Συνέντευξη Τύπου από την Επιτροπή Ελέγχου Κυβερνητικού Εργου (τομέας Δικαιοσύνης) και το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ με αναλυτικές αναφορές στις άθλιες συνθήκες κράτησης ειδικά στα κρατητήρια, τους θανάτους και κυρίως στη συλλογική ευθύνη που μοιράζει πρόθυμα το κυβερνητικό και μιντιακό «επιτελείο» με αφορμή μια κακή χρήση άδειας
Της Αντας Ψαρρά
Μια πολύ έντονη αλλά και νομικά ακλόνητη συνέντευξη Τύπου δόθηκε χθες από την Επιτροπή Ελέγχου Κυβερνητικού Εργου (τομέας Δικαιοσύνης) και το Τμήμα Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ. Με αναλυτικές αναφορές στις παραβιάσεις των δικαιωμάτων των κρατουμένων, τις άθλιες συνθήκες κράτησης ειδικά στα κρατητήρια, τους θανάτους, αλλά κυρίως στη συλλογική ευθύνη που μοιράζει πρόθυμα το κυβερνητικό και μιντιακό «επιτελείο» με αφορμή μια κακή χρήση άδειας.
Η δικηγόρος Αναστασία Χριστοδουλοπούλου μίλησε πρώτη, κάνοντας σκληρές αναφορές στην έκτακτη κατάσταση που σκόπιμα και με τυχαίες αφορμές επιβάλλεται σήμερα, με μοναδικό στόχο την περιστολή των δικαιωμάτων εκείνων των ομάδων που τα έχουν περισσότερο ανάγκη.
«Αποφασίσαμε να εκπέμψουμε ένα SOS τόσο στην ελληνική όσο και στην ευρωπαϊκή κοινωνία για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα μας». Μίλησε για την επικαιρότητα που επιβάλλει με το έτσι θέλω να θυσιαστούν χάριν εντυπωσιασμού και πολιτικών σκοπιμοτήτων θεσμοί και νόμοι που οφείλουν να έχουν αντοχή σε ένα κράτος δικαίου. Εξήγησε πως ανάμεσα σε τηλεοπτικές κουβέντες και δηλώσεις υπουργών δεν είναι δυνατόν να αποφασίζονται στον αέρα αλλαγές στον σωφρονιστικό κώδικα όταν χρειάστηκαν επιστήμονες ειδικοί και χρόνια επεξεργασίας για να θεσπιστεί. Ζήτησε την αφύπνιση της κοινωνίας και του νομικού κόσμου δεδομένου ότι «οι έκτακτες νομοθεσίες και το έκτακτο δίκαιο είναι εξ ορισμού εκτός δικαίου». Αναφέρθηκε στη συγκυρία που έχει οδηγήσει πρακτικά στην επικίνδυνη κατάργηση της διάκρισης των εξουσιών όταν, για παράδειγμα, ο υπουργός Δένδιας βρίζει τη Δικαιοσύνη λέγοντας ότι εμείς συλλαμβάνουμε και η Δικαιοσύνη δεν κάνει τη δουλειά της ή όταν ο εισαγγελέας Εφετών Πειραιά λέει ότι ο νόμος για τις άδειες δεν είναι καλός, επεμβαίνοντας ως δικαστική εξουσία στη νομοθετική εξουσία.
Στη συνέχεια τοποθετήθηκε η βουλευτής Ζωή Κωνσταντοπούλου, υπογραμμίζοντας ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα ισχύουν αδιαπραγμάτευτα για όλους τους ανθρώπους και συνέχισε εκφράζοντας τη βαθιά ανησυχία όλων των μελών του ΣΥΡΙΖΑ για την «καθ’ έξιν, κατά σύστημα και τολμώ να πω κατ’ επάγγελμα παραβίαση των δικαιωμάτων ευάλωτων ομάδων και ανθρώπων που βρίσκονται υπό την “εξουσίαση” του κράτους». Εξέφρασε τη βαθιά της ανησυχία για τη διαιώνιση των συνθηκών εξαθλίωσης στις φυλακές της επικράτειας, που προσβάλλουν τα πιο θεμελιώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου, τον πυρήνα της αξιοπρέπειάς του και συχνά βάλλουν κατά της ζωής των κρατουμένων.
