαν τα ιερά μαυσωλεία της ιστορικής πόλης Τιμπουκτού, προστατευμένα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς από την UNESCO, δεν πολυΐδρωνε το αυτί μας. Δεν δείξαμε την ίδια ευαισθησία, όπως τότε που οι Ταλιμπάν ανατίναζαν στο Αφγανιστάν τα αγάλματα του Βούδα.
Τώρα όμως τα πράγματα έσφιξαν. Και δεν εννοώ τις πολεμικές επιχειρήσεις του Ολάντ. Εννοώ ακριβώς το αντίθετο: το ότι τα δύο τρίτα της χώρας, που ελέγχονται από την οργάνωση Al-Qaida au Maghreb islamique (AQMI), βρίσκονται υπό καθεστώς πλήρους μουσικής απαγόρευσης. Και δεν πρόκειται για τυχαία χώρα.
Στο Μάλι, όπως λέει και στην «Γκάρντιαν» ο «Manny» Ansar, διευθυντής του διάσημου Φεστιβάλ της Ερήμου, «η μουσική είναι μια σημαντική καθημερινή λειτουργία. Μέσα από τη μουσική μαθαίνουμε την ιστορία μας και προσδιορίζουμε την ταυτότητά μας. Μέσα από τη μουσική ερωτευόμαστε, παντρευόμαστε και κρίνουμε τα πάντα γύρω μας».
Σκεφτείτε πόσοι μουσικοί από το Μάλι έγιναν διάσημοι στη Δύση. Σαλίφ Κεϊτά, Τουμανί Ντιαμπατέ (τον Νοέμβριο τον απολαύσαμε στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών), Αμαντού και Μαριάμ, το συγκρότημα Tinariwen, αποτελούμενο από Τουαρέγκ μουσικούς, που είχε παίξει και με τους Ρόλινγκ Στόουνς, αλλά είχαμε κι εμείς την τύχη να το δούμε στο 1ο Kosmos Festival (2009). Ε, όλοι αυτοί σήμερα είναι υπό διωγμόν.
Οι ισλαμιστές προσπαθούν να ξεριζώσουν την πατροπαράδοτη μουσική κουλτούρα της χώρας. Στις περιοχές που ελέγχουν απαγορεύουν στους νέους να ακούν μουσική, καταστρέφουν τις τηλεοράσεις και εξαναγκάζουν τους καλλιτέχνες του Βορρά να καταφεύγουν στον Νότο, στην πρωτεύουσα Μπαμακό, ή να αυτοεξορίζονται στην Αλγερία.
«Ντρέπομαι γι' αυτά που συμβαίνουν», λέει ο Manny Ansar. «Και τα προκαλούν άνθρωποι που σαν κι εμένα αυτοπροσδιορίζονται ως μουσουλμάνοι. Χρησιμοποιούν αντιλήψεις του Ισλάμ που είναι τουλάχιστον 24 αιώνες παλιές και ποτέ δεν βρήκαν εφαρμογή».
Η κατάσταση δεν είναι και πολύ καλύτερη στην πρωτεύουσα. Τα κλαμπ κλείνουν και οι συναυλίες ματαιώνονται επειδή η κυβέρνηση φοβάται τρομοκρατικές επιθέσεις. Οι μουσικοί, όμως, δεν το βάζουν κάτω. Συμμετέχουν σε προγράμματα και τραγουδάνε εναντίον κάθε μορφής σαρία.
Ενα καινούργιο τραγούδι, που λέγεται «Peace», ηχογραφήθηκε με τη συμμετοχή Τουαρέγκ μουσικών που ήθελαν να δείξουν ότι δεν είναι όλοι τους υπέρμαχοι της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου κράτους στον Βορρά. Μαζί τους, συνολικά 45 καλλιτέχνες, τραγουδιστές και μουσικοί, ακόμα και οι σταρ της υπόθεσης (Ντιαμπατέ, Ούμου Σανγκαρέ, Αμαντού και Μαριάμ κ.ά.).
«Δεν ξέρουμε από πού ξεφύτρωσαν αυτοί οι άνθρωποι», καταλήγει ο «Manny» Ansar. «Πρέπει να χρηματοδοτούνται από το Κατάρ». Και είναι έτοιμος, όπως λέει, να βάλει έξω από το σπίτι του μια γαλλική σημαία. «Εσωσαν το Μάλι απο τους ισλαμιστές».
Επιμ: Β. Γεωργ.
