Ο διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου σχεδίασε το πρόγραμμα «Ελλάς, Γαλλία – Συμμαχία 2014» για την ανάληψη της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την Ελλάδα, που φέρνει στη χώρα μας, έπειτα από 52 χρόνια, την Κομεντί Φρανσέζ. Ταυτόχρονα με την ψηφιοποίηση τίτλων, με φεστιβάλ κινηματογράφου, συναυλίες, συνέδρια, έρευνες, διαγωνισμούς καλλιεργεί τις διμερείς ανταλλαγές και τη συνεργασία σε όλους τους τομείς ανανεώνοντας μια μακρόχρονη παράδοση

Του Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή

Το Γαλλικό Ινστιτούτο στην οδό Σίνα έχει περισσότερα από εκατό χρόνια βίου στην Ελλάδα. Χρόνια πολιτιστικής και παιδευτικής δράσης που συνδέονται με την υποστήριξη και την ανάδειξη του ελληνικού δυναμικού στο εσωτερικό της χώρας και στη Γαλλία όσο και στον κόσμο, με την προώθηση ιδεών και ρευμάτων που καθόρισαν τη μορφή του σύγχρονου κόσμου, με την εμμονή σε αρχές δημοκρατίας και ελευθερίας λόγου και σκέψης, ιδιαίτερα στην ανώμαλη κοινωνική κατάσταση μετά τον Εμφύλιο και στη διάρκεια της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Αυτή η δυναμική, στηριγμένη σε τέτοια παράδοση, στρέφεται σήμερα στις προτεραιότητες της εποχής, όπως προβάλλουν στην ενωμένη Ευρώπη και στο παγκόσμιο περιβάλλον και αντανακλούν τα ενδιαφέροντα των νέων, εκείνων που αναλαμβάνουν τη συνέχιση ενός σπουδαίου παρελθόντος αξιοπρέπειας.

Ο Ολιβιέ Ντεκότ, σύμβουλος Συνεργασίας και Μορφωτικής Δράσης της γαλλικής πρεσβείας και διευθυντής του Γαλλικού Ινστιτούτου, έχει την ευθύνη να υλοποιήσει τέτοιον στόχο. Μετά από σπουδές Ιστορίας και Πολιτικών Επιστημών στην πατρίδα του, μετά από ειδίκευση στην Ιστορία της Μουσικής στο Κέμπριτζ, σύμβουλος υπουργού Πολιτισμού της Γαλλίας, με διπλωματική και πολιτιστική προϋπηρεσία έξι ετών στην Ιταλία (Ρώμη και Μιλάνο), η άφιξή του πριν από περίπου τρία χρόνια στην Αθήνα μοιάζει απολύτως φυσική.

Ο παππούς του, Μορίς Ντεκότ, δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών από το 1957 ώς το 1962, υπήρξε σύμβουλος Πολιτισμού της γαλλικής πρεσβείας. Ο πατέρας του γνώρισε την Ελλάδα. Μπορεί έτσι να υποστηρίζει πως η προϋπηρεσία του σε συνδυασμό με τη γνώση του της ελληνικής πραγματικότητας επιβάλλουν τη «Συμμαχία Ελλάδας και Γαλλίας» με άξονα τον πολιτισμό ως αμοιβαία και ισότιμη προσπάθεια.

• Να μην παραλείψουμε την αρθρογραφία σας σε ελληνικές εφημερίδες.

«Προσπαθώ να αναπτύξω τις απόψεις μου στις στήλες των εφημερίδων, παρακολουθώντας τους Ελληνες δημιουργούς. Πηγαίνω τρεις και τέσσερις φορές κάθε εβδομάδα στο θέατρο και μένω έκπληκτος από την ποιότητα των παραστάσεων, την ποιότητα του θεατρικού λόγου. Η θέση που κατέχω με ενθουσιάζει. Δύσκολη από τη μια πλευρά εξαιτίας της οικονομικής συγκυρίας, εμφανίζει από την άλλη ισχυρές προοπτικές, όπου το Γαλλικό Ινστιτούτο έχει τον ρόλο του, αν σκεφτούμε τη σημασία του στην ελληνική ιστορία. Πρέπει λοιπόν να σταθούμε στο ύψος που απαιτεί η ποιότητα της διμερούς πνευματικής και πολιτιστικής παράδοσης και σχέσης των χωρών μας. Η γαλλική ήταν για πολλές δεκαετίες η πρώτη γλώσσα στην Ελλάδα, και το Γαλλικό Ινστιτούτο διαμόρφωσε γενιές Ελλήνων που αγάπησαν τη γλώσσα και τη Γαλλία. Σήμερα, η Γαλλία είναι η πρώτη χώρα στις προτιμήσεις των Ελλήνων. Πρόκειται για μία σχέση που οφείλουμε να συντηρούμε στην τρέχουσα καθημερινότητα».