Παραβιάζει τις συμβάσεις
Επισήμανε τις αδιαπραγμάτευτες και υπέρτερες υποχρεώσεις της χώρας στις διεθνείς συμβάσεις που σήμερα η Ελλάδα παραβιάζει. «Οταν η κυβέρνηση μιλά για τις υποχρεώσεις της χώρας εννοεί μόνο τις δανειακές και δεν σέβεται εκείνες που αφορούν στα ανθρώπινα δικαιώματα». Μίλησε όμως και για τις ευθύνες της Ε.Ε., που αποδέχεται τις κυβερνητικές δηλώσεις για την ενσωμάτωση των οδηγιών και των εκκρεμών συμβάσεων που εισάγονται σωρηδόν στην ελληνική Βουλή τη στιγμή που η ίδια κυβέρνηση τις παραβιάζει και δεν εφαρμόζει οποιοδήποτε σχέδιο εξανθρωπισμού των συνθηκών κράτησης και μεταναστευτικής πολιτικής. «Οι ρήτρες και οι εξαιρέσεις που εισάγονται κατά την ψήφιση των κανονισμών ενσωμάτωσης δικαίου αναιρούν την ουσία των κανονισμών αυτών» είπε η Ζ. Κωνσταντοπούλου. Εφερε το παράδειγμα της τροποποίησης του άρ. 101 για το δικαίωμα των κρατουμένων στην ενημέρωση, στερώντας τους την πρόσβαση στη δικογραφία αν συντρέχουν λόγοι ασφαλείας. Θύμισε δε ότι παρόμοιοι όροι εθνικής ασφάλειας συνέτρεχαν και στα εξοπλιστικά προγράμματα. Τέλος, αναφέρθηκε στην απόλυτη επιτυχία του θεσμού των αδειών που ομόφωνα η διακομματική επιτροπή αλλά και οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι ζήτησαν να διευρυνθεί.
Η Μαριάνθη Μπατζελή, έχοντας γευτεί σκληρά το κράτος δικαίου στο πετσί της ως πρώην κρατούμενη, μίλησε κυρίως για τη φτώχεια που φέρνει κάθε μέρα πιο κοντά στις φυλακές τους ανθρώπους. «Οι άδειες των κρατουμένων είναι ένα δικαίωμα που κατακτήθηκε μετά από σκληρούς αγώνες και αιματηρές εξεγέρσεις. Ψηφίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 και χρειάστηκαν κι άλλοι αγώνες για να αρχίσει να εφαρμόζεται 5 χρόνια μετά». Μίλησε για τις άδειες που δίνονται μόνο στους υπάκουους κρατούμενους, ποτέ με την πρώτη φορά, ακόμα κι αν πληρούν τις προϋποθέσεις, αλλά και για το ότι και μόνο η ελπίδα για μια άδεια σε κάνει να αντέχεις περισσότερο.
