Του Τάσου Σαραντή
Η Ντομίνικα, μια χώρα της Καραϊβικής μεταξύ των νησιών Μαρτινίκα και Γουαδελούπη, συνολικής έκτασης 754 τετραγωνικών χιλιομέτρων και με πληθυσμό περίπου 72.660, που αγωνίζεται να βγει από την ύφεση των εξαγωγών της και την πτώση των τουριστικών αφίξεων, αποτέλεσμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης που ξεκίνησε πριν από πέντε χρόνια, έχει ένα λόγο να ανησυχεί για το 2014. Κι αυτός δεν αφορά την άνοδο της στάθμης της θάλασσας που απειλεί με αφανισμό τις νησιωτικές χώρες, ούτε τα ακραία καιρικά φαινόμενα που χτυπούν την περιοχή με σφοδρότητα που αποδίδεται εν μέρει στην κλιματική αλλαγή.
«Εχετε δει τι συμβαίνει με τις επιπτώσεις στις υποδομές μας από την αλλαγή του κλίματος, αλλά είναι πολλές και σημαντικές οι επιπτώσεις και στην υγεία» λέει ο δρ Ντέιβιντ Τζον, επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της Ντομίνικα. «Αυτές οι επιπτώσεις σχετίζονται με την εξάπλωση κάποιων νόσων όπως ο δάγκειος πυρετός, η λεπτοσπείρωση, ιογενείς ασθένειες καθώς και με πολλά αναπνευστικά προβλήματα» αναφέρει στο ειδησεογραφικό πρακτορείο Inter Press Service και προσθέτει ότι η κυβέρνηση της Ντομίνικα θα ζητήσει βοήθεια από τους διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO), για την άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία.
Στα τέλη του 2012, το υπουργείο Υγείας στα Μπαρμπάντος -επίσης νησιωτική χώρα στην Καραϊβική- γνωστοποίησε ότι κατέγραφε άνοδο στα κρούσματα λεπτοσπείρωσης, καθώς πέντε άνθρωποι είχαν προσβληθεί από τη σοβαρή βακτηριακή λοίμωξη, ανεβάζοντας τον αριθμό των κρουσμάτων σε 18 εκείνη τη χρονιά. Η ασθένεια, η οποία περιλαμβάνει συμπτώματα τύπου γρίπης, όπως πυρετό, πονοκέφαλο, ρίγη, ναυτία και εμετό, φλεγμονή των ματιών και πόνους των μυών, θα μπορούσε να προκληθεί από την επαφή με το νερό, το υγρό έδαφος ή τη βλάστηση όταν αυτά έχουν μολυνθεί με ούρα μολυσμένων ζώων. Τα βακτήρια μπορούν επίσης να εισέλθουν στο σώμα μέσω αμυχών του δέρματος και με την κατάποση μολυσμένων τροφίμων ή νερού.
Τα τελευταία χρόνια ο δάγκειος πυρετός καταγράφεται επίσης σε άνοδο σε ολόκληρη την Καραϊβική, με εξάρσεις στην Ντομίνικα, τα Μπαρμπάντος, το Τρίνινταντ και Τομπάγκο, το Πουέρτο Ρίκο και τα γαλλικά νησιά της Μαρτινίκας και της Γουαδελούπης.
Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο των Δυτικών Ινδιών στο Τρίνινταντ, δρ Ντέιβ Τσάντι, αναφέρει πως υπάρχουν άφθονες αποδείξεις ότι οι ευαίσθητες στο κλίμα ασθένειες έχουν μια πιο σημαντική επίπτωση στην περιοχή. Υπάρχουν αρκετά στοιχεία, όχι μόνο από την περιοχή της Καραϊβικής, αλλά σε όλο τον κόσμο, ότι οι ακραίες κλιματικές εκδηλώσεις πρόκειται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εισαγωγή και στην κατανομή αυτών των ειδών ασθενειών στην περιοχή», λέει ο Τσάντι, ο οποίος διετέλεσε στο παρελθόν εντομολόγος στο Τμήμα Ελέγχου Εντόμων του υπουργείου Υγείας στο Τρίνινταντ και Τομπάγκο.
«Αν κοιτάξετε τους διάφορους παράγοντες που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, ο πρώτος είναι οι καύσωνες. Υπήρξε επίσης μια μείωση της ποιότητας του αέρα. Μπορείτε επίσης να δείτε μια αύξηση των πυρκαγιών και τις επιπτώσεις στην ικανότητα των ανθρώπων να αναπνεύσουν, καθώς και τη σύνδεση μεταξύ της σκόνης της Σαχάρας και του άσθματος που αποδείχθηκε στα Μπαρμπάντος και στο Τρίνινταντ πρόσφατα. Η σκόνη της Σαχάρας που προέρχεται από την Αφρική φέρνει όχι μόνον άμμο, αλλά και άλλους παθογόνους παράγοντες μέσα σ’ αυτήν» αναφέρει.
Και συνεχίζει: «Οι φτωχοί θα είναι πάντα σε μειονεκτική θέση στα σενάρια που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή και θα υποφέρουν περισσότερο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας. Οταν υπάρξει υφαλμύρωση του νερού σε μια εύφορη γεωργική γη αυτή καθίσταται ακατάλληλη για την παραγωγή τροφίμων. Πολλές ασθένειες θα δημιουργήσουν ουσιαστικά τον όλεθρο σε ανθρώπους που είναι ήδη φτωχοί. Η προσαρμοστικότητα των φτωχών στην περιοχή της Καραϊβικής, σε σχέση με τους πλούσιους, θα δοκιμαστεί, γιατί αν οι φτωχοί δεν είναι πλέον σε θέση να παράγουν οι ίδιοι κάποια από τα τρόφιμά τους, αυτό θα τους οδηγήσει σε τεράστια προβλήματα υγείας» αφού η κακή και ελάχιστη διατροφή θα τους καταστήσει εξαιρετικά ευάλωτους απέναντι σε σειρά ασθενειών.
«Με την περιοχή της Καραϊβικής, όπου υπάρχουν αναπτυσσόμενες χώρες, και ιδιαίτερα τα αναπτυσσόμενα μικρά νησιωτικά κράτη, είναι σαν να είμαστε αντιμέτωποι με μια μοναδική κατάσταση που θα πρέπει να την αντιμετωπίσουμε» λέει ο Τσάντι. «Είναι σχεδόν σαν το τοίχωμα μιας δεξαμενής να έχει παραβιαστεί και να γνωρίζετε ότι το νερό έρχεται. Δεν γνωρίζετε πόσο υψηλή θα είναι η στάθμη του νερού, αλλά γνωρίζετε ότι έρχεται, οπότε τι κάνετε;» προσθέτει ο ίδιος.