• Το διαδίκτυο έχει, δίχως αντίλογο, βαρύνουσα σημασία.

«Ο ιστότοπός μας είναι βιτρίνα της σημερινής Γαλλίας και έχει πλήθος επισκεπτών, περίπου 2.000 κάθε μέρα. Εκπληξη αποτελεί το Facebook με περισσότερους από 30.000 followers. Το Γαλλικό Ινστιτούτο της Ελλάδας είναι πρώτο στον κόσμο σε προσβάσεις. Το αμέσως επόμενο έχει 8.000 μόνο πιστούς! Είμαστε δηλαδή σημείο αναφοράς, πράγμα που πρέπει να σημειώσω ότι οφείλεται στο επιτελείο που διαθέτουμε, αφοσιωμένο στη γαλλοφωνία και τη γαλλοφιλία. Ο θεσμός που φέρει τον τίτλο “Γαλλικό Ινστιτούτο” έχει εξελιχθεί. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που νοσταλγούν το παρελθόν. Για εμένα, το παρελθόν είναι χρήσιμο ως παράδειγμα. Θυμηθείτε πως είχαμε στο υπόγειο του κτιρίου μας ένα τυπογραφείο, το οποίο έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προβολή του ελληνικού πολιτισμού στον γαλλόφωνο κόσμο από το 1950 κιόλας. Ψηφιοποιήσαμε περίπου εκατό τίτλους, δυσεύρετους πια, προσιτούς όμως στην πλατφόρμα μας Culturethèque. Σήμερα, δεν έχει έννοια να παίζουμε τον ρόλο εκδότη, έχει όμως έννοια να προσφέρουμε υποστήριξη σε όλους τους τομείς, από τη μετάφραση ώς την έκδοση. Γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε τρία ειδικά προγράμματα. Εξάλλου, ο ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι το σύνολο των εθνικών πολιτισμών, ένα σύνολο που οφείλουμε να το οικειοποιηθούμε. Αυτό σημαίνει να εργαστούμε για έντονες ανταλλαγές, για καλύτερη διάδοση και διάχυση των πολιτιστικών αγαθών, αναγνωρίζοντας πως ο πολιτισμός είναι κάτι που κινείται και τρέφεται από τη συμβολή κάθε άλλου περίγυρου. Συνεργαζόμαστε, λοιπόν, με όλους σε όλους τους τομείς, ώστε να εξασφαλίσουμε μεταφορά εμπειριών και ειδίκευσης, με στόχο να προχωρήσουμε μαζί».

• Υπάρχει συνεπώς μια στρατηγική για τον πολιτισμό, την παιδεία, την τεχνολογία, την ανάπτυξη της γαλλικής γλώσσας.

«Εκείνο που αναζητούμε είναι να προετοιμάσουμε το μέλλον. Σε όλα τα επίπεδα. Για τον πολιτισμό, τα μάτια μας είναι ανοιχτά παντού: ηλεκτρονικές μουσικές, φεστιβάλ κινηματογράφου για το πλατύ κοινό, συναντήσεις, ομιλίες, συνέδρια πιο εξειδικευμένα, σε επαφή με τα πανεπιστήμια, τους πανεπιστημιακούς, τους φοιτητές. Για την έρευνα, υπάρχει πρόγραμμα ανάδειξης διμερών ερευνών με συμμετοχή νέων επιστημόνων και, συχνά, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής. Για την ανάπτυξη της γαλλοφωνίας, κάνουμε το ίδιο: ένα Διαγωνισμό Γαλλοφωνίας σε εθνικό επίπεδο με συμμετοχή 450 σχολείων και 7.000 μαθητών από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και το πανεπιστήμιο. Προσπαθούμε να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον αυτού του ευρύτατου κοινού για τη Γαλλία του καιρού μας. Και πρέπει να επισημάνω πως δεν ξεχνάμε όλους εκείνους που υπήρξαν και είναι “μαχόμενοι” γαλλόφιλοι, οι προσωπικότητες που τόσα πρόσφεραν και εξακολουθούν να προσφέρουν σε κάθε επίπεδο. Αυτοί είναι το αντικείμενο της προσοχής μας και της επιβράβευσης εκ μέρους μας με τιμητικούς τίτλους. Τιμούμε εκείνους που έδωσαν ό,τι καλύτερο και που οι Ελληνες τούς τιμούν εξίσου. Θα βρείτε πολλούς στο βιβλίο που κυκλοφόρησε πριν από μερικές εβδομάδες από τις εκδόσεις “Βιβλιοπωλείο της Εστίας” και έχει τίτλο τον στίχο του Γιάννη Ρίτσου “Αγαπημένη αδελφή μας Γαλλία…”. Αυτό το βιβλίο είναι το πανόραμα της ενεργούς γαλλοφιλίας εντός κάθε πολιτιστικού τομέα».

