Υλατζής, απαντώ πονηρά όταν με ρωτούν με τι ασχολούμαι. Ακούγεται κάπως σαν λαντζέρης, το ξέρω, αλλά καμιά δουλειά δεν είναι ντροπή. Η λέξη με βολεύει απίστευτα, καθώς ελάχιστοι τη συνδέουν με τον Τύπο κι έτσι γλιτώνω την κατακραυγή που προκαλεί το «λειτούργημα» στην κοινωνία. Υλατζή αποκαλούν στη δημοσιογραφική αργκό τον μάστορα που μεταμορφώνει καλλιγραφικά ή μουτζουρωμένα χειρόγραφα σε εφημερίδα. Τόσο απλά και ταυτόχρονα τόσο σύνθετα. Επισήμως ονομάζεται συντάκτης ύλης, κάτι που ουδόλως τον ανακουφίζει. Με ρώτησε προχθές μια νεαρή φίλη, φοιτήτρια σε Τμήμα ΜΜΕ, τι συνεισφέρει η ειδικότητα στην έκδοση ενός φύλλου. Στη θορυβώδη ατμόσφαιρα του μπαρ ήταν δύσκολο να της εξηγήσω. «Θα σου πω μια άλλη φορά» αποκρίθηκα. Ακου τα λοιπόν, Τίνα, να με παρηγορήσεις.
Λογοδοσμένος με την τρέλα, ο υλατζής συνεννοείται κατ’ αρχάς με τον αρχισυντάκτη και τους υπεύθυνους των τμημάτων για τη διάταξη των άρθρων και των ρεπορτάζ στις σελίδες. Αφού καθοριστεί τι πάει πού, παίρνει τα κείμενα μιας μιας απ’ αυτές, τα διαβάζει προσεκτικά και τα επιμελείται όταν χρειάζεται. Κατόπιν βγάζει τίτλους, πλάγιους (υπότιτλοι) και καπέλα (υπέρτιτλοι). Τρεις αυτόνομες φράσεις που περιγράφουν τι πραγματεύεται το «κομμάτι», κάνοντάς το δελεαστικό στον αναγνώστη. Ο εύστοχος τίτλος μπορεί να σώσει ένα μέτριο κείμενο και να απογειώσει ένα καλογραμμένο. Το αντίθετο ισοδυναμεί με καταστροφή. Υστερα επιλέγει τις κατάλληλες φωτογραφίες, γράφει τις λεζάντες και φτιάχνει το κασέ· το ακριβές σχεδιάγραμμα της σελίδας πάνω σε μια κόλλα χαρτί. Στέλνει έπειτα το «πακετάκι» σ’ έναν άλλο ήρωα, που οι εξοντωτικοί ρυθμοί της καθημερινής έκδοσης του βγάζουν το λάδι, τον φωτοστοιχειοθέτη ή αλλιώς σελιδοποιό. Παλιότερα η δουλειά γινόταν στο μάρμαρο, με τους μεταλλικούς χαρακτήρες να τοποθετούνται ένας ένας πάνω σε τελάρα, αλλά οι υπολογιστές την έχουν απλοποιήσει. Δεδομένου ότι η πλειονότητα των αναγνωστών ξεφυλλίζει τις εφημερίδες, αυτό που εισπράττει είναι οι εμπνεύσεις του συντάκτη ύλης, οι οποίες προϋποθέτουν ανεπτυγμένο δημοσιογραφικό κριτήριο, εμπειρία στο ρεπορτάζ, καλή γνώση ελληνικών αλλά και φλέβα εικαστικού. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι μεγάλοι διευθυντές και αρχισυντάκτες του παρελθόντος είχαν χρηματίσει υλατζήδες.
Η υπογραφή ακόμα και ενός πρωτόπειρου δημοσιογράφου συνοδεύει τα κείμενά του. Οι συντάκτες ύλης αντιθέτως μένουν στην αφάνεια. Επιτρέψτε να ευλογήσω τα γένια, που μόνο εγώ διαθέτω σ' ολόκληρο το τμήμα, αναφέροντας τα ονόματα όσων αναμετρώνται με τις σελίδες της εφημερίδας μας με τη σειρά που τους βλέπω στα γραφεία: Γιώργος Μανετάκης, Γιάννης Σινόπουλος, Γιώργος Ματθαίου, Βαγγέλης Καραγεώργος, Γιάννης Μπαζαίος, Στέλιος Ράπτης, Σωτήρης Γούλατης και Λευτέρης Βαγγελάτος. Οσο για μένα: «Ο άντρας κάνει δυο δουλειές», που λέει το αθάνατο άσμα. Μένω μετέωρος ανάμεσα στην ύλη και τη στήλη όσο η «Εφ.Συν.» ανέχεται τα γραφτά μου, που ξεκίνησαν σαν ένα αθώο φλερτ, μετατράπηκαν σε φλογερό έρωτα και εξελίσσονται σε τρυφερή συζυγική σχέση. Ωσπου να καταλήξουν αναπόφευκτα σε τυραννία, με στηρίζουν οι ξανθές Αλκυονίδες.
Μετέωρος [email protected]
