ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Τζώρτζης Ρούσσος

 

Εξαιρετικά αυστηρή είναι η εργατική νομοθεσία αλλά και τα ελληνικά δικαστήρια στο θέμα της καταβολής αποζημίωσης απόλυσης σε περίπτωση που κάποιος εργοδότης επιλέγει να απομακρύνει τον εργαζόμενο από τα καθήκοντά του διακόπτοντας τη σύμβαση εργασίας. Σύμφωνα λοιπόν με την κείμενη εργατική νομοθεσία, η καταγγελία της εργασιακής σχέσης θεωρείται έγκυρη εφόσον γίνει εγγράφως και καταβληθεί η οφειλόμενη αποζημίωση. Κάτω από αυτή τη ρητή διατύπωση του νόμου δεκάδες είναι οι αποφάσεις -ακόμη και του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας- από τις οποίες προκύπτει ότι η καταγγελία της υπαλληλικής εργασιακής σχέσης είναι άκυρη εάν ο εργοδότης, εκτός από τη μη τήρηση του εγγράφου τύπου, δεν καταβάλει στον απολυόμενο μισθωτό την οφειλόμενη αποζημίωση απόλυσης.

 

Ως τέτοια δε θεωρείται όχι μόνον η νόμιμη αποζημίωση (ορίζεται κατά ποσόν ίση προς το σύνολο των τακτικών αποδοχών του απολυόμενου εργαζόμενου, τις οποίες αυτός θα λάμβανε κατά τον χρόνο προ του οποίου έπρεπε να γίνει η καταγγελία και της οποίας ο υπολογισμός γίνεται με βάση τις τακτικές αποδοχές του τελευταίου μήνα υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης.

 

Περαιτέρω, όπως έχουν κρίνει τα δικαστήρια, η αποζημίωση αυτή πρέπει να καταβάλλεται ανεξαρτήτως του λόγου με βάση τον οποίο προκλήθηκε η καταγγελία. Συγκεκριμένα, έχει κριθεί ότι «η καταγγελία από τον εργοδότη σχέσεως εξαρτημένης εργασίας αόριστου χρόνου είναι έγκυρη εφόσον γίνει εγγράφως και καταβληθεί στον μισθωτό η νόμιμη αποζημίωση, η οποία πρέπει να καταβάλλεται ασχέτως του λόγου που προκάλεσε την καταγγελία. Επομένως, ο εργοδότης οφείλει την αποζημίωση αυτή και όταν κατήγγειλε τη σύμβαση εργασίας για κάθε άλλη υπαίτια μη εκπλήρωση ή πλημμελή εκπλήρωση των από τη σύμβαση εργασίας υποχρεώσεων του μισθωτού.

 

Τα δικαστήρια δε είναι τόσο αυστηρά στο συγκεκριμένο θέμα που δεν αφήνουν τον εργαζόμενο ακόμη και να συναινέσει εγγράφως στην παραίτησή του από την αποζημίωση απόλυσης. Ετσι έχει κριθεί ότι κατά γενική αρχή του εργατικού δικαίου η παραίτηση του εργαζομένου από το δικαίωμά του να λάβει τις νόμιμες αποδοχές του είναι άκυρη, έστω και αν γίνεται εκ των υστέρων με τη μορφή της αφέσεως χρέους! Η ακυρότητα αυτή αφορά τα ελάχιστα όρια των μισθών και αποζημιώσεων που προβλέπονται από τον νόμο, τις ΣΣΕ ή άλλες κανονιστικές διατάξεις, και συνεπώς η παραίτηση από συμβατικές εργατικές αξιώσεις είναι έγκυρη, κατά το μέρος που οι αξιώσεις αυτές υπερβαίνουν τα ως ελάχιστα όρια που θέτει ο νόμος.

 

Εξαιρέσεις

 

Το μόνο παραθυράκι που έχουν αφήσει τα δικαστήρια ώστε να μην κριθεί άκυρη η απόλυση λόγω μη καταβολής της αποζημίωσης αφορά ουσιαστικά το λάθος. Εχει κριθεί ότι η μη καταβολή από τον εργοδότη που κατήγγειλε τη σύμβαση εργασίας ολόκληρης της νόμιμης αποζημίωσης δεν συνεπάγεται την ακυρότητα της καταγγελίας αν η καταβολή μειωμένης αποζημίωσης λόγω του ότι δεν συμπεριελήφθη και κάποιο επίδομα στην τελευταία, είναι δικαιολογημένη κατά τις αρχές της καλής πίστης, όπως όταν δεν οφείλεται σε κακοβουλία αλλά σε αμφισβήτηση του βάσιμου του σχετικού αιτήματος η οποία οφείλεται σε εύλογη αμφιβολία, συγχωρητέα πλάνη ή ακόμη και σε παραδρομή ως προς το ακριβές ποσόν της νόμιμης αποζημίωσης.

