«Πυρηνικά εργοστάσια, θέμα αμφιλεγόμενο, με φανατικούς υπερασπιστές και φανατικούς διώκτες να ζυγίζουν τα υπέρ και τα κατά σε οποιαδήποτε ευκαιρία τούς παρουσιαστεί. Ενέργεια διακινδυνευμένη -κατά κοινή ομολογία- την οποία φαίνεται να «αγκαλιάζει» μέχρι στιγμής ολόκληρη η Ευρώπη. Ωστόσο, βασικό ερώτημα το οποίο τείνει να αναχθεί ως ένα εκ των εθνικών μας ζητημάτων είναι ένα, ποια είναι η μέχρι στιγμής εικόνα των πυρηνικών εργοστασίων στη χώρα μας. Ερώτημα στο οποίο η απάντηση είναι τόσο αβέβαιη όσο ένας ψίθυρος και επιδέχεται περισσότερες της μιας ερμηνείες.
→Ενώ συνεχίζουμε να συζητάμε τα υπέρ και τα κατά της πυρηνικής ενέργειας αυτά αυξάνονται
Της Μελίνας Ζαχαριά
Προτού αρχίσει η συζήτηση μεταξύ των θετικών και των αρνητικών, είναι απαραίτητη η αναφορά της γεωπολιτικής κατάστασης της Ευρώπης με γνώμονα τα πυρηνικά εργοστάσια. Οι Γαλλία, Αγγλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Ρωσία, Φινλανδία, Σουηδία, Τσεχία, Σλοβακία, Ολλανδία, Ελβετία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Ουκρανία είναι μέχρι στιγμής οι υπερήφανοι κάτοχοι πυρηνικών εργοστασίων και ο αριθμός αυξάνεται, καθώς η Αλβανία και η Κροατία έχουν ανακοινώσει τα σχέδιά τους για την επικείμενη κατασκευή εργοστασίων, ενώ η γειτονική μας Τουρκία έχει ήδη προαναγγείλει τη δημιουργία δύο εργοστασίων, με «πρωτότοκο» το εργοστάσιο της Μερσίνης στη νότια Τουρκία το οποίο εικάζεται πως θα είναι έτοιμο το 2020.
Και ενώ οι με θρησκευτική ευλάβεια διώκτες των πυρηνικών «άγονται και φέρονται» ενώπιον των τηλεοπτικών ελληνικών καναλιών, ένα υπόκωφο παιχνίδι στήνεται ακριβώς κάτω από τα πόδια τους. Ο μηχανισμός του λόμπι των πυρηνικών φαίνεται να παίζει το παιχνίδι «ναυμαχίες» δημιουργώντας έναν κλοιό πυρηνικών γύρω από την Ελλάδα και προτιμώντας τον ψυχολογικό πόλεμο από την κατά μέτωπον επίθεση με πραγματικές προτάσεις. Γιατί όταν η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο ενός πυρηνικού τόξου το οποίο ξεκινάει νοτιοανατολικά και καταλήγει βορειοδυτικά της, η πίεση που δημιουργείται είναι αδιαμφισβήτητη και συνιστά το τέλειο πάτημα των πολιτικών που θέλουν να υπακούσουν πιστά τις ευρωπαϊκές νουθεσίες.
Προτιμότερο είναι τώρα να τεθούν οι απτοί όροι του πυρηνικού λόμπι στο οποίο όλοι θέλουν να συμμετέχουν. Από άποψη θετικών διανυσμάτων των πυρηνικών εργοστασίων η λίστα περιορίζεται σε δύο.
Πρώτον, στο γεγονός ότι πρόκειται για «καθαρή ενέργεια» χωρίς τη χρήση επιβλαβών για το περιβάλλον ορυκτών στερεών και υγρών, όπως τον λιγνίτη, τον άνθρακα και το πετρέλαιο.
Δεύτερον, λόγος γίνεται για την πυρηνική ενέργεια ως «φτηνή» μορφή ενέργειας που έχει μικρότερες οικονομικές απαιτήσεις από την εκάστοτε χώρα.
Στον αντίποδα της πυρηνικής πλάστιγγας τοποθετούνται τα στοιχεία περί αυξημένου παγκόσμιου κινδύνου, με επικλήσεις στα ατυχήματα του Τσερνομπίλ και της Φουκουσίμα ως παραδείγματα προς αποφυγήν. Συνεπώς, οι επιπτώσεις στον άνθρωπο είναι εκείνες που επιστρατεύονται κυρίως από την «αντίπερα όχθη».
Στη συνέχεια ωστόσο κρίνεται απαραίτητη η εν συντομία η αποψίλωση των παραπάνω απόψεων. Από άποψη κόστους τα εν λόγω εργοστάσια σε όλο τον κόσμο στηρίζουν την ανέγερσή τους σε κρατικά κονδύλια τα οποία υπερδιπλασιάζονται μέχρι την ολοκλήρωση του εργοστασίου. Η κατασκευή, η επάνδρωση και η αποσυναρμολόγηση μετά την ενδεικτική περίοδο λειτουργίας των 30 χρόνων αθροιστικά φτάνουν σε επίπεδα υψηλότερα από οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική μορφή ενέργειας, ενώ οι πολίτες έρχονται να κληθούν ως εγγυητές των «ο μη γένοιτο» ατυχημάτων, καθώς και μέσα απ' την αδρή φορολόγησή τους ασφαλίζουν τα εργοστάσια. «Καθαρή ενέργεια», όρος που δίνεται πολύ ελεύθερα καθώς τα πυρηνικά απόβλητα μοναχά είναι οι ίδιοι κατήγοροι αυτής της θέση. Ενα σύνηθες εργοστάσιο ισχύος των 1.000 MW παράγει ετησίως 30 τόνους υψηλής ραδιενέργειας, 300 τόνους μέσης ραδιενέργειας και 450 τόνους χαμηλής ραδιενέργειας, που δεν παύει ωστόσο να είναι ραδιενέργεια με διάρκεια ζωής δεκάδων χιλιάδων χρόνων και ανάγκη αποθήκευσης σε εγκαταστάσεις ασφαλείς και ανθεκτικές. Πέρα λοιπόν από την οικονομική επιβάρυνση των πολιτών τού σήμερα, αφήνεται και μια ραδιενεργή κληρονομιά για τους πολίτες των επόμενων γενιών.
Συνοψίζοντας, τα πυρηνικά εργοστάσια έχουν κατ' αρχάς υψηλό κόστος, βαρύτατες επιπτώσεις στο περιβάλλον καθώς για κάθε μονάδα ρεύματος που παράγουν απορρίπτουν 2 μονάδες θερμότητας στο περιβάλλον, είναι επικίνδυνα για το παγκόσμιο «ευ ζην» και «εγκυμονούν» πυρηνικά όπλα με την παράνομη χρήση του πλουτωνίου που εκπίπτει ως παράγωγο της πυρηνικής σχάσης. Συνεπώς, δεν θα χαρακτήριζε κανείς επιπόλαιο το συμπέρασμα πως μια χώρα με στάσιμη ανάπτυξη, μειωμένη κρατική επιχορήγηση στον επιστημονικό τομέα και έντονη σεισμογενή δραστηριότητα όπως η Ελλάδα με πυρηνικά εργοστάσια στο έδαφός της θα μπορούσε να χαρακτηριστεί περισσότερο ως ρίσκο παρά ως ένα δείγμα ενεργειακής αναβάθμισης.
