Των Βασίλη Γεώργα, Μάριου Χριστοδούλου
Στα στάσιμα νερά της ανεργίας, της υπερφορολόγησης και της μειωμένης κατανάλωσης έχει κολλήσει η «βελτίωση» του κλίματος στην οικονομία, σύμφωνα με την έρευνα οικονομικής συγκυρίας του ΙΟΒΕ. Το τελευταίο εξάμηνο ο δείκτης παραμένει αμετάβλητος κοντά στις 90-91 μονάδες, ενώ τον Δεκέμβριο οι επιχειρηματικές προσδοκίες στη βιομηχανία και τις κατασκευές επιδεινώθηκαν εκ νέου. Παρότι σύμφωνα με το ΙΟΒΕ η σταθεροποίηση που καταγράφεται είναι απότοκος της εξασθένησης της ύφεσης, από την άλλη η παρατεταμένη στασιμότητα του δείκτη αποκαλύπτει ότι δεν φαίνεται να έχουν διαμορφωθεί συνθήκες περαιτέρω βελτίωσης των προσδοκιών.
Σύμφωνα με τον ΙΟΒΕ, το γεγονός ότι ειδικά το τελευταίο εξάμηνο έχει σταματήσει να βελτιώνεται η εμπιστοσύνη, αποδίδεται μεταξύ άλλων στη διατήρηση της ανεργίας σε πολύ υψηλά επίπεδα, στη σωρευτική φορολογική επιβάρυνση πολιτών και επιχειρήσεων και στη συνεχιζόμενη πτώση της κατανάλωσης. Οι παράγοντες αυτοί, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, «εξακολουθούν να δημιουργούν ένα ασφυκτικό περιβάλλον και δεν μπορούν να αντισταθμιστούν από την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος ή την ενίσχυση των εσόδων από τον τουρισμό». Σε αντίθεση με το οικονομικό κλίμα, τα στοιχεία για την καταναλωτική εμπιστοσύνη ήταν καλύτερα τον Δεκέμβριο. Οι Ελληνες συνεχίζουν να είναι οι πιο απαισιόδοξοι στην Ευρώπη, ωστόσο ο σχετικός δείκτης βελτιώθηκε στις -63,3 από τις -66,7 μονάδες, μια εξέλιξη που είναι αποτέλεσμα της αποκλιμάκωσης της πολύ μεγάλης απαισιοδοξίας που διακατείχε μέχρι πρόσφατα τους καταναλωτές. «Δεν θα πρέπει να αγνοείται αυτή η αλλαγή τάσης, καθώς πλέον έχει παγιωθεί, και ενδεχομένως να υποδηλώνει την αίσθηση των πολιτών ότι τα δύσκολα έχουν περάσει», σημειώνεται στην έκθεση του ΙΟΒΕ.
Μείωση εισοδημάτων
Πάντως, το 2014 θα είναι άλλη μία δύσκολη χρονιά για τους Ελληνες που θα πρέπει να πληρώσουν ένα «τσουβάλι» από νέους φόρους σε ό,τι αφορά το εισόδημα και τα ακίνητα. Την ίδια στιγμή οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα συνεχίζουν να… κουρεύονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι μεγάλες και επώνυμες αλυσίδες φούρνων προέβησαν τις τελευταίες ημέρες σε μεγάλες μειώσεις μισθών επικαλούμενες τη μεγάλη πτώση της κατανάλωσης. Οι αποδοχές των εργαζομένων έχουν μειωθεί σημαντικά και όχι μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για τους περιφερειακούς λογαριασμούς, αν και δύο χρόνια πίσω, επιβεβαιώνουν αυτές τις περικοπές. Σύμφωνα με αυτά, στα 18.747 ευρώ συρρικνώθηκε το 2011 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα από 19.918 ευρώ που ήταν το 2010 (μείωση κατά 1.171 ευρώ ή κατά 5,9%). Φτωχότερη περιφέρεια της χώρας παραμένει η Ηπειρος (κατά κεφαλήν ΑΕΠ 12.957 ευρώ, με μείωση κατά 8% σε σύγκριση με το 2010) και ακολουθεί η Θεσσαλία (13.251 ευρώ, μείωση 7,8%). Ως πλουσιότερη περιφέρεια της χώρας παρουσιάζεται η Αττική (κατά κεφαλήν ΑΕΠ 25.224 ευρώ, με μείωση κατά 5,2% σε σχέση με το 2010) και έπεται το Νότιο Αιγαίο (20.896 ευρώ, μείωση 6,9%).