 

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ

Η πρόσθετη εργασία

 

Μπορεί να αποτελεί μια κατάσταση με δυσδιάκριτα όρια, αλλά η επιλογή του εργοδότη να ζητήσει πρόσθετη εργασία από τον εργαζόμενο, μπορεί να επιφέρει την υποχρέωσή του για καταβολή επιπρόσθετης αμοιβής. Βέβαια θα πρέπει να ειπωθεί ότι μία τέτοια εργοδοτική εντολή και το αν πρέπει να καταβληθεί πρόσθετη αμοιβή για επιπλέον εργασία εναπόκειται στα δικαστήρια.

 

Ετσι, αν κατά τη διάρκεια της σύμβασης εργασίας συμφωνηθεί η παροχή από τον μισθωτό, μέσα στο νόμιμο ωράριο, πρόσθετης διαρκούς φύσεως εργασίας, η οποία κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και λογικής δεν είναι συναφής με αυτήν που συμφωνήθηκε αρχικά και παρέχεται μόνο με μισθό, ο εργοδότης, εκτός αν είχε συμφωνηθεί ιδιαίτερος πρόσθετος μισθός ή η μη καταβολή τέτοιου πρόσθετου μισθού, υποχρεούται να καταβάλει τον συνηθισμένο για την εργασία αυτή μισθό, δηλαδή αυτόν που καταβάλλεται σε άλλους μισθωτούς που παρέχουν την ίδια εργασία κάτω από τις ίδιες γενικές συνθήκες.

 

Τέτοια πρόσθετη και εντελώς διαφορετική εργασία συνιστά επί οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων η ανάθεση σε αυτούς της φορτοεκφόρτωσης των μεταφερόμενων εμπορευμάτων με το φορτηγό αυτοκίνητο στο οποίο ήταν εγκατεστημένος γερανός τον οποίο χειρίζονται οι οδηγοί.

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

 

ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ

Οι συμβάσεις εργασιακής εμπειρίας

 

Με συμβάσεις εργασιακής εμπειρίας μπορούν οι εργοδότες να μειώσουν τους καταβαλλόμενους μισθούς του προσωπικού που απασχολούν. Ετσι, η εργατική νομοθεσία ορίζει ότι άνεργοι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ, ηλικίας μέχρι 24 ετών, δύνανται να εργαστούν σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και γενικά εργοδότες συνάπτοντας σύμβαση απόκτησης εργασιακής εμπειρίας διάρκειας μέχρι 12 μηνών. Κατά τη διάρκεια της σύμβασης αυτής οι ακαθάριστες αποδοχές τους αντιστοιχούν στο 80% του κατώτατου βασικού μισθού ή βασικού ημερομισθίου, όπως ορίζεται κάθε φορά, και ασφαλίζονται στους κλάδους σύνταξης, ασθενείας σε είδος και επαγγελματικού κινδύνου του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ενώ οι σχετικές ασφαλιστικές εισφορές αποδίδονται στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ από τον ΟΑΕΔ.

 

Ο νόμος δεν δίνει το δικαίωμα μετά την παρέλευση του 12μήνου να συνεχιστεί η απασχόληση του μισθωτού με σύμβαση απόκτησης εργασιακής εμπειρίας. Ετσι, ορίζεται ότι μετά το πέρας της σύμβασης αυτής είναι δυνατή η συνέχιση της απασχόλησής τους και η ένταξη σε προγράμματα του ΟΑΕΔ, εφόσον η σύμβαση απόκτησης εργασιακής εμπειρίας μετατραπεί σε σύμβαση εργασίας. Πάντως ο νόμος δίνει το δικαίωμα, αφού δεν το απαγορεύει ρητά, στον εργοδότη να εντάσσει τους εργαζομένους αυτής της κατηγορίας σε προγράμματα του ΟΑΕΔ.

