Σημαντική απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών που θεωρεί άκυρη και καταχρηστική την απόλυση υπό τις συνθήκες τέτοιου τύπου εργοδοτικού εκβιασμού

Της Μαρίας Δήμα

Μια σημαντική δικαστική απόφαση, σε επίπεδο Πρωτοδικείου μεν, έστω και προσωρινά, φρενάρει την τακτική πολλών εργοδοτών να θέτουν τους εργαζομένους τους μπρος στο… απλό δίλημμα «μείωση αποδοχών ή απόλυση». Καταχρηστική και συνεπώς άκυρη είναι απόλυση υπό τέτοιες συνθήκες, έκρινε το Πρωτοδικείο Αθηνών, το οποίο προχώρησε ακόμη περισσότερο: όχι μόνο έλαβε υπ’ όψιν του τα οικονομικά δεδομένα του εργαζόμενου και τη ζημιά που υφίσταται, αλλά έκρινε ότι το περίφημο «διευθυντικό δικαίωμα» που ασκεί η πλευρά της εργοδοσίας δεν είναι απεριόριστο, αλλά μπορεί να ασκείται μόνο σε «επουσιώδεις μεταβολές των όρων εργασίας», ενώ στις ουσιαστικές προϋποθέτει τη συναίνεση του μισθωτού.

Το δικαστήριο εκτιμά ως άκυρη και παράνομη την απόλυση του εργαζόμενου, του αναγνωρίζει μισθούς υπερημερίας και τόκους, αλλά παρουσιάζει την «αντίφαση» ότι απορρίπτει το αίτημά του για επαναπρόσληψη!

Περιορισμός του «διευθυντικού δικαιώματος»

Ειδικότερα, πρόκειται για την 5/2014 απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών, που δικαίωσε εργαζόμενο σε εταιρεία επίγειας εξυπηρέτησης αεροσκαφών με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας (φορτοεκφορτωτής στο αεροδρόμιο της Ρόδου) και υποχρεώνει τον εργοδότη να του καταβάλει το ποσό των 16.960 ευρώ, συν τους νόμιμους τόκους για μισθούς υπερημερίας.

Το δικαστήριο έκρινε ότι η απόλυση ήταν καταχρηστική, καθώς υπερβαίνει τα όρια που επιβάλλουν «η καλή πιστή, τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος» (άρθρο 281 Αστικού Κώδικα). Και αυτό γιατί η μείωση των αποδοχών του εργαζομένου όχι μόνο θα του προκαλούσε άμεση (υλική) ζημία, αλλά θα ανατρεπόταν και ο οικονομικός και οικογενειακός προγραμματισμός του, τη στιγμή μάλιστα που είχε πάρει και πλήρωνε στεγαστικό δάνειο. Σύμφωνα με το Πρωτοδικείο, οι εργοδότες, στο πλαίσιο του διευθυντικού δικαιώματός τους, μπορούν να πραγματοποιούν επουσιώδεις μεταβολές των όρων εργασίας.

Ομως κάθε άλλη τροποποίηση του περιεχομένου της σύμβασης εργασίας προϋποθέτει κατά κανόνα την αποδοχή του εργαζομένου. Το δικαστήριο απέρριψε το αίτημα του εργαζομένου για επαναπρόσληψη, καθώς στην αγωγή που είχε καταθέσει δεν είχαν περιληφθεί τα αναγκαία εκείνα στοιχεία που είναι απαραίτητα για τη νομική θεμελίωση του αιτήματός του.