• Η έκδοση που αναφέρατε εντάσσεται στο πρόγραμμα «Ελλάς, Γαλλία – Συμμαχία 2014». Θα υποθέσουμε πως θα υπάρξει συνέχεια.

«Το πρόγραμμα αυτό αποτελεί τον κολοφώνα τριετούς προγράμματος συνεργασίας που καλύπτει όλους τους τομείς του πολιτισμού, της ανωτάτης εκπαίδευσης και της επιστήμης. Συνέλαβα την ιδέα αυτού του προγράμματος και το σχεδίασα για την ανάληψη της προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης από την Ελλάδα. Αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος της προεδρίας και η Γαλλία είναι η μόνη χώρα που πρότεινε ένα ειδικό και στοχευμένο πρόγραμμα με τη συνδρομή του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, το οποίο βοήθησε οικονομικά, αλλά και με τις συνδρομές όλων των συνεργατών και συντελεστών, με τους οποίους έχουμε οικοδομήσει συνεχείς και διευρυνόμενες επαφές και συνεργασίες. Επιλέγω από αυτό το εξαμηνιαίο πρόγραμμα την επιστροφή της Κομεντί Φρανσέζ στο Μέγαρο με το έργο “Αντιγόνη” του Ζαν Ανούιγ, έργο Αντίστασης υπό όλες τις μορφές της. Και πέραν αυτού, η σημασία της παρουσίας της Κομεντί Φρανσέζ στην Ελλάδα είναι τεράστια, αφού έχει να εμφανιστεί εδώ από το 1962! Στις 2 Μαΐου θα έχουμε στο Γαλλικό Ινστιτούτο, στην αίθουσα εκδηλώσεων που φέρει το όνομα του Θεόδωρου Αγγελόπουλου, τη μεγάλη “Νύχτα της Φιλοσοφίας” με τη συμμετοχή τριάντα φιλοσόφων και στοχαστών. Το έργο του Γιώργου Απέργη “Λούνα Παρκ” θα παρουσιαστεί στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Το έργο τού Κολτές “Δυτική Αποβάθρα” θα ανεβεί στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία του Λουντοβίκ Λαγκάρντ, ενός από τους σπουδαιότερους Γάλλους σκηνοθέτες. Υστερα, έχουμε το “Low Budget Festival” στο Ιδρυμα Κακογιάννη με θεατρικά σχήματα νέων, που θα αναδείξουν κείμενα τα οποία μεταφράζονται ειδικά γι' αυτήν την περίπτωση. Επιπλέον, έχουμε εξασφαλίσει τη συμβολή των φιλοσόφων Αλέν Μπαντιού και Ζακ Ρανσιέρ, του τιμημένου με το Νόμπελ Φυσικής Σερζ Αρός, μουσικών ερμηνευτών, που θα συμπράξουν με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Και ακόμα, έχουμε την προβολή του ελληνικού πολιτισμού στο Φεστιβάλ της Αβινιόν. Οσο για τη συνέχεια, θα υπάρξει το 2015. Θα συνεχίσουμε στη βάση της έννοιας “Ελλάς, Γαλλία – Συμμαχία”. Η επιθυμία μου είναι να αναπτύξουμε τη θεματική της Μεσογείου στο πλαίσιο της Ευρώπης».