Του Βασίλη Γεώργα
Κυβέρνηση, επιχειρηματίες και τράπεζες αναζητούν πλέον εναλλακτικές πηγές άντλησης κεφαλαίων για να τροφοδοτήσουν την ανάκαμψη της οικονομίας, αναγνωρίζοντας πως το οξύ πρόβλημα της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων από τραπεζικούς πόρους θα παραμείνει άλυτο επί μακρόν. Το Χρηματιστήριο μέσω των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου για τις εισηγμένες που βαρύνονται με υποχρεώσεις 36 δισ. ευρώ, η αναδιοργάνωση της αγοράς εταιρικών ομολόγων ώστε να μπορούν και οι «μικροί» επενδυτές να βάζουν λεφτά, η κοινοτική χρηματοδότηση μέσω του ΕΣΠΑ σε κλάδους που σήμερα είναι αποκλεισμένοι, όπως η χαλυβουργία, τα αμοιβαία κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (venture capitals) και στο… βάθος το πολυθρύλητο Ελληνικό Επενδυτικό Ταμείο είναι μερικές από τις λύσεις που εξετάζονται.
«Είμαστε υποχρεωμένοι πλέον να αναζητήσουμε τα δικά μας “ισοδύναμα” για να υποκαταστήσουμε την έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης», σημειώνει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΕΒ Δημήτρης Δασκαλόπουλος, παραπέμποντας στη σημερινή εκδήλωση που διοργανώνει ο σύνδεσμος των ελληνικών βιομηχανιών με θέμα τη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων.
Είναι η πρώτη φορά που έχουν κληθεί να τοποθετηθούν οι ίδιοι οι τραπεζίτες αλλά και επιχειρηματίες για το θέμα και ειδικότερα ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γ. Προβόπουλος, η διευθύνουσα σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Αν. Σακελλαρίου, ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς Μ. Σάλλας, ο διευθύνων σύμβουλος της Γενικής Ν. Καραμούζης, καθώς και οι γενικοί διευθυντές της Alpha Bank Αρ. Θεοδωρίδης, της Εθνικής Π. Μυλωνάς, της Eurobank Φ. Καραβίας κ.ά.
Η ενεργοποίηση «εξωτραπεζικών» μηχανισμών χρηματοδότησης της οικονομίας είναι πλέον ζήτημα κορυφαίας προτεραιότητας, πολύ δε περισσότερο όταν μήνα με τον μήνα καταγράφεται αρνητική ροή δανείων προς τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις.
Οι εναλλακτικές πηγές
Οι εναλλακτικές της αγοράς είναι εντούτοις περιορισμένες και όπως έχουν προϊδεάσει επιχειρηματίες και τραπεζίτες, το βάρος θα πέσει:
• Στην άντληση κεφαλαίων μέσω του Χρηματιστηρίου. Ηδη όσο βελτιώνεται η ρευστότητα στο Χρηματιστήριο, οι τράπεζες «σπρώχνουν» προς αυτή τη λύση τις επιχειρήσεις προκειμένου να βρεθούν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση των εργασιών τους και την αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους.
• Σε εκδόσεις εταιρικών ομολόγων. Η πρόταση που έχει ήδη πέσει στο τραπέζι είναι η στροφή των επιχειρήσεων σε ομολογιακές εκδόσεις που θα είναι συμφέρουσες τόσο για τις τράπεζες, λόγω των υψηλών επιτοκίων, όσο και για τους ιδιώτες επενδυτές. Η πρόταση αυτή συνδυάζεται και με την επικείμενη τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου κατά τρόπο ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αντλούν ρευστότητα μέσω έκδοσης εταιρικών ομολόγων και οι μικρότερες επιχειρήσεις, αλλά και να συμμετέχουν στις εκδόσεις επενδυτές με μικρότερου βεληνεκούς χαρτοφυλάκια.
• Σε δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Παρ’ ότι αφορούν λίγες και μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις, η προσπάθεια που καταβάλλεται είναι να βρεθούν περισσότερα κονδύλια για την παροχή δανείων από την ΕΤΕπ, που το 2014 εκτιμάται ότι θα αποδεσμεύσει κεφάλαια άνω των 800 εκατ. ευρώ.
• Στην ενεργοποίηση του θεσμού των venture capitals. Στην Ελλάδα το θεσμικό πλαίσιο τροποποιήθηκε πρόσφατα, ο θεσμός ωστόσο βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα και δεν έχει αποδώσει.
