Η Δέσποινα Σαραφείδου, μιλώντας στοιχειώδη αγγλικά, ερμηνεύει τη μυθική ηρωίδα σαν έναν ξεριζωμένο άντρα που νιώθει γυναίκα και παλεύει για επιβίωση πουλώντας τσιγάρα και το κορμί της
Της Εφης Μαρίνου
«My name Κασσάνδρα…». Σέξι, με μίνι φούστα, κόκκινες γυαλιστερές μπότες, βαμμένο πρόσωπο. Είναι η Κασσάνδρα τού σήμερα που χαμένη στις ευρωπαϊκές μεγαλουπόλεις αφηγείται με σπαστά αγγλικά την περιπέτεια της προσφυγιάς της αναζητώντας νόημα και ελπίδα. Ο μονόλογος «Kassandra» του Σέρτζιο Μπλάνκο εκτυλίσσεται μέσα στη χαλαρή ατμόσφαιρα του μπαρ «Ανθρωπος» από τις 31 Ιανουαρίου, μια παράσταση μεταξύ μύθου και πραγματικότητας, μεταξύ ηθοποιού και θεατή.
Η Δέσποινα Σαραφείδου ερμηνεύει το σπαρακτικό και κωμικό κείμενο που ο Μπλάνκο έγραψε ειδικά γι' αυτήν. Αναφέρεται σε πολέμους και εξουσίες, σε κερδισμένους και χαμένους, με χιούμορ και σαρκασμό. Η μυθική Κασσάνδρα γίνεται άντρας, που νιώθει γυναίκα, μια σύγχρονη τρανς μετανάστρια που παλεύει για την επιβίωση, σε διαρκή αναζήτηση ταυτότητας, εξόριστη στο σώμα της, ξένη σε κάθε πατρίδα. Φέρει στοιχεία της ηρωίδας όπως την γνωρίζουμε από την αρχαία ελληνική γραμματεία, αλλά και της σύγχρονης ξεριζωμένης, της γυναίκας που αναγκάζεται να εγκαταλείψει την πατρίδα της. Ο Ευριπίδης είναι παρών, όπως και ο Μπαγκς Μπάνι, οι Αμπα, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, η Σκάρλετ Ο' Χάρα…
Ο συγγραφέας γνώρισε τη Δέσποινα Σαραφείδου το 2008 όταν βρισκόταν στην Αθήνα για να παραστεί σε αναλόγιο κάποιου έργου του στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Εκείνο το διάστημα, μέσα σε μια εβδομάδα, έγραψε εν θερμώ τον μονόλογο. Η κατάσταση που επικρατούσε στην Αθήνα τον ενέπνευσε, παρόλο που είχε έρθει κι άλλες φορές στην Ελλάδα. Η είσοδος των μεταναστών και οι κοινωνικές αλλαγές τον εντυπωσίασαν. Η πόλη έμοιαζε στα μάτια του σταυροδρόμι πολιτισμών, που αντανακλούσε τα προβλήματα της παγκόσμιας κρίσης. Αυτές οι σκέψεις τον οδήγησαν στην Κασσάνδρα.
Η παράσταση έχει παιχτεί σε πολλούς χώρους. Σε θέατρο με τους θεατές επί σκηνής, σε φουαγέ, σε μπαρ. Κάθε φορά ο χώρος διαμορφώνεται ξεχωριστά. Αλλά το μπαρ είναι το φυσικό της σκηνικό, αφού το έργο είναι γραμμένο για να παίζεται εκεί. Η Κασσάνδρα βρίσκεται κάπου ανάμεσα στους θαμώνες. Μια βαλίτσα περιέχει τον κόσμο της: πετσέτα, το κείμενο του Ευριπίδη, καλλυντικά, φωτογραφίες. Εκεί βάφεται, χτενίζεται, προετοιμάζεται και κάποια στιγμή κινείται ανάμεσα στον κόσμο πουλώντας τσιγάρα. Και η παράσταση αρχίζει. Η γλώσσα είναι τα στοιχειώδη αγγλικά, αυτά που χρησιμοποιεί ο μετανάστης ως εργαλείο επικοινωνίας σε κάθε χώρα.