Ο δικηγόρος Βασίλης Παπαστεργίου έθεσε στην αρχή της ομιλίας του το κρίσιμο ερώτημα ποια είναι άραγε η ειδική κατηγορία που θα στερηθεί το καθεστώς των αδειών. «Οταν ψηφίστηκε ο νόμος, αυτό ήταν αδιανόητο. Η πράξη του κατηγορούμενου κρίνεται στο δικαστήριο όπου ορίζεται η ποινή του. Η άδεια όμως κρίνεται από το συμβούλιο των φυλακών». Ο ομιλητής αναφέρθηκε στα δύο βασικά επιχειρήματα της σκοπιμότητας του θεσμού. Πρώτον, ότι βοηθάει στη διαδικασία της επανένταξης που υποτίθεται ότι είναι και ο στόχος του σωφρονιστικού συστήματος και, δεύτερον, ότι συνεισφέρει στην εκτόνωση της οργής και της απογοήτευσης που αισθάνεται ο κάθε κρατούμενος, δίνοντάς του ένα κίνητρο για καλύτερη συμπεριφορά. Το αρμόδιο όργανο θα πρέπει να αποφασίζει σταθμίζοντας τις προϋποθέσεις για την κάθε ατομική περίπτωση. «Με αφορμή τα τελευταία συμβάντα θέλω να πω ότι το συγκεκριμένο όργανο σωστά αποτελείται από όσους το αποτελούν, δηλαδή και με τη συμμετοχή της κοινωνικής υπηρεσίας της φυλακής. Αυτή η συμμετοχή απαξιώθηκε από τα ΜΜΕ με έναν λαϊκισμό που αποδεικνύει και τη βαθιά άγνοια -όσων το είπαν- για το θέμα. Στην αντίθετη κατεύθυνση πρέπει να βαδίσουμε και να υλοποιήσουμε θεσμούς που υπάρχουν αλλά δεν έχουν λειτουργήσει ποτέ, όπως οι εναλλακτικές ποινές».
«Ελληνική ιδιομορφία»
«Ζούμε σε μια κατάσταση όπου μια όλως εξαιρετική περίπτωση της παραβίασης μιας άδειας από τον συγκεκριμένο κρατούμενο μπορεί να έχει επίπτωση στο να στερηθούν τον θεσμό όλοι οι υπόλοιποι. Είναι μια τραγική ελληνική ιδιομορφία ότι κάθε είδους εξαίρεση χρησιμοποιείται προκειμένου όλοι να στερηθούν ένα κατακτημένο δικαίωμα. Ομως, άλλα γεγονότα δεν χτυπάνε κανένα ανάλογο κουδούνι κινδύνου για τους υπεύθυνους. Παράδειγμα, αν κανείς πάει σε ένα αστυνομικό τμήμα, θα βρει να κρατούνται άνθρωποι που δεν χωράνε στις φυλακές και μένουν εκεί ακόμα και για μήνες χωρίς προαυλισμό, χωρίς φαγητό, χωρίς κρεβάτια, χωρίς επισκεπτήρια. Αυτή είναι πολύ μαζικότερη κατάσταση εξαίρεσης, που δεν κινητοποιεί δυστυχώς κανέναν» τόνισε ο κ. Παπαστεργίου.
Ο Πάνος Λάμπρου, από τη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, μίλησε για την προσπάθεια ιδεολογικής ταύτισης με την τρομοκρατία όσων αγωνίζονται για τα δικαιώματα των κρατουμένων. «Ομως η Αριστερά δίνει τη μάχη της για όλα τα δικαιώματα όλων ανεξαιρέτως των κρατουμένων» είπε ο κ. Λάμπρου. Τόνισε ότι οι άδειες δίνονται με το σταγονόμετρο και ότι η Αριστερά, όπως και με την κατάργηση της θανατικής ποινής, έτσι και τώρα θα δώσει τη μάχη γι’ αυτό το δίκαιο μέτρο. Μια μάχη στη μνήμη κρατουμένων που δεν πρόλαβαν να πάρουν μια άδεια πριν πεθάνουν. «Ενα παζλ της φρίκης που τώρα μεγαλώνει με την κατασκευή του νέου Αλκατράζ. Την ίδια ώρα που δεν υπάρχουν φαγητό και φάρμακα, ξοδεύουν λεφτά, ενώ οι αγροτικές φυλακές είναι άδειες». Τέλος, αναφέρθηκε στον εκφοβισμό των συμβουλίων με ευθεία παρέμβαση όταν τιμωρούνται οι δικαστές που χορήγησαν μια άδεια της οποίας έγινε κακή χρήση και τώρα θα αδυνατούν να δώσουν άδειες με τον πέλεκυ να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια τους.