 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

ΕΥΡΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

 

Με ενέσεις κεφαλαίου για την πρόσληψη προσωπικού σκοπεύει η Ελλάδα να αξιοποιήσει το πρόγραμμα «Νεανική Εγγύηση» το οποίο αναμένεται να τρέξει μέσα στην ελληνική προεδρία της Ε.Ε. Ηδη για το σύνολο της ευρωπαϊκής επικράτειας έχει εξασφαλιστεί ένα κονδύλι ύψους 6 δισ. ευρώ για τη «Νεανική Εγγύηση». Αποτελεί την κοινοτική δέσμευση να βρεθεί για κάθε νέο στην Ε.Ε. μία θέση εργασίας, υποτροφία ή θέση επαγγελματικής κατάρτισης μέσα σε τέσσερις μήνες αφότου μείνει άνεργος. Το σχέδιο Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη προβλέπει ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, χρησιμοποιώντας αυτά τα 6 δισ. ευρώ ως εγγύηση, θα μπορέσει να χορηγήσει δάνεια δεκαπλάσιου ύψους στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις προκειμένου να προσλάβουν σε μόνιμη θέση ή σε πρόγραμμα κατάρτισης άνεργους νέους.

 

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

 

ΜΙΣΘΟΔΟΣΙΑ

 

Ως μίσθωση ανεξάρτητων υπηρεσιών λογίζεται η περίπτωση που ο διευθύνων σύμβουλος μιας Α.Ε. λαμβάνει αμοιβή για τις υπηρεσίες που προσφέρει. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να λαμβάνει επιπρόσθετες αποδοχές όπως δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα καθώς και επίδομα αδείας. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι ο διευθύνων σύμβουλος Α.Ε. συνδέεται με σχέση εντολής με την εταιρεία. Αν για τις υπηρεσίες που προσφέρει λαμβάνει αμοιβή, η σχέση χαρακτηρίζεται ως μίσθωση ανεξάρτητων υπηρεσιών, αφού λόγω της ιδιότητάς του ασκεί εξουσία διοικητική και διαχειριστική, με δική του ευθύνη και πρωτοβουλία, είναι όργανο της εταιρείας και υποβάλλεται στο καθεστώς που διέπει το διοικητικό συμβούλιο. Δεν αποκλείεται πάντως να συνδέεται με την εταιρεία και με σχέση εξαρτημένης εργασίας, όπως στην περίπτωση που, μετά από έγκριση της γενικής συνέλευσης, απασχολείται για τις υποθέσεις της εταιρείας πέρα από τα συνηθισμένα και από τον νόμο ή το καταστατικό καθορισμένα καθήκοντα του διευθύνοντος συμβούλου και η εργασία του παρέχεται σύμφωνα με τις οδηγίες και κάτω από τον έλεγχο της διοίκησης της εταιρείας (Δ.Σ.), χωρίς βέβαια να αποκλείεται η εξάρτηση από την πρωτοβουλία που αναπτύσσει στην εκτέλεση των εργασιακών καθηκόντων του. Για τον χαρακτηρισμό της εργασίας ως εξαρτημένης επιλαμβάνεται το δικαστήριο, μετά από εκτίμηση όλων των συγκεκριμένων περιστάσεων, ανεξάρτητα από τον νομικό χαρακτήρα που έδωσαν τα συμβαλλόμενα μέρη.

 

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

 

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

 

Σε περίπτωση αποχής του μισθωτού από την εργασία του για λόγο που δεν οφείλεται σε ασθένεια βραχείας διάρκειας ή λοχεία, αλλά σε άλλη αιτία, το δικαστήριο, εκτιμώντας γενικά τις συνθήκες υπό τις οποίες έλαβε χώρα η αποχή, την αιτία και τη χρονική διάρκεια αυτής, καθώς και την υπαιτιότητα ή συνυπαιτιότητα του μισθωτού, κρίνει σύμφωνα με τις αρχές της καλής πίστης και, αφού ληφθούν υπόψη και τα συναλλακτικά ήθη, αν η αποχή αυτή, κατά κρίση αντικειμενική και ανεξάρτητα από την πρόθεση του μισθωτού να λύσει ή όχι την εργασιακή σύμβαση, πρέπει να θεωρηθεί ως σιωπηρά δήλωση βουλήσεώς του να λύσει τη σύμβαση εργασίας του, δηλαδή σιωπηρά εκ μέρους του καταγγελία της εργασιακής συμβάσεως. Περαιτέρω αποτελεί ασθένεια βραχείας διάρκειας αυτή που διαρκεί έναν μήνα για υπαλλήλους που υπηρετούν πέραν των 4 ετών, όχι όμως και πέραν των 10 ετών, 4 μήνες για υπαλλήλους που υπηρετούν πέραν των 10 ετών, όχι όμως και πέραν των 15 ετών, και 6 μήνες γι’ αυτούς που υπηρετούν για χρόνο ανώτερο των 15 ετών. Κάτω από τα ανωτέρω τα δικαστήρια δίνουν την ευχέρεια στον εργοδότη να απολύσει τον μισθωτό χωρίς να του καταβάλει τη νόμιμη αποζημίωση.