«Η παράσταση είναι στα αγγλικά με απλό συντακτικό», λέει η Δέσποινα Σαραφείδου. «Ακούγονται κάποιες διάσπαρτες λέξεις της γλώσσας της χώρας όπου παίζεται κάθε φορά η παράσταση. Κι αυτό έχει τη σημασία του, καθώς το γλωσσικό όργανο επικοινωνίας γίνεται ενδιαφέρουσα γέφυρα για τη μεταφορά νοημάτων και αισθημάτων. Η ηρωίδα κρατά από την αρχαία Κασσάνδρα τις βασικές παραμέτρους του μύθου. Είναι ξένη, άπατρις, έκπτωτη, εκτός περιβάλλοντος και βαδίζει σε έναν βέβαιο θάνατο. Προσπαθώντας να αντέξει την πραγματικότητα που τη συνθλίβει, μεταστρέφει το κακό σε συνθήκη καλού. Περπατώντας σ' ένα τεντωμένο σχοινί διηγείται πράγματα δραματικά αλλά με χιούμορ, ειρωνεία, αυτοσαρκασμό».
Μαθαίνουμε ότι αυτή η παράξενη Κασσάνδρα επιβιώνει πουλώντας τσιγάρα, όπως και το κορμί της. Επίσης, σαν καλή μάντισσα, λέει τα χαρτιά. Αλλά είναι επιρρεπής και στην τρυφερότητα, στον κόσμο της μυθοπλασίας: ο Μπαγκς Μπάνι είναι το αποκούμπι της ψυχής της, η Σκάρλετ ο μύθος της. Το μότο της παράστασης, δάνειο από τα τελευταία λόγια της Σκάρλετ Ο' Χάρα στο «Οσα παίρνει ο άνεμος»: αύριο είναι μια άλλη μέρα. Η Κασσάνδρα θα δει ξανά την Τροία κι όλα θα γίνουν όπως πριν…
«Η Κασσάνδρα ζητά από τον θεατή να γίνει φίλος, συνένοχός της» λέει η Δέσποινα Σαραφείδου.«Η προσπάθειά της για επικοινωνία αντανακλά τη μοναξιά, την έλλειψη νοήματος στη ζωή της. Η συνθήκη, επίτηδες, δεν ξεχωρίζει την ηθοποιό και το θεατρικό πρόσωπο. Οπως η Κασσάνδρα θεωρεί συνένοχο τον κάθε πιθανό πελάτη, έτσι η ηθοποιός προσπαθεί να «προσεταιριστεί» τον θεατή με οτιδήποτε μπορεί να τον θέλξει. Πρόκειται για ένα έργο πάνω στην ταυτότητα. Η Κασσάνδρα λέει: «Ξέρω τον άντρα, ξέρω τη γυναίκα. Εγώ είμαι η Κασσάνδρα». Η προσέγγιση αφορά τη σχέση ηθοποιού-θεατή, αλλά και του καθενός από εμάς με τους άλλους και με τον κόσμο. Ειδικά σήμερα, που στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης κρίσης βιώνουμε την αμφισβήτηση της ταυτότητάς μας σε πολλά επίπεδα».
Η «Kassandra» πρωτοανέβηκε στην Αθήνα το 2011 και έκτοτε έχει παρουσιαστεί σε Φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό (ΗΠΑ, Αλβανία, Ελβετία, Κόσοβο, Τσεχία, FYROM, Βουλγαρία, Ισπανία), αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές και βραβεία, όπως: Α΄ Γυναικείου Ρόλου (Διεθνές Φεστιβάλ Θεάτρου Apollon 2011, Φίερ), Καλύτερης Διαδραστικής Περφόρμανς (Διεθνές Φεστιβάλ Μονοδράματος MonoAkt – Κόσοβο, 2012) και Ερμηνείας Actor of Europe 2012 (Διεθνές Φεστιβάλ Actor of Europe – Ρέσεν).
* INFO: Μπαρ Ανθρωπος (Γιατράκου 19 και Μ. Αλεξάνδρου, Μεταξουργείο, τηλ.: 6942 220045). Σκηνοθεσία: Δέσποινα Σαραφείδου – Ευαγγελία Ανδριτσάνου. Ερμηνεία: Δέσποινα Σαραφείδου. Επιμέλεια κοστουμιών: Λουκία Μινέτου. Μουσική επιμέλεια: Βασίλης Τσόνογλου. Ερμηνεύει: Δέσποινα Σαραφείδου. Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